Browsing by Author "Baskan, Gülsün Atanur"

Now showing 1 - 3 of 3

İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre örgütsel adalet ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesi
(2019) Şamdan, Tuncay; Baskan, Gülsün Atanur
Bu araştırmanın amacı, İstanbul Anadolu yakasındaki 14 ilçede bulunan resmi- özel ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin algılarına göre örgütsel adalet ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bir karma yöntem araştırması (nicel ve nitel) olarak tasarlanmış olmakla birlikte temelde betimsel nitelikte, ilişkisel tarama modeli esas alınarak yapılmış olan bu araştırmanın evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul Anadolu yakasındaki 14 ilçede bulunan resmi-özel ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 31.167 öğretmen oluşturmaktadır. Toplam 789 öğretmen araştırmanın nicel örneklem grubunu, yüz yüze görüşme yapılan resmi ve özel okullardan toplam 20 öğretmen de araştırmanın nitel çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, 'kişisel bilgi formu', Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 'Örgütsel Adalet Ölçeği', Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen ve Kalağan (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 'Örgütsel Sinizm Ölçeği' ve araştırmacı tarafından geliştirilen 12 soruluk bir 'yüz yüze görüşme formu' ile toplanmıştır. Yapılan tüm istatistiksel hesaplamalarda temel anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Yüz yüze yapılan görüşmeler görüşmecilerin izniyle kayıt edilmiş ve daha sonra yazıya geçirilerek betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin örgütsel adalete ilişkin algı düzeyleri ile genel örgütsel sinizm düzeyleri arasında negatif düzeyde ve güçlü derecede anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Başka bir deyişle öğretmenlerin genel örgütsel adalete ilişkin algı düzeyleri yükseldikçe sinizm düzeylerinin düştüğü görülmüştür. Araştırmaya katılan öğretmenlerin hem genel örgütsel adalet algılarının hem de dağıtımsal, işlemsel ve etkileşimsel adalet alt boyutlarında adalet algılarının yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin cinsiyeti, yaşı, medeni durumu, eğitim durumu, branşı, görev yaptıkları okul kademesi ve görev yaptıkları okul türü (resmi-özel) örgütsel adalet algılarında anlamlı farklılaşmaya neden olurken mesleki kıdem ve okuldaki çalışma süresi değişkenlerinin anlamlı bir farka neden olmadığı görülmüştür. Araştırmaya katılan öğretmenlerin hem genel hem de örgütsel sinizmin alt boyutlarına (bilişsel, duyuşsal, davranışsal) ilişkin sinizm düzeylerinin de düşük olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerini demografik özelliklerine göre özetlemek gerekirse öğretmenlerin cinsiyeti, yaşı, eğitim durumu, görev yapılan okul kademesi, görev yapılan okul türü ve mesleki kıdem değişkenleri örgütsel sinizm düzeylerinde anlamlı farklılaşmaya neden olurken medeni durum, branş ve okuldaki çalışma süresi değişkenlerinin anlamlı bir farka neden olmadığı görülmüştür. Araştırmanın nitel kısmında öğretmenlerle yüz yüze yapılan görüşmelerde elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin genel olarak kurumlarında ödül, terfi, görev ve kaynak dağılımlarına ilişkin objektif kriterler olmadığından, sübjektif değerlendirmeler yapıldığından, karar süreçlerine yeterli katılımlarının olmadığından ve kararların alınmasında demokratik, katılımcı bir yaklaşım sergilenmediğinden yakındıkları görülmüştür. Öğretmenler 'okullarındaki adil olmayan uygulamaların' üzerlerindeki etkilerini 'motivasyon ve performanslarının düşmesi, yaratıcılıklarının ve örgütsel bağlılıklarının azalması, moral bozukluğu, bireyler ve gruplar arası çatışmaların ortaya çıkması ve sinik davranışlar sergileme' şeklinde ifade etmişlerdir. Ayrıca, örgütsel adalet algısının düşük olduğu durumlarda; öğretmenlerin sinik tutumlar içine girdikleri, sinik davranışlar sergiledikleri fakat bu sinik tutumlarını eğitim öğretim ortamına yansıtmadıkları görülmüştür.
