Lise öğrencilerinde obezite prevelansı ve etkileyen etmenler

Abstract

Beslenme, insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli miktarda alıp, vücutta kullanmasıdır. Yeterli ve dengeli beslenme ise; vücudun büyümesi, dokuların yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan tüm besin öğelerinin yeterli miktarda alınması ve vücutta uygun biçimde kullanılmasıdır. Beslenme, büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için zorunludur. Obezite, çocuk ve adölesanların %25-30‟unu etkileyen önemli bir beslenme sorunudur. Obezite oluşumunda pek çok faktör rol oynamaktadır. Bunların başında; beslenme alışkanlıklarının hazır yiyecek türüne kayması (tost, sandviç gibi), fazla enerji içeren yiyecek içecek tüketme, yetersiz aktivite, genetik yatkınlık, psikolojik stres, sosyoekonomik durum gelmektedir Bu araştırma kesitsel tipte planlanıp, 01. Şubat. 2018 / 31. Mart. 2018 tarihleri arasında Konya Cemil Keleşoğlu Anadolu Lisesi'nde 14-18 yaş arası 201 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrencilerin Beden Kütle İndeksi (BKI) sınıflamasına göre, %21,9'u '<5. persentil', %70,1'i '5-85. persentil', %7,5'i '85-95. persentil', %0,5'i '>95. persentil''dir. Yapılan analiz sonucunda erkeklerin beden kütle indeksleri z skoruna göre günlük enerji, su, protein, karbonhidrat, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, folat, potasyum, magnezyum, fosfor ve demir alımlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<,05). Erkeklerde <2SD beden kütle indeksi sınıflamasında olan öğrencilerin enerji, su, protein, karbonhidrat, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, folat, potasyum, magnezyum, fosfor ve demir alımlarının ≥+2SD beden kütle indeksi sınıflamasında olan öğrencilere göre alımları yüksek bulunmuştur. Yapılan analiz sonucunda kızların beden kütle indeksleri z skoruna göre günlük enerji, protein, yağ yüzdesi, karbonhidrat, lif, karoten, B1 vitamini, folat, C vitamini, potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir, çinko alımlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Kızlarda ≥+2SD beden kütle indeksi sınıflamasında olan öğrencilerin enerji, su, protein, karbonhidrat, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, folat, potasyum, magnezyum, fosfor ve demir alımları <2SD beden kütle indeksi sınıflamasında olan öğrencilere göre yüksek bulunmuştur. Ancak kızlarda ≥+2SD sınıflamasına sadece bir kişi dahil edilmiştir. Ortalamalar arasında farklılık tespit edilmesine rağmen, maksimum değerlere göre ≥+2SD beden kütle indeksi grubu lif, karoten, potasyum ve demir alımının en yüksek olduğu gruptur. Bu sonuçlar doğrultusunda sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının artırılması ve toplum sağlığının geliştirilmesi için sağlıklı beslenme kurallarının toplum genelinde benimsenmesi, öğün sayısı ve içeriklerinin düzenlenmesi ve fiziksel aktivitenin yaygınlaştırılması hususunda bilgilendirici çalışmalar yapılması önerilmektedir.Nutrition is to take a sufficient amount of nutrients necessary for human growth, human development, long-term health and productive life and use in the body. Adequate and balanced nutrition is the adequate growth of all the nutrients which is necessary for the growth of the body, the regeneration of the tissues and the proper use of the body. Nutrition is essential for growth, maintenance of life and protection of health. Obesity is an important nutritional problem affecting %25-30 of children and adolescents. Many factors play a role in the formation of obesity. At the beginning of these are change of eating habits to the type of ready-to-eat food (such as toast, sandwich), consumption of food containing more energy, insufficient activity, genetic predisposition, psychological stress, socioeconomic status. This research is planned as a cross-sectional type and this research was carried out with 201 students from 14-18 years old in Konya Cemil Keleşoğlu Anatolian High School between 01 February 2018 and 31 March 2018. According to the BMI classification of the students, %21,9 are '<5. percentile', %70,1 are '5-85. percentile', %7,5 are '85-95. percentile', %0,5 are '>95. percentile'. As a result of the analysis, it was found that there was a statistically significant difference in intake of daily energy, water, protein, CHO, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, folate, potassium, magnesium, phosphorus and iron according to body mass index of men (p<0,05). In men, the body mass index <2SD was found to be significantly higher daily energy, water, protein, CHO, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, folate, potassium, magnesium, phosphorus and iron intake than in the body mass index ≥+ 2SD. According to the body mass index of girls, significant differences are observed in daily energy, protein, CHO, fiber, carotene, vitamin B1, folate, vitamin C, potassium, calcium, magnesium, phosphorus, iron and zinc intake (p<.05). In girls, the body mass index ≥+2SD was found to be significantly higher daily energy, water, protein, CHO, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, folate, potassium, magnesium, phosphorus and iron intake than in the body mass index <2SD. However, only one person was included in the ≥2SD classification in girls. Although the difference between mean, ≥+ 2SD body mass index group is the highest group of fiber, carotene, potassium and iron intake according to the maximum values. In line with these results, it is recommended that informative studies should be conducted about the adoption of healthy nutrition rules throughout the society, the number and content of meals and the dissemination of physical activity in order to increase healthy lifestyle behaviors and to improve public health.