Enerji-Büyüme Hipotezlerinin MENAP Ülkeleri için Test Edilmesi: Kısa ve Uzun Dönem Panel Granger Nedensellik Analizi

Abstract

Bu çalışma MENAP ülkelerinde hangi enerji-büyüme hipotezinin geçerli olduğunun tespit edilmesini amaçlamaktadır. Toplam üretim fonksiyonunun izlendiği bu çalışma; ekonomik büyüme, enerji tüketimi, sermaye oluşumu, işgücü değişkenlerini ve 1994-2013 yıllarını kapsamaktadır. Çalışmada panel eşbütünleşme, panel Granger nedensellik ve vektör hata düzeltme modeli uygulanmıştır. Panel eşbütünleşme testi sonuçlarına göre ekonomik büyüme, enerji tüketimi, sermaye oluşumu, işgücü değişkenleri arasında uzun dönem dengesi vardır. Panel vektör hata düzeltme modelinden elde edilen sonuçlar kısa dönemde enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasında ilişkinin bulunmadığını, yani, MENAP ülkelerinde yansızlık hipotezinin geçerli olduğunu göstermektedir. Bu ülkelerde uygulanacak enerji tasarrufu politikaları ve enerji arzı şokları ekonomik büyüme üzerinde etki yapmamaktadır. Buradan hareketle, dünya petrol arzında önemli bir paya sahip MENAP ülkelerinde tek ürüne bağımlı olma sorununun bulunmadığı, bunda, ekonomik çeşitlendirme ve yenilenebilir enerji yatırımlarının etkili olduğu anlaşılmaktadır.