Gıdalara Bisfenol A (BPA) Migrasyonu ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri

Abstract

Bisfenol A son yıllarda gıdalara geçiş açısından dikkat çekici bir bulaşan haline gelmiştir. Genel olarak polikarbonat esaslı plastiklerde ve konserve metal kapların iç kaplaması olarak kullanılan epoksi bazlı reçinelerde bulunmaktadır. Gıdalara bulaşma genellikle konserve kutu iç kaplamaları, bebek biberonları, süt, su ve içecek şişeleri veya damacanaları ile gıda pişirme/servis ekipmanlarından olmaktadır. BPA'nın insan sağlığı üzerine toksik etkileri arasında yenidoğan ve ceninde beyin gelişimini engellemesi, vücutta yapısal değişikliklere yol açması, hiperaktiviteye ve öğrenme bozukluklarına ve insanlarda kısırlığa neden olması şeklinde sayılabilir. Ayrıca BPA'nın östrojenik özelliği nedeniyle karsinojen olma şüphesi de çeşitli araştırmalarda belirtilmektedir. Bu olumsuz etkiler, yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesine ve araştırmaların konu üzerine yoğunlaşmasına neden olmuştur. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), BPA'nın günlük en fazla alımını 50 µg/kg/gün olarak sınırlamıştır. Ülkemizde, biberon gibi bebek beslenmesinde kullanılan polikarbonat malzemelerin üretiminde BPA'nın kullanımı yasaklanmıştır. Bu çalışmada, BPA'nın bulunduğu malzemeler, insan sağlığı üzerine etkileri, dünya ve ülkemiz araştırıcıları tarafından yapılan çalışmaların sonuçları ve ilgili yasal düzenlemeler derlenmiştir