Yetişkin bireylerde diyetin inflamatuvar indeksinin hedonik açlık, diyet kalitesi ve yaşam kalitesi ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, yetişkin bireylerde diyetin inflamatuvar indeksi ile hedonik açlık, diyet kalitesi ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma, Aralık 2020- Mayıs 2021 tarihleri arasında özel bir beslenme danışmanlığı merkezine başvuran 18-65 yaş aralığında 93 erkek ve 182 kadın olmak üzere toplam 275 birey ile yürütülmüştür. Araştırmada bireylerin sosyodemografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları ve antropometrik ölçümlerine yönelik soruları içeren bir anket formu, hedonik açlığın belirlenmesinde 'Besin Gücü Ölçeği (BGÖ)', yaşam kalitesinin belirlenmesinde 'Dünya Sağlık Ögütü (DSÖ) Yaşam kalitesi ölçeği-kısa formu'(WHOQOL-BREF)', diyet kalitesinin değerlendirmesinde 'Sağlıklı Yeme İndeksi- 2015 (SYİ)' ve üç günlük besin tüketim kaydı formu katılımcılara uygulanmıştır. 'Diyetin İnflamatuar İndeksi (Dİİ)' üç günlük besin tüketim kaydı aracılığı ile hesaplanmıştır. Bireylerin yaş ortalaması 36,10 ± 11,3 yıldır. Beden kütle indeksi (BKİ) sınıflamasına göre %39,2'si normal, %34,9'u hafif kilolu ve %22,9'u obezdir. Katılımcıların ortalama BGÖ 2,82 ± 0,7 puan (hedonik açlığı olan %29,8), SYİ 74,6 ± 10,71 puan (%26,5'inin iyi, %72,7'sinin orta, %0,7'sinin düşük diyet kalitesi) ve Dİİ -91,45 ± 121,18 (minimum -626,25, maksimum +12,80) puandır. Tüm bireylerin WHOQOL-BREF-TR alan puanları ortalamanın üstünde olup yüksekten düşüğe alan puanları sırasıyla çevre, fiziksel, sosyal, psikolojik alan şeklindedir. Erkeklerde WHOQOL-BREF-TR alan puanları kadınlardan daha yüksektir (psağlıkta memnuniyet<0,05, pdiğer alanlar<0,05). Hedonik açlığı olanların yaşam kalitesi daha düşük (p<0,05) iken SYİ ve Dİİ puan ortalamaları hedonik açlığı olmayanlar ile benzerdir (pSYİ, Dİİ>0,05). BGÖ ve WHOQOL-BREF puanları Dİİ'nin tüm çeyrekliklerinde benzer bulunurken SYİ puan ortalaması sırası ile Q4 ve Q3'te en yüksektir (pBGÖ, WHOQOL-BREF, SYİ>0,05). Diyet kalitesi yüksek olanların yaşam kalitesi de daha yüksektir (p>0,05). Çalışmada Dİİ ile SYİ, BGÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanamamıştır (p>0,05). Özellikle Dİİ ile diyet kalitesi arasında ilişkinin olmamasının, grubun çoğunluğunun orta diyet kalitesinde yer alması ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Yaşam kalitesi ve diyet kalitesi Dİİ'nin yanı sıra birçok parametreden etkilenebilmektedir. Çalışmada Dİİ ile yaşam kalitesi ve diyet kalitesi arasında direkt olarak ilişki bulunmazken Dİİ'nin uzun vadede olumsuz etkileri ve kronik hastalıklar üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, Dİİ'nin düşürülmesinin ve hedonik açlığın giderilmesinin bireylerin sağlığı açısından olumlu olabileceği düşünülmekte olup konu ile ilgili daha kapsamlı ve kontrollü çalışmalara ihtiyaç olduğu vurgulanmaktadır. Anahtar kelimeler: Diyetin inflamatuvar indeksi, Hedonik açlık, Diyet kalitesi, Yaşam kalitesiThis study was conducted to determine the relationships between the dietary inflammatory index with hedonic hunger, diet quality and life quality in adults. The research was conducted with a total of 275 individuals, 93 men and 182 women, aged 18-65 years, who applied to a private nutrition counseling center between December 2020 and May 2021. In the study, a questionnaire form including questions about sociodemographic characteristics, nutritional habits and anthropometric measurements of individuals, 'Power of Food Scale-PFS' for determining hedonic hunger, 'World Health Organization (WHO) Quality of Life scale-short form for determining quality of life '(WHOQOL-BREF)', 'Healthy Eating Index-2015 (HEI-2015)' for evaluating of diet quality and three-day food consumption record form were applied to the participants. 'Dietary Inflammatory Index (DII)' was calculated through a three-day food consumption record. The mean age of individuals was 36.10 ± 11.3 years. According to the body mass index (BMI) classification, 39.2% were normal, 34.9% were slightly overweight and 22.9% were obese. Mean PFS score of the participants was 2.82 ± 0.7 (29.8% with hedonic hunger), HEI score was 74.6 ± 10.71 (26.5% good, 72.7% moderate, 0.7% poor diet quality) and DII score was -91.45 ± 121.18 (minimum -626.25, maximum +12.80). The WHOQOL-BREF-TR sub-groups' scores of all individuals are above the average, and the highest to lowest scores are environment, physical, social, and psychological, respectively. WHOQOL-BREF-TR sub-groups' scores in men are higher than women (phealth satisfaction<0.05, pother sub-groups<0.05). While the quality of life of those with hedonic hunger was lower (p<0.05), the mean HEI and DII scores were similar in those without hedonic hunger (pHEI, DII >0.05). While PFS and quality of life were similar in all quartiles of DII, the mean HEI score was highest in Q4 and Q3, respectively (pPFS, WHOQOL-BREF, HEI>0,05). The quality of life of those with high diet quality was also higher (p>0.05). In the study, no statistically significant correlations were found between DII and HEI, PFS scores (p>0.05). It was thought that the lack of a relationship between DII and diet quality might be related to the fact that the majority of the group took part in moderate diet quality. Quality of life and diet quality can be affected by many parameters besides DII. While there was no direct relationship between DII with quality of life and diet quality in the study, considering the long-term negative effects of high DII socres and its effects on chronic diseases, it is thought that reducing DII and eliminating hedonic hunger may be positive for the health of individuals and it is emphasized that there is a need for more comprehensive and controlled studies on the subject. Keywords: Dietary inflammatory index, Hedonic hunger, Diet quality, Life quality