Liderlik tarzlarının kurumsal sosyal sorumluluk üzerindeki etkisi ve endüstriyel yatırım alanında organizasyon kültürünün aracı rolü

Abstract

Bu tezin amacı, dönüşümcü, işlemsel, laissez-faire (Tam kapsamlı liderlik teorisi) ile otantik liderlik tarzlarının kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) ve aralarındaki ilişkilerde aracı bir değişken olarak örgüt kültürü üzerindeki etkisini araştırmaktır. Veriler, Irak'ın Erbil kentinde 4 sektördeki (petrol ve gaz, inşaat, telekomünikasyon, gıda) 12 yatırım kuruluşundaki 254 katılımcıdan toplanmıştır. MLQ ve ALQ ölçekleri kullanılmış, AFA faktörlerinin istatistiksel uygunluğu, teorik modeli test etmek ve çalışma yapılarının güvenilirliğini ve geçerliliğini kanıtlamak için incelenmiştir. Araştırmanın hipotezleri çoklu ve basit doğrusal regresyon ve ANOVA kullanılarak test edilmiştir. Araştırmanın bulguları, dönüşümcü ve otantik liderlik tarzları alt boyularının çoğunun, KSS yanı sıra örgüt kültürü üzerinde de olumlu bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca örgüt kültürü alt boyutlarının, KSS alt boyutları üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu bulgulanmıştır. İşlemsel liderlik alt boyutlarının KSS üzerinde olumsuz bir etkiye ve örgüt kültürünün üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu belirlenmiş olmakla birlikte laissez-faire liderlik tarzının KSS'nin tüm boyutları üzerinde olumsuz bir etkiye ve ayrıca örgüt kültürü üzerinde de olumsuz bir etkisinin bulunduğu anlaşılmıştır. Analiz sonuçları, dönüşümcü ve otantik liderlik tarzları ile KSS arasındaki ilişkide örgüt kültürünün kısmi aracılık etkisi olduğunu göstermiştir. Ayrıca, işlemsel liderlik ile laissez-faire ve KSS arasındaki ilişkide örgüt kültürünün tam aracılık olduğu ortaya çıkmıştır. Son olarak çalışma, ilgili taraflar ve gelecekteki araştırmalar için çeşitli çıkarımlar ve öneriler sunarak sonuçlandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Liderlik Tarzları, Dönüşümcü (Transformasyonel) Liderlik, İşlemsel (Transaksiyonel) Liderlik, Laissez-faire, Otantik Liderlik. Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS), organizasyon (Örgüt kültürü).The aim of this thesis is to investigate the impact of transformational, transactional, and laissezfaire (Full Range Leadership Theory) and authentic leadership style on corporate social responsibility (CSR) and organizational culture as a mediator variable in the relationships between them. Data were collected from 254 respondents in 12 investment corporations in 4 industries (oil and gas, construction, telecommunications, and foods) in Erbil, Iraq. Both the MLQ and ALQ scales were used and the statistical appropriateness of the EFA was examined for testing the theoretical model and proving the reliability of the study constructs. Multiple and simple linear regression analysis with ANOVA analysis of variance techniques were applied to examine the study hypotheses and verify the relationships among leadership styles, CSR, and organizational culture. The study's findings revealed that most of the behaviors of transformational and authentic leadership have a positive effect on the dimensions of CSR as well as the dimensions of organizational culture. Also, organizational culture dimensions showed a positive effect on the dimensions of CSR. While transactional leadership results showed most dimensions had a negative effect on the dimensions of CSR and a positive effect on the dimensions of organizational culture, laissez-faire results indicated a negative effect on all dimensions of CSR and a negative effect on all dimensions of organizational culture. The results of mediation indicated a partial mediation impact of organizational culture in the relationship between transformational and authentic leadership styles and CSR. Also, it was revealed that organizational culture had a full mediation in the relationship between transactional leadership, laissez-faire, and CSR. Lastly, the study concluded by offering several implications and recommendations for concerned parties and future research. Keywords: Leadership Styles, Transformational Leadership, Transactional Leadership, LaissezFaire, Authentic Leadership. Corporate Social Responsibility, Organization Culture.