Diyabetes mellitus tanılı 10-18 yaş arası çocuklarda yeme bağımlılığı, aleksitimi ve sosyal dışlanma

Abstract

Bu araştırma Diyabetes Mellitüs tanılı 10-18 yaş arası çocuklarda yeme bağımlılığı, aleksitimi ve sosyal dışlanma arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile kesitsel ve tanımlayıcı dizaynda gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde iki devlet hastanesinin polikliniğe başvuran ve çocuk endokrin-metabolizma servisinde tedavi gören 224 çocuk hasta oluşturdu. Bu doğrultuda iki merkezden de Nisan 2021-Ekim 2021 tarihleri arasında veriler toplandı. Veriler, Bilgi Formu, Çocuklarda Aleksitimi Ölçeği, Ergenler İçin Sosyal Dışlanma (Ostraszım) Ölçeği ve Yale Yeme Bağımlılığı Ölçekleri uygulanarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde ölçekler normal dağılıma uymadığı için parametrik olmayan testler uygulandı. Bu doğrultuda katılımcıların sosyodemografik özelliklerinin dağılımında ve ölçek puanlarının dağılımında tanımlayıcı analizler, gruplar arasında puan ortalamalarının karşılaştırılmasında Mann Whitney-U, Kruskall Wallis testleri kullanıldı. Ölçekler arası ilişkinin değerlendirilmesinde Spearman testi kullanıldı. Araştırma sonucunda; Araştırmaya katılan çocuk hastaların %57,10'unun (n=128) 10-13 yaş arasında olduğu, %52,70'inin (n=118) kadın olduğu bulundu. Araştırmaya katılan çocuk hastalardan %59,40'ının (n=133) diyabete başlangıç yaşı 2-10 yaş arası olduğu görüldü. Aleksitiminin bağımlı değişken, sosyal dışlanma ve yeme bağımlılığı ölçeklerin bağımsız değişken olduğu regresyon modeli istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0,00<0,05). Aleksitimi ölçek skorlarındaki değişimin %0,166'lık kısmının yeme bağımlılığı ile açıklandığı bulundu. Yeme bağımlılığı ölçeğinin bağımlı değişken, aleksitimi ve sosyal dışlanma ölçeklerinin bağımsız değişken olduğu regresyon modeli istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p=0,000<0,05), yeme bağımlılığının alekstimiyi %0,175'lik oranda açıkladığı bulundu. Sonuç olarak, çalışmaya katılan çocuk hastalar arasında aleksitiminin yeme bağımlığı üzerinde etkisi olduğu ancak sosyal dışlanmanın herhangi bir etkisi olmadığı bulundu. Anahtar kelimeler: Aleksitimi, Çocuk, Diyabet, Sosyal Dışlanma, Yeme BağımlılığıThis cross-sectional and descriptive design study was carried out the correlation between alexihymia, socail exclusion and food addiciton in children aged 10-18 years with Diabetes Mellitus. The sample of the study consisted of 224 pediatric patients who applied to the polyclinics of two state hospitals in Istanbul and were treated in the pediatric endocrine-metabolism service. In this direction, data was collected from both centers between April 2021 and October 2021. Data were collected using the Information Form, Children's Alexithymia Scale, Adolescent Social Exclusion (Ostracism) Scale, and Yale Food Addiction Scale. Non-parametric tests were used to evaluate data due to the normallity test. In this direction, descriptive analyzes were used for the distribution of sociodemographics, and Mann Whitney-U and Kruskall Wallis tests were used for categorical variables in the analysis of the data. The Spearman test was used to evaluate the relationship between scales. As a result of the research; it was found that 57.10% (n=128) of the pediatric patients participating in the study were between the ages of 10-13 and 52.70% (n=118) of them were female. It was observed that 59.40% (n=133) of the pediatric patients participating in the study were between 2-10 years of age at onset of diabetes. The regression model in which alexithymia scale was the dependent variable and social exclusion and food addiction scales were the independent variable was found to be statistically significant (p=0,00<0,05). The alexithymia score explained 0.166% covaryance of the food addiction. It was seen that the regression model, in which the food addiction scale was the dependent variable, and the alexithymia and social exclusion scales were the independent variables, was statistically significant (p=0,000<0,05) , and food addiction explained alexithymia at a rate of 0.175%. As a result, it was found that alexithymia had an effect on food addiction, but social exclusion did not have any effect on food addiction among the pediatric patients who participated in the study. Keywords: Alexithymia, Child, Diabetes, Social Exclusion, Food Addiction