Akıllı Sözleşmeler Kapsamında Tüketicinin Korunmasına İlişkin Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Çevrimiçi Uyuşmazlık Çözümü Yöntemi

Abstract

Bir sözleşmenin tamamını veya bir kısmını otomatik yürüten, kod satırlarına yazılan akıllı sözleşmeler nispeten yeni bir teknoloji olarak karşımıza çıkmaktadır. Akıllı sözleşmelerin bu özelliği bu sözleşmelerin geçerliliği ve düzenlen- mesiyle ilgili birçok soruyu da beraberinde getirmektedir. Akıllı sözleşmelerin kullanımı finans sektöründe, kamu sektöründe, tedarik zinciri yönetiminde, otomobil, taşınmaz, sigorta ve sağlık endüstrisinde hızlı bir şekilde ya- yılmaktadır. Akıllı sözleşmeler, sözleşmeleri ihlal edilemez hale getirmek için bilgisayarların kullanıldığı bir yoldur. Sözleşme taraflarının ifa için birbirlerine ya da aracılara güvenmelerine gerek bulunmamaktadır. Bu yüzden akıllı sözleşmelerde ifanın garanti edildiği kabul edilebilir. Akıllı sözleşmelerin bu özelliği akıllı sözleşmenin tüketiciler için de güvenli liman olduğu şeklinde bir izlenim uyandırabilir. Ancak, daha az güven daha fazla özgürlük, daha iyi anlaşma ve sorunsuz tüketici ilişkisi anlamına gelmemelidir. Sözleşme hukuku hem tarafların borçları ifa etmesinde zorlayıcı bir güç olarak hem de tarafların bozuk yapılı sözleşmelerden ve bunların haksız hükümlerinden kurtulmasını sağlayan değerli bir araç olarak hizmet görür. Akıllı sözleşmelerin bu koruyucu araçları kaldırıp kaldırmadığı tartış- malıdır. Bu koruyucu araçların kaldırıldığının kabul edilmesiyle tüketiciler katı ve haksız şartlar içeren sözleşmelerle bağlanabilirler. Bu çalışma akıllı sözleşmelerde klasik yargı yoluna alternatif olarak tüketicinin ne şekilde koruna- bileceği perspektifinden bakmaktadır. Bu analiz, uluslararası ve yerel perspektiften yazılmıştır. Akıllı sözleşmelere ilişkin düzenleyici hükümlerle ilgili belirsizlik önemli bir hukukî sorun olarak göze çarpmaktadır. Bu sebeple, akıllı sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin başvurulabilecek yolların tüketicinin korunması yönünden tartışmaya açılması önemlidir. Bu çalışma, akıllı sözleşmeler ve tüketicinin korunması ilişkisini alternatif uyuşmazlık çözüm yolları çerçevesinde aydınlatmayı ve bu konudaki belirsizliği gidermeyi amaçlamaktadır.