Kayseri ilinde toplumun kan bağışına karşı tutum ve davranışları

Abstract

Hayati önem taşıyan ve insan vücudu dışında üretilemeyen kan ve kan ürünleri tedavide yaşamsal bir öneme sahiptir. Yaşam süresindeki artışa bağlı olarak pek çok ülkede kan ve kan ürünlerine olan gereksinim artmış, kanın temin edilmesi önem kazanmıştır. Dünya Sağlık örgütü ihtiyaç duyulan kanın; gönüllü, karşılık beklemeksizin düzenli ve bilinçli kan bağışçılarından temin edilmesini en güvenilir kan temin yolu olarak benimsemiştir. Gelişmiş ülkelerde gönüllü kan bağışçısının nüfusa oranı %5-6'ya ulaşmış iken Türkiye'de bu oran %1,5-2 civarındadır. Ülkemizde güvenli kanın temin edilememesindeki en önemli problem gönüllü kan bağışındaki yetersizlik, halkın yanlış inanışlar ve tutumlara sahip olmasıdır. Bu araştırma Kayseri ilinde toplumun kan bağışına karşı turum ve davranışlarının incelenmesi, toplumu bağışından uzak tutan nedenlerin araştırılması, bu veriler ışığında gönüllü kan bağış bilinci oluşturulmasında çözüm önerilerinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. 20 sorudan oluşan anket, Kayseri Kızılay kan merkezine başvuran kişiler ile Kayseri Yahyalı, Bünyan, Talas, Kocasinan, Develi, Pınarbaşı, Tomarza, Özvatan ilçelerinde yaşayan 18 yaş üstü 2000 kişiye uygulanmıştır. Ankete katılanların % 57,9'u erkek, % 42,2'si kadın olduğu belirlenmiştir. Kan bağışında bulunma oranı erkeklerde % 79'4 iken kadınlarda %20,6'dır. Kan bağışında bulunan bireylerin %55,4'ü 36-45 yaş grubu ,% 37,8'lise, %27'si serbest meslek grubunda bulunmuştur. Bireylerin kan bağışı yapmamasına neden olan etkenler incelendiğinde kanın ihtiyaç sahiplerine para ile satılması, iğne korkusu, hastalık bulaşması gibi inanışlara sahip olduğu saptanmıştır. Katılımcıların % 63,9'u kan bağışlarının ülkemizdeki kan ihtiyacını karşılayamadığını düşünmektedir. Sonuç olarak gönüllü kan bağışında ulusal yeterlilik düzeyi; yeterli-güvenli kan ihtiyacının sağlanması, ancak gönüllü kan bağışcılığının artırılarak, aktif bir şekilde sürdürülebilirliğinin sağlanması ile çözümlenebilir.Community Attitudes And Behaviors Towards Blood Donation in Kayseri Blood is vital for people live's. Also blood could be recoverable only in people's body. So blood's products are vital for treatment too. Because of increasing of lifetime, blood products necessary was increasing and blood procure became important. According to World Health Organization the most responsible blood procure method is volunteer for blood donation. İn the developed countries blood donation rate is 5-6%, for turkey that rate is nearly 1.5-2%. In our country procuring of blood problems are, there are not enough people who are volunteer for blood donation, wrong beliefs and behaviours. People's opinions for blood donation, why people do not prefer blood donation and how can people acquire awareness for blood donation have been researched by that study in Kayseri. Survey include 20 questions. Aged 18 and older 2000 people who live in Kayseri Yahyali, Bünyan, Talas, Kocasinan, Develi, Pinarbasi, Tomarza and Ozvatan joined that survey. 57.9 % of respondents are male and 42.2 % of respondents are female who joined survey. Blood donation rate is 79.4% of respondents are male and 20.6% of respondents are female . People who were donated blood 55.4% of respondents are between 36-45 ages, 37.8% of respondents are high school graduate and 27% of respondents are working for indepentent business. Reasons are people's do not donate blood; afraiding of needle, selling of blood and afraiding of passing of the disease. 63.9 % of respondents think there is not enough blood donation in our country. Finally, increasing of volunteer blood donation could be possible to enough and trustworthy need for blood.