Baş, DilşatYılmaz, Hande ÖngünKaya, Yağmur2025-05-312025-05-312025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=P3dtmmHrq-mzEcmCLi1CqTYTmhcipco1NDZ9Jgx17HOxngLr4VgSfBfrBulBat9Whttps://hdl.handle.net/20.500.14517/7849Meme kanseri hastalarının beslenme engellerinin değerlendirilmesi, genel yaşam kalitelerini arttırmak ve sağlık durumlarını geliştirmek için stratejik ipuçları sunabilir. Bu araştırma kapsamında Beslenme Engelleri Ölçeği (BEÖ)'nin geliştirilmesi ve meme kanseri hastaları için geçerlik ve güvenilirliğinin incelenerek yeni bir ölçüm aracı olarak tanıtılması amaçlanmıştır. Araştırma, Kasım 2023-Mayıs 2024 tarihleri arasında 190 gönüllü meme kanseri hastası ile yürütülmüştür. Katılımcılara BEÖ ve Evde Sağlıklı Beslenme Engelleri Ölçeği (ESBEÖ) uygulanmış, test-tekrar test güvenilirliği için ise 50 katılımcıya ilk uygulamadan iki hafta sonra BEÖ tekrarlanmıştır. Kapsam geçerlik indeksi %93 olarak hesaplanan BEÖ toplam 14 maddeden oluşmaktadır. Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucu 'Sağlıklı Beslenmede Bilgi, Beceri ve Destek Yetersizliği; Sağlıklı Beslenmede Algılanan Zorluklar, Yeme Davranışlarında Kolaylık ve Geleneksellik Sorunları' olmak üzere 3 alt faktör altında toplanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonuçlarına göre, RMSEA (0,097) ve SRMR (0,061) uyum indeksleri yeterli düzeyde bulunmuştur. Ölçeğin Cronbach's Alpha güvenilirlik katsayısı 0,870 (üç alt faktör için sırasıyla 0,808, 0,768 ve 0,707) olarak hesaplanmıştır. Test-tekrar test güvenilirliği için sınıf içi korelasyon katsayısı 0,964 (üç alt faktör için sırasıyla 0,929, 0,957 ve 0,955) bulunmuştur. BEÖ ile ESBEÖ arasındaki pozitif korelasyon ölçüt geçerliği için sınanan eş zamanlı geçerliği desteklemiştir. Meme kanseri hastalarında aktif tedavi döneminin ardından takip sürecinde sağlıklı beslenmenin önündeki engelleri değerlendirmek için kolay, ucuz ve tekrar edilebilir bir değerlendirme aracı sürecin daha kolay yönetilmesini sağlayabilir. Bu araştırmanın sonucunda, meme kanseri hastaları için geliştirilmiş ilk beslenme engelleri ölçeği olan BEÖ'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.Evaluating the nutritional barriers of breast cancer patients can provide strategic insights to improve their overall quality of life and enhance their health status. This study aimed to develop the Nutrition Barriers Scale (NBS) and examine its validity and reliability as a new measurement tool for breast cancer patients. The study was conducted between November 2023 and May 2024 with 190 volunteer breast cancer patients. Participants completed the NBS and the Home Healthy Nutrition Barriers Scale (HHNBS), and for test-retest reliability, 50 participants repeated the NBS two weeks after the initial application. The content validity index of the NBS was calculated as 93%, and the scale consists of 14 items. Exploratory Factor Analysis (EFA) revealed three subfactors: 'Lack of Knowledge, Skills, and Support in Healthy Eating; Perceived Challenges in Healthy Eating; and Issues of Convenience and Traditionalism in Eating Behaviors.' Confirmatory Factor Analysis (CFA) showed that the fit indices, RMSEA (0.097) and SRMR (0.061), were at acceptable levels. The Cronbach's Alpha reliability coefficient of the scale was 0.870 (0.808, 0.768, and 0.707 for the three subfactors, respectively). The intra-class correlation coefficient for test-retest reliability was 0.964 (0.929, 0.957, and 0.955 for the three subfactors, respectively). The positive correlation between the NBS and HHNBS supported concurrent validity for criterion validity. A simple, cost-effective, and reproducible assessment tool like the NBS can facilitate better management of nutritional barriers in breast cancer patients during the follow-up period after active treatment. The findings of this study concluded that the NBS, the first nutritional barriers scale developed for breast cancer patients, is a valid and reliable measurement tool.trBeslenme ve DiyetetikNutrition and DieteticsMaster Thesis71925375