Kültürel farklılıkların işletmelerde örgüt içi iletişim, iş tatmini, bireysel performans ve örgütsel bağlılık kavramları arasındaki ilişkiye etkileri: Türkiye-Rusya örneği

Abstract

Çalışmada, sosyal bilimler literatüründe sıkça araştırılan kavramlardan olan örgüt kültürü, iş tatmini, örgütsel iletişim, örgütsel bağlılık ve bireysel performans kavramları ile bu kavramlar arasındaki ilişkiler araştırılmış, kültür etkisinin bu kavramlar üzerinde ülkelere göre göstermiş olduğu farklılıklar incelenmiştir. Bu kapsamda özellikle birey iş tatmininin ölçülmesine dönük olarak kültür etkisinin de dikkate alınması suretiyle kavramın ölçümüne dönük olarak yeni bir ölçek geliştirme yoluna gidilmiştir. Ayrıca günümüz örgüt ve işletmelerinin küreselleşen dünya ve gün geçtikçe artan rekabet ortamında ortaya koydukları globalleşme ve dışa açılma performansları ekseninde insan kaynakları unsurlarının eğitim, danışmanlık, müşteri ve tedarik zincirinde irtibat kurmak zorunda oldukları çevresel etkileri tanımlayan 'Dış Çevre' faktörü de iş tatmini ölçeğine kazandırılan yeni bir boyut olmuştur. Bu araştırma sürecinde belirli bir araştırma modeli ve buna bağlı olarak hipotezler geliştirilmiştir. Bu araştırma modeli, iş tatmini kavramına dönük altı boyut ile örgüt kültürü, örgütsel iletişim, örgütsel bağlılık ve bireysel performans alt boyutlarından oluşmaktadır. Araştırma sürecinde örgütsel iletişim boyutlarından bilgilendirme boyutu, bireysel ve örgütsel konularda yapılan bilgilendirme biçiminde, bireysel performans kavramı da bireyin yaptığı iş ve faaliyetlerin sonuçları bakımından temel performans ve başarı performansı şeklinde iki ayrı faktör olarak değerlendirilmiştir. Türkiye ve Rusya'da, tekstil sanayiin fermuar kolunda faaliyet gösteren işletmelerde istihdam edilen 699 çalışandan elde edilen verilerle ölçeğin geçerliliği ve güvenilirliği doğrulayıcı faktör analizi prosedürleri yoluyla test edilmiştir. Son olarak hipotezleri test etmek için yapısal eşitlik modellemesi metodu kullanılmıştır. Bu araştırma sonucunda örgüt kültürü kavramının iş tatmini, örgütsel iletişim, örgütsel bağlılık ve bireysel performans kavramı üzerinde doğrudan etkisi olduğu ve ülkeler arası kültürel farklılıkların bu kavramlar üzerinde farklılıklar meydana getirdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Örgüt kültürü, iş tatmini, örgütsel iletişim, örgütsel bağlılık, bireysel performans.In this study, the concepts of organizational culture, job satisfaction, organizational communication, organizational commitment and individual performance and the relationships among them are investigated. In this context, by taking into consideration the impact of culture on measuring individual's job satisfaction, it is developed a new job satisfaction scale within this research. Also, in the axis of revealing globalization and outsourcing performances of the today's organizations and enterprises in the world that fastly globalizing, it is imparted a new dimension named as 'External Environment' that defining environmental effects of training programs, consulting, customer and supply chains that employees are obliged. In this research process, we developed a research model and the related hypotheses. This research model is composed of six job satisfaction dimension, sub-dimensions of organization culture, organizational communication, organizational commitment and individual performance. In the research process and the light of data that obtained in our study, the 'informing' dimension of organizational communication considered and separated as 'informing' of individual and organizational issues. Also 'individual performance' concept has separated as basic and achievement performance that is related with the results of individual's work and activities. Data that obtained from 699 employees of zipper field of textile industry in Turkey and Russia, it is tested validity and relability of the scale via using cofirmatory factor analysis procedures. Finally, we have used structural equation modeling method for testing hypotheses As a result of this research, it is found that there is direct impact of organizational culture concept on the job satisfaction, organizational communication, organizational commitment and individual performance concepts and also found that cultural differences across countries occur some differences on these concepts. Keywords: Organizational culture, job satisfaction, organizational communication, organizational commitment, individual performance.