Leniniana ve Yugonostalji: Post-Sosyalist Kimlik ve Kültürel Bellek Üzerine Görsel Bir İnceleme

Abstract

Bu çalışma, Leniniana ve Yugonostalji üzerinden post-sosyalist kimlik inşası ile kültürel bellek arasındaki ilişkiyi disiplinler arası görsel analiz yöntemi temelinde incelemeyi amaçlamaktadır. Post-Sovyet ve post-Yugoslav dönemlerde Lenin ve Tito figürleri, görsel temsiller aracılığıyla yeniden şekillendirilmiş ve kolektif bellekte farklı anlamlar kazanmıştır. Çalışma, kolektif bellek ve hafıza mekânları kuramları ışığında teorik bir zemine oturmaktadır. Leniniana, Sovyet ideolojisinin en önemli görsel temsil geleneklerinden biri olarak Sovyet halkının kültürel belleğinde kalıcı bir yer edinmiştir. Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Lenin’in kamusal alandaki temsili farklılaşmış ve yeni anlamlar kazanmıştır. Benzer şekilde, Yugonostalji, Tito liderliğinde inşa edilen kolektif belleğin, Yugoslavya’nın çöküşü sonrasında nostaljik bir unsur olarak yeniden şekillenişini temsil etmektedir. Çalışma, posterleri, duvar resimleri, çağdaş sanat işleri ve dijital imgeler gibi çeşitli görsel materyaller üzerinden yapılan nitel bir örnek olay analizine dayanmaktadır. Seçilen imgeler, post-sosyalist nostaljinin temsili, ideolojik boşluğun sembolik telafisi ve toplumsal kimlik arayışlarının kültürel izleri açısından değerlendirilmiştir. Görsel imgelerin nostalji, ideoloji ve kültürel bellekle etkileşimi ele alınarak, bu figürlerin post-sosyalist dönemdeki yeni anlatılara nasıl eklemlendiği incelenmektedir. Özellikle propaganda ve popüler kültür aracılığıyla bu imgelerin nasıl dönüşüm geçirdiği de tartışılmıştır. Çalışmanın temel bulguları, Lenin ve Tito görsellerinin, geçmiş rejimlerin ideolojik mirasının kolektif bellekten tamamen silinmediğini; aksine güncel kimlik müzakerelerinde yeniden üretildiğini göstermektedir. Sonuç olarak, Leniniana ve Yugonostalji’nin görselleri, post-sosyalist kimliklerin temsili ve kültürel hafızanın evrimini anlamada kritik bir rol oynamakta; post-sosyalist toplumların geçmişle kurdukları ilişkiye dair önemli ipuçları sunmaktadır.