Kardiyoloji ve onkoloji hastası kişilerde yaşam doyumu, sağlık odaklı yaşam kalitesi ve özsaygı ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı,sağlık odaklı yaşam kalitesi, yaşam doyumu ve özsaygı arasındaki literatürde henüz yer almayan ilişkileri araştırarak, biyopsikososyal model konusunda temel bilgi birikimi oluşturmaktır. Araştırmada sağlık odaklı yaşam kalitesinin yaşam doyumunun önemli bir yordayıcısı olması, özsaygının yaşam doyumunun önemli bir yordayıcısı olması ve özsaygının sağlık odaklı yaşam kalitesi ve yaşam doyumunun arasındaki ilişkide önemli bir mediyatör görevi görmesi beklenmektedir. Araştırmanın örneklemi, 18 yaş ve üzeri 50 onkoloji hastası, 50 kardiyoloji hastası ve 50 kontrol grubu katılımcısı olmak üzere toplam 150 bireyden oluşmaktadır. Çalışmada yer alan tüm katılımcılara, Demografik Bilgi Formu, Yaşam Doyumu Ölçeği, Sağlık Odaklı Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Özsaygı Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın hipotezlerini test etmek amacıyla yapılan doğrusal regresyon analizi sonucunda, Sağlık Odaklı Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin sekiz alt boyutundan üçü olan emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlamaları, enerji ve mental sağlık boyutlarının yaşam doyumunu yordadığı ve özsaygının yaşam doyumunu yordadığı görülmüştür. Ayrıca, özsaygının sağlık odaklı yaşam kalitesinin emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlamalarıR2=.15, F(2,147)=13.32, p<.05, enerji R2=.23, F(2,147)=21.97, p<.05 ve mental sağlık R2=.25, F(2,147)=24.81, p<.05alt boyutları ve yaşam doyumunun arasındaki ilişkide önemli bir mediyatör görevi gördüğü belirlenmiştir. Bu tez çalışması; yaşam doyumu, öz saygı ve sağlık odaklı yaşam kalitesi kavramları arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk çalışmadır. Araştırmanın bulguları doğrultusunda, hem özsaygının hem de sağlık odaklı yaşam kalitesinin emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlamaları, enerji ve mental sağlıkalt boyutlarının yaşam doyumu üzerinde önemli etkileri olduğu ve özsaygının emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlamaları, enerji ve mental sağlıkalt boyutlarının yaşam doyumunu yordarken moderatör görevi gördüğü görülmüştür.The purpose of the present study was to examine whether health related quality of life and self-esteem significantly affect life satisfaction and self-esteem is a significant mediator of the relationship between health related quality of life and life satisfaction. The study hypothesized that health related quality of life and self-esteem predict life satisfaction and self-esteem mediates the relationship between life satisfaction and health related quality of life. This profound associationbetween self-esteem, life satisfaction and health related quality of life underscore the importance of biopsychosocial model. The sample was carried out in this study was consisted of 50 oncology patients, 50 cardiology patients and 50 control group participants older than 18 years old. All participants completed Demographic Information Form, Self-esteem Scale, Life Satisfaction Scale and Health Related Quality of Life Scale. Linear regression analysis showed that emotional role limitation, vitality and mental health dimensions of health related quality of life scale and self-esteem predict life satisfaction. Also, self-esteem mediated the relationship between life satisfaction and three dimensions of health related quality of life which are emotional role limitationR2=.15, F(2,147)=13.32, p<.05, vitalityR2=.23, F(2,147)=21.97, p<.05 and mental healthR2=.25, F(2,147)=24.81, p<.05. The present study was the first study in regard of the examination of the relationship between self-esteem, life satisfaction and health related quality of life.