Şahin, DoğanYıldız, Cahide Ezgi2025-10-152025-10-152025https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=Xau5rw3KuCgEuy-FuJQtsH3jUjiINj8AHP41FwUSobl1rMTxnt3ZfqxLvhpHWpSvhttps://hdl.handle.net/20.500.14517/8422Bu araştırmada yetişkinlik çağında olan bireylerin kişilik inançları, savunma biçimleri, içgörü düzeyi ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini, yetişkinlik çağında olan 411 katılımcı (315 kadın, 96 erkek) oluşturmaktadır. Veriler çevrimiçi anketler yoluyla toplanmış olup, Kişilik İnanç Ölçeği Kısa Formu, Savunma Biçimleri Testi, İçgörü Ölçeği ve Sıkıntıya Dayanma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, erkeklerin pasif agresif, obsesif kompulsif, antisosyal, narsisistik, şizoid ve paranoid kişilik inanç puanları ve olgun olmayan savunma mekanizmaları puanları kadınlara kıyasla anlamlı şekilde daha yüksektir. Korelasyon analizleri sonucunda; çekingen, bağımlı, pasif-agresif, obsesif kompulsif, antisosyal, narsisistik, histriyonik, şizoid, paranoid ve borderline kişilik özellikleri ile nevrotik ve olgun olmayan savunma biçimleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Öte yandan, olgun savunma mekanizmaları ile obsesif kompulsif, antisosyal, narsisistik, şizoid ve borderline kişilik özellikleri arasında negatif ve anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca, belirtilen kişilik özellikleri ile psikolojik dayanıklılık arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Benzer şekilde, bu kişilik özellikleri ile içgörü düzeyi arasında da negatif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Savunma biçimleri ile psikolojik dayanıklılık ve içgörü düzeyi arasındaki ilişkiler incelendiğinde; içgörü ile olgun savunma mekanizmaları arasında pozitif yönde anlamlı, içgörü ile ilkel ve nevrotik savunma mekanizmaları arasında ise negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca, içgörü düzeyi ile psikolojik dayanıklılık arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Regresyon analizine göre; psikolojik dayanıklılık değişkeni, olgun savunma biçimleri tarafından pozitif yönde, ilkel savunma biçimleri ile çekingen ve bağımlı kişilik özellikleri tarafından ise negatif yönde anlamlı olarak yordanmaktadır. Bu çalışma, yetişkinlik çağındaki bireylerin kişilik inançları, savunma biçimleri, içgörü düzeyi ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkileri inceleyerek, bu psikolojik boyutların birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu anlamayı amaçlamaktadır. Bu psikolojik faktörlerin gelişimsel ve psikodinamik süreçlerle nasıl şekillendiğini anlamak, bu alanlarda literatüre katkı sağlamak hedeflenmektedir.In this study, the relationships between personality beliefs, defense mechanisms, level of insight, and psychological resilience in adults were examined.The sample of the study consisted of 411 adult participants (315 women and 96 men). Data were collected through online surveys using the Short Form of the Personality Belief Questionnaire, the Defense Style Questionnaire, the Insight Scale, and the Distress Tolerance Scale. According to the findings, