HIV AIDS pozitif kişilerin sosyopsikolojik ve hukuki sorunlarının tespiti

Abstract

Bu çalışmada amaç, HIV(+) kişilerin, koşullarının neler olduğu, sosyal yönden iyilik hallerine ulaşmada neler gerektiği, tanı, tedavileri ve haklarını bilip bilmediklerini ve hukuksal süreçlere ihtiyaç duyup duymadıklarını tespit etmektir. Araştırma Antalya Deri ve Tenasül Hastalıkları Dispanserinde, kayıtlı 201 hastanın 95?ine ulaşılarak yapılmıştır. Araştırmada HIV(+) kişilerin değerlendirilmesinde, araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 18.0 (Statistical for Social Scienses for Windows) paket programları yararlanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler yanında ki-kare ile Student?s t testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda HIV(+) kişilerin, %80 lise ve altı eğitim grubunda olduğu, %61?i evli olduğu bulunmuştur. HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin diplomalı mesleği olanları %23,2, tanı aldıktan sonra %30?unun iş değiştirdiği, HIV/AIDS tanısının çoğunlukla başka bir hastalığı nedeniyle hekim tarafından yapılan testlerle (%40) ve kan bağışı sırasında (%23,2) konulduğu bulunmuştur. Cinsel tercihleri ise %87,4 kadarı heteroseksüel, %5,3 kadarı biseksüel ve %7,4 kadarı da homoseksüel olarak bulunmuştur. HIV(+) olguların HIV ve AIDS hakkında bilgiyi nereden aldınız sorusuna %63,2?si sağlık personelinden demiştir. Cinsiyete göre erkeklerin daha fazla son bir yıl içinde para karşılığı çalışan seks işçileri ile cinsel teması (p=0,041) olduğu bulundu. Çalışmaya katılan HIV(+) kişilerin gelir düzeyi yüksek olanların riskli cinsel davranışları daha düşük bulunmuştur. Lise altı eğitim düzeyine sahip bireylerin, lise ve üzeri eğitim düzeyine sahip olanlara göre hakları hakkında bilgi düzeyleri daha düşük bulundu (p=0,000). Kişinin vücut bütünlüğüne ve diğer kişilik haklarına saygı hakkı ihlali cinsiyet olarak (p=0,048) daha çok erkeklerde yaşandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılanların, hastalar arasında eşitlik (ayrımcılık yapılmaması) hakkı ihlalini (p=0,036) kadınların daha çok yaşadığı tespit edilmiştir. Eğitim düzeyi ile AIDS hakkında bilgi düzeyi arasında fark saptandı (p=0,000). Lise altı eğitim düzeyine sahip bireyler, lise ve üzeri eğitim düzeyine sahip olanlara göre AIDS hakkında bilgi düzeyleri daha düşük (p=0,000) bulundu. Çalışmaya katılan kişilerin çeşitli korkuları olduğu tespit edilmiştir. Bunların; ölüm korkusu %10,5, bulaştırma korkusu %15,8, dışlanma korkusu %26,3, olduğu bulunmuştur. Çalışmaya katılan kişilerin %7,4?ü pişmanlık duygusu yaşadığı, %11,6 kadarında ise intihar düşüncesinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan HIV pozitif kişilerin %23,2 kişi hasta hakkı ihlaline maruz kalmış, %7,4 kişi ise çalışma hakkı ihlali yaşamıştır. HIV (+) kişilerin tanıları, hakları konusunda bilgi düzeyinin artırılması, her konuda pozitif etki yapacağı düşünülmektedirThe objective of this study is to identify life conditions of HIV (+) indivudials, to define their needs to get well, whether they know their diagnosis, their treatment, their rights and to define whether they need legal proceedings. This study was made by interviewing the HIV(+) patients of Antalya Dispanser for Skin and Genital Diseases. For this study 95 of 201 registrated HIV(+) were reached. In this study for evalution of HIV positives patients is used an inquiry form that were used prepared by researcher. For analyze of datas were used SPSS programs and also students t, chi-square tests. End of the study, living with HIV/AIDS patients, 80% of the indivudials high school or less educated, 61 of % were maried, 23,2% professionals certified, and 30 of % changed work after diagnosis. Diagnosis of HIV was made while laboratuary work-up for different compliants in 40% of patients and after blood donaration in 23.2% of patients. Sexual choice of them, 87.4% of patients was heterosexuall, 5.3% bisexuall and 7.4% was homosexuall. When we ask them that questions (How did you hear about HIV/AIDS ?). 63,2% of patients answered `health worker?. Male patients had significantly more often sexual contact with sex worker with inthe last year (p=0,041), but patients with better income had less risky sexual behaviour. Patients with less than high school education had less knowledge about social and legal rights (p=0,000). Neglects of right of bodily integrity and other personal rights were more often in male persons (p=0,048). Neglects of male-female equalance rights was more often in famele persons (p=0,036). Difference was found between the level of knowledge about AIDS with education level (p=0,000). Patients with less than high school education had less knowledge about AIDS (p=0,000). Various fearear was defined in most people: 10,5% was afraid of dying, 15,8% was afraid infect others, 26,3was afraid of getting excluded from comminty. 7,4% of patients had feelings of regret and 11,6% had considered suicide. 23,2% HIV positive indivudials reported of neglects of patients rights, 7,4% patients reported neglect of right to work. Increasing knowledge about their disease and their rights in HIV positives patients will be useful positive effects and make positive in a lot of aspects