Silifke yöresi'nde klarnet ile icra edilen beş halk oyunu ezgisinin dilsiz kavala uyarlanması

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'nin Mersin iline bağlı Silifke ilçesindeki halk ezgilerinin kaval ile icrasına uyarlanması ile ilgilidir. Silifke ilçe olarak, birçok kültürel çeşitliliğin bir arada yaşandığı bir yöredir. Bu bölgedeki halk ezgilerin icrası sırasında genel olarak nefesli çalgı olarak klarnetin kullanıldığı görülmektedir. Bu çalgının tercih nedenlerinden birisi, gür sesi ile açık havada rahatlıkla sesinin duyulabilmesidir. Çalışmada hedeflenen 'Silifke yöresine ait halk ezgilerinin' klarnetten daha yaygın olarak kullanılan olan dilsiz kavala (çoban kavalı) Silifke yöresine ait halk ezgilerinin uyarlanmasıdır. Bu amaçla hazırlanan çalışmanın giriş bölümünde çalışmanın amaçları anlatılmış ve çalışmanın sınırları tanıtılmıştır. Girişten daha sonraki bölümler araştırmanın alanının tanıtıldığı bölümlerdir. Bu nedenle, ikinci bölüm Silifke yöresinin tanıtımına ayrılmıştır. Silifke'nin tarihi, ekonomik ve sosyo-kültürel durumuna kısaca değinildikten sonra, yöredeki folklor, halk oyunları, müzik kültürü kısaca anlatılmıştır. Üçüncü bölüm, müzikte uyarlama kavramının anlatıldığı bölümdür. Bu bölümde müzikte uyarlama kavramının ne olduğu tanımlandıktan sonra, Türkiye'de müzik uyarlamalarının başlangıcına değinilmiş ve Türk halk müziğinde uyarlama nedir konusu anlatılmıştır. Dördüncü bölümde, klarnet çalgısı, beşinci bölümde ise kaval çalgısı hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ayrıca kaval çalgısında kullanılan müzikal süslemeler anlatılmıştır. Bu süslemeler kavalın icra karakterini göstermesi açısından çalışmada yer almıştır. Altıncı bölüm uyarlamaların yapıldığı bölümdür. Bu bölümde, Silifke yöresine ait beş ayrı ezginin klarnet notası verilmiş ve kaval çalgısına uyarlanmış, uyarlamanın sonucu çıkan farklı tavır özellikleri detaylı notasyon yazımlarıyla desteklenmiştir. Tüm bu çalışmanın sonucunda Klarnet ile icra edilen halk oyunu ezgilerinin kavala uyarlanmasıyla doğal olarak müzikal dokuda da bir değişim görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Silifke, Klarnet, Kaval, Uyarlama. Tarih: Temmuz 2023This research is about the adaptation of folk melodies in Silifke district of Mersin province of Turkey to be performed with kaval. As a district, Silifke is a region where many cultural diversities live together. In general, it is observed that the clarinet is used as a wind instrument to play folk melodies in this region. The preference for the clarinet is due to its loud and resonant sound, which can be easily heard in outdoor settings. The aim of this study is to adapt the folk melodies of Silifke region to the dilsiz kaval (shepherd's pipe), which is more widely used in Turkish folk music than clarinet. The introduction section of the study presents the objectives and limitations of the research. The following sections provide an overview of the research area. Therefore, the second section is dedicated to introducing the Silifke region. After briefly discussing the history, economic situation, and socio-cultural aspects of Silifke, the section provides a brief description of the folklore, folk dances, and music culture in the region. The third section focuses on the concept of adaptation in music. After defining what adaptation means in music, it explains the beginning of music adaptations in Turkey and explains the concept of adaptation in Turkish folk music. The fourth section provides information about the clarinet, while the fifth section covers the kaval instrument. In the fourth chapter, the musical ornaments used in the kaval instrument were also explained. These ornaments were included in the study in order to show the performance character of the kaval. The sixth section is dedicated to the adaptations. In this section, the clarinet notes of five different melodies from Silifke region were given and adapted to the kaval instrument, and the different style characteristics resulting from the adaptation were supported by detailed notation. As a result of this entire study, a natural transformation in the musical texture is observed through the adaptation of folk-dance tunes from the clarinet to the kaval. Keywords: Silifke, Clarinet, Kaval, Adaptation. Date: July 2023