Tedarik zinciri yapısının iş performansı üzerinde etkisi: İlaç endüstrisi üzerine bir çalışma

Abstract

Bu çalışmanın ana amacı, Türkiye'deki ilaç firmalarının tedarik zinciri yapılarını araştırmak, firmaların tedarik zinciri yapılarının, iş performansları üzerindeki etkisini incelemek ve firmaları tedarik zinciri yapılarına gore sınıflandırmak; bunun yanı sıra, tedarik zinciri yapıları arasında, çokulusluluk, ürün orijinalliği ve sahiplik yapısına göre anlamlı farkları ve ayrıca iş performansları arasında çokulusluluk, ürün orijinalliği ve sahiplik yapısına göre anlamlı farkları incelemektir. Elde edilen sonuçlar, Türkiye'deki ilaç firmalarının tedarik zinciri yapılarının, iş performansları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bu araştırmanın sonuçları Türkiye'deki ilaç firmalarının tedarik zinciri yapıları arasında çokulusluluk, ürün orijinalliği ve sahiplik yapısı bakımlarından anlamlı farklılıklar bulunduğunu ortaya koymaktadır. İlave bir sonuç, Türkiye'deki ilaç firmalarının iş performansları arasında ürün orijinalliği bakımından anlamlı bir farklılık bulunmasıdır. Bu çalışma, tedarik zinciri yapısının iş performansı üzerindeki etkisini ortaya koyan, tedarik zinciri yapısı ile çokulusluluk, tedarik zinciri yapısı ile ürün orijinalliği, tedarik zinciri yapısı ile sahiplik yapısı ve ürün orijinalliği ile iş performansı arasındaki anlamlı ilişkileri gösteren bir modeli geliştirip geçerli kılmak suretiyle hem teoriye hem de uygulamaya katkı sağlamaktadır. Literatürdeki boşluklara hitap etmekle birlikte yöneticiler ve yatırımcılar için bir temel oluşturmaktadır.The main objective of this study is to examine the supply chain structures of pharmaceutical companies in Turkey, investigate the impact of supply chain structures of companies on their business performances, and classify the companies according to their supply chain structures, as well as examination of significant differences between supply chain structures and multinationality, product originality and ownership structure, and between business performances and multinationality, product originality and ownership structure. Findings indicate that supply chain structures of pharmaceutical companies in Turkey have a significant impact on their business performances. Furthermore, findings of this research reveal that there are significant differences between supply chain structures of pharmaceutical companies in Turkey in terms of multinationality, product originality and ownership structure separately. An additional finding is that there is a significant difference between business performances of pharmaceutical companies in Turkey in terms of product originality. This study contributes both to the theory and practice significantly by developing and validating a model that reveals the impact of supply chain structure on business performance, significant relationships between supply chain structure and multinationality, supply chain structure and product originality, supply chain structure and ownership structure, and product originality and business performance. It addresses to the gaps in the literature and constitutes a basis for the managers and investors.