Lise öğretmenlerinin algılarına göre örgütsel destek ve psikolojik sermaye ile iş doyumu arasındaki ilişki
(2022) Annakkaya, Eda Elif; Baskan, Gülsün Atanur
Araştırmanın amacı Giresun ilindeki mesleki ve genel liselerde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre örgütsel destek, psikolojik sermaye ve iş doyumu arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu doğrultuda araştırmanın değişkenlerine ilişkin öğretmen algılarının cinsiyet, yaş, medeni durum, mesleki kıdem, kurumdaki kıdem, eğitim durumu, branş ve görev yapılan lise türü değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmaya 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında Giresun'un 16 ilçesindeki toplam 60 lisede görev yapan 552 öğretmen katılmıştır. Araştırmada 'Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği', 'Psikolojik Sermaye Ölçeği' ve 'İş Doyumu Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmada toplanan verilerin betimsel istatistikler, Pearson korelasyon, regresyon, Sobel testi ve Bootstrap testi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında yapılan analizler sonucunda, öğretmenlerin örgütsel destek, psikolojik sermaye ve iş doyumu algı düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel desteğe ait algılarının mesleki kıdeme göre farklılık gösterdiği saptanmıştır. Öğretmenlerin psikolojik sermayeye ait algılarının ise cinsiyet, yaş, mesleki kıdem ve kurumdaki kıdem değişkenlerine göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılıştır. Bununla birlikte öğretmenlerin iş doyumuna ait algıları ise cinsiyet, yaş ve mesleki kıdem yönünden anlamlı farklılık göstermiştir. Bununla birlikte, korelasyon analizi sonucuna göre öğretmenlerin örgütsel destek algı düzeyi ile psikolojik sermaye düzeyi arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı; örgütsel destek algı düzeyi ile iş doyumu düzeyi arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı; psikolojik sermaye düzeyi ile iş doyumu düzeyi arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Son olarak psikolojik sermayenin algılanan örgütsel destek ve iş doyumu ilişkisinde kısmi ara değişken etkisine sahip olduğu görülmüştür.
Yükseköğretim örgütlerinde öğretim elemanlarının yaşadıkları psikolojik şiddet ile örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
(2024) Şahin, Erkan; Baskan, Gülsün Atanur
Bu araştırmanın amacı, yükseköğretim örgütlerinde öğretim elemanlarının yaşadıkları psikolojik şiddet ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin öğretim elemanları görüşlerine dayalı olarak ortaya koymaktadır. Araştırmanın değişkenlerine ilişkin öğretim elemanlarının algılarının cinsiyet, yaş, medeni durumu, unvanı, mesleki kıdemi, görev yaptığı fakülte, görevi, üniversitedeki görev süresi değişkenlerine göre ve fakülteler dâhilinde üniversiteler arası ve üniversitelerin bulundukları bölgeler arası anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Bu araştırmanın evreni 2021-2022 eğitim-öğretim yılında üniversitelerde görev yapan 9648 öğretim elemanını kapsamaktadır. Araştırma kapsamında örneklemi oluşturacak 667 öğretim elemanının görüşleri alınmıştır. Nicel yöntem benimsenerek tarama modellerinden ilişkisel tarama ile desteklenen araştırmada, Türkiye'nin yedi bölgesinden her bir bölgeyi kapsayacak şekilde 1992 yılı öncesi kurulup kurumsalllaşmış olan devlet üniversiteleri seçilmiştir. Bunlar: Marmara Bölgesinden Uludağ Üniversitesi, İç Anadolu Bölgesinden Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Ege Bölgesinden Ege Üniversitesi, Akdeniz Bölgesinden Akdeniz Üniversitesi, Karadeniz Bölgesinden Karadeniz Teknik Üniversitesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesinden Dicle Üniversitesi ve Doğu Anadolu Bölgesinden Erzurum Atatürk Üniversitesi olarak seçilmiştir. Bu üniversitelerin Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, İktisadi İdari Bilimleri Fakültesi, Mühendislik Fakültesi ve Tıp Fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarından 2021-2022 eğitim-öğretim yılı güz ve bahar dönemlerinde toplanan veriler analiz edilmiştir. Veriler, 'Kişisel Bilgi Formu', Çakıcı'nın (2007) geliştirdiği 'Örgütsel Sessizlik Ölçeği' ve 'Bergen Bullying Research Group' tarafından oluşturulan ve Cemaloğlu (2007) tarafından ölçek Türkçe'ye çevrilmiş olan 'Psikolojik Şiddet Ölçeği' ile toplanmıştır. Yükseköğretim örgütlerinde öğretim elemanlarının yaşadıkları psikolojik şiddet ile örgütsel sessizliğe ilişkin görüşleri ortalama ve standart sapma biçiminde sunularak ve çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmama durumları normallik testleri sonucunda gerekli olan testlerle çözümlenmiştir. Araştırmada toplanan verilerin betimsel istatistikleri için Pearson Korelasyon katsayısı, T-Testi, Regresyon analizi ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında yapılan analizler sonucunda Likert formatında oluşturulan ölçeklerde elde edilen puanlar sonucu öğretim elemanlarının psikolojik şiddet düzeyleri ortalamasının düşük düzeyde olduğu, sessiz kalma konularına ait düzeylerin düşük düzeyde olduğu, sessiz kalma nedenlerinin orta düzeyde olduğu ve sessiz kalma sonuçlarına ait tutumlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretim elemanlılarının psikolojik şiddet düzeylerinin ve alt boyutlarının görev yaptıkları bölge gruplarına göre incelendiğinde Marmara Bölgesi'nde görev yapanlar ile diğer bölgelerde görev yapanlar arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiş olup, Marmara bölgesinde görev yapanların psikolojik şiddet düzeyleri ve 'Kendini Göstermeyi ve İletişim Oluşumunu Etkilemeye Yönelik Davranışlar', 'Sosyal İlişkilere Saldırıya Yönelik Davranışlar', 'İtibara Saldırıya Yönelik Davranışlar', Kişinin Yaşam Kalitesi ve Mesleki Durumuna Saldırıya Yönelik Davranışlar' düzeylerinin diğer bölgelerde görev yapanlara göre daha yüksek olduğu yani Marmara Bölgesi'nde görev yapanların psikolojik şiddete daha fazla maruz kaldıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Öğretim elemanlarının psikolojik şiddet düzeylerinin ve alt boyutlarının görev yaptıkları fakülte gruplarına göre incelendiğinde tıp fakültesinde görev yapanlar ile diğer fakültelerde görev yapanlar arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiş olup, tıp fakültesinde görev yapanların psikolojik şiddet düzeyleri ve 'Kendini Göstermeyi ve İletişim Oluşumunu Etkilemeye Yönelik Davranışlar', 'Sosyal İlişkilere Saldırıya Yönelik Davranışlar', 'İtibara Saldırıya Yönelik Davranışlar', Kişinin Yaşam Kalitesi ve Mesleki Durumuna Saldırıya Yönelik Davranışlar' düzeylerinin diğer fakültede görev yapanlara göre daha yüksek olduğu yani tıp fakültesinde görev yapanların psikolojik şiddete daha fazla maruz kaldıkları belirlenmiştir. Yükseköğretim örgütlerinde öğretim elemanlarının yaşadıkları psikolojik şiddet, demografik özelliklere göre incelendiğinde farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte yükseköğretim örgütlerinde öğretim elemanlarının yaşadıkları örgütsel sessizlik konuları, örgütsel sessizlik nedenleri ve örgütsel sessizlik sonuçları, demografik özelliklere göre incelendiğinde anlamlı farklılıklar göstermiştir. Ayrıca psikolojik şiddet ile sessiz kalma konuları arasında pozitif yönde, orta düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Psikolojik şiddet ile sessiz kalma nedenleri arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişki vardır. Psikolojik şiddet ile sessiz kalma sonuçları arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişki olduğu görülmüştür.