Manisa İli, Soma İlçesi, Kozanlı Mahallesi Mevkiindeki Kalker Ocağında Yapılan Patlamalardan Kaynaklı Titreşimlerin Çevresel Riskler Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

Bu tez, Manisa ili Soma ilçesi Kozanlı Mahallesi'nde bulunan kalker ocağında yapılan patlatmalardan kaynaklanan titreşimlerin çevresel risklerini değerlendirmektedir. Patlatma, madencilik, altyapı geliştirme, tünel ve baraj inşaatı gibi çeşitli sektörlerde kritik bir süreçtir. Ancak bu süreç, çevredeki yerleşim alanlarında gerçek veya algılanan rahatsızlıklara yol açan yer sarsıntıları, hava şokları ve kaya fırlamaları gibi çevresel rahatsızlıklara sebep olabilir. Çalışmanın temel amacı, bu çevresel etkileri değerlendirmek ve riskleri en aza indirmek için öneriler sunmaktır. Özellikle, ocağa yakın mesafede bulunan yerleşim alanları ve su kaynakları üzerindeki olası etkiler incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, patlatma faaliyetlerinin güvenli sınırlar içinde kalmasını sağlamak için detaylı jeolojik, hidrojeolojik ve sismik veriler ile risk analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın önemli bir bölümü, titreşim yayılım eğilimlerini analiz ederek güvenli bir patlatma tasarımı oluşturulmasına odaklanmaktadır. Aynı zamanda çevresel ve güvenlik standartlarına uyum sağlanması amaçlanmıştır. Test patlatmalarının sonuçları, titreşim seviyelerinin kritik eşiklerin altında kaldığını göstermiştir. Bu da yakın çevrede bulunan yapılar, evler ve su kaynakları için hasar riskinin düşük olduğu anlamına gelmektedir. Ayrıca, hesaplanan taş fırlatma mesafeleri, lisanslı ocak alanı içinde kalmakta olup, patlatma ile ilgili çevresel tehlikeleri azaltmaktadır. Çalışma, patlatma faaliyetlerinin uygun gecikme süreleri ve patlayıcı madde miktarları kullanılarak güvenlik prosedürlerine uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde çevre üzerinde olumsuz bir etki yaratmayacağı sonucuna varmaktadır. Tez, gelecekteki riskleri en aza indirmek için patlatma operasyonlarının sürekli izlenmesi ve optimize edilmesi konusunda bir dizi öneri sunmaktadır. Anahtar kelimeler: Patlatma Kaynaklı Titreşim, Risk Analizi, Delme PatlatmaThis thesis assesses the environmental risks posed by vibrations caused by blasting at a limestone quarry located in Kozanlı, Soma, Manisa. Blasting is a critical process in mining, infrastructure development, and various other sectors, such as tunneling and dam construction. However, it often leads to environmental disturbances, including ground vibrations, air shocks, and rock ejections, which can cause both real and perceived inconveniences to nearby communities. The study's primary aim is to evaluate these environmental effects and provide recommendations for minimizing risks. Specifically, it examines the potential impacts on nearby settlements and water sources, which are within proximity to the quarry. For this purpose, the study incorporates detailed geological, hydrogeological, and seismic data from test blasts, as well as risk analyses, to ensure that blasting activities remain within safe operational limits. A significant part of the research focuses on establishing a safe blasting design by analyzing vibration propagation trends and ensuring compliance with environmental and safety standards. The results of the test blasts indicate that the vibration levels remain below critical thresholds, meaning that the risk of damage to nearby structures, including homes and water resources, is low. Additionally, the calculated stone throw distances are contained within the licensed quarry area, further reducing the environmental hazards associated with blasting. The study concludes that, if conducted according to the outlined safety procedures and using proper delay timings and explosive charge amounts, the blasting activities in the Kozanlı quarry will not adversely affect the surrounding environment. It provides a series of recommendations for continued monitoring and optimization of blasting operations to mitigate any future risks. Keywords: Blasting Induced Vibration, Risk Analysis, Drilling Blasting