Üniversite Kampüslerinde Sosyal Sürdürülebilirlik Bağlamında Fiziksel Çevre Tasarımının Etkisi: İstanbul Okan Üniversitesi Örneği

Abstract

Bu araştırma, üniversite kampüslerinde fiziksel mekân tasarımının öğrencilerin sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğine olan etkisini incelemektedir. Çalışmanın ana odağı, İstanbul Okan Üniversitesi Tuzla Kampüsü'dür. Araştırma, kampüsün yapılı çevresinin öğrenciler arası sosyal etkileşimleri, kültürel alışverişi ve genel yaşam kalitesini nasıl etkilediğini değerlendirmektedir. Nitel araştırma yöntemleri, kullanıcı anketleri ve mimari analizlerin bir araya getirilmesiyle, sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğin artırılmasına yönelik somut öneriler geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında, kampüs planlamasında yer alması gereken başlıca fiziksel ve sosyal/kültürel tasarım kriterleri belirlenmiştir. Fiziksel kriterler arasında erişilebilirlik, işlevsellik, doğayla entegrasyon, güvenlik, esneklik ve teknolojik altyapı gibi unsurlar yer alırken; sosyal/kültürel kriterler olarak etkileşim alanlarının yeterliliği, kültürel temsil, aidiyet duygusu, çok kültürlülük ve sosyal güvenlik ön plana çıkmaktadır. Bulgular, mimari tasarımın sadece estetik değil, aynı zamanda öğrencilerin sosyal yaşamları ve kültürel etkileşimleri üzerinde derin etkileri olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, eğitim kampüslerinin sürdürülebilirliğini artırmak amacıyla kapsayıcı, erişilebilir ve kültürel açıdan zengin fiziksel ortamların önemini vurgulamaktadır. Mimarlık, topluluk ve kalıcı etki arasındaki etkileşimi bütüncül bir şekilde ele alarak, daha yaşanabilir ve öğrencileri güçlendiren kampüs ortamlarının oluşturulmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: üniversite kampüsleri, sosyal sürdürülebilirlik, kültürel sürdürülebilirlik, yaşam kalitesi, kampüs tasarımıUniversity campus built environments directly affect students' social connections while influencing their cultural participation and overall well-being. This research investigates how spatial design affects social sustainability in University campuses through an examination of Istanbul Okan University's Tuzla Campus as the case study. It combines architectural analysis with student surveys to evaluate essential physical criteria (accessibility, safety, comfort, spatial organization, environmental quality, and aesthetics) and social/cultural criteria (inclusivity, sense of belonging, diversity representation, cultural symbolism, and opportunities for interaction) that determine campus experiences. The research shows that intentional spatial arrangements create stronger place attachment among students while fostering inclusive environments that support diverse cultural activities. The research shows that campuses built with these criteria develop stronger community bonds while improving quality of life and sustaining long-term development. The research also provides new insights about how built environments can be used to develop educational spaces that promote social and cultural enrichment and provides recommendations that will help future campus planning and design create spaces that support academic achievement and complete student development. Keywords: university campus design, built environment, social sustainability, cultural sustainability, quality of life, architectural criteria, Istanbul Okan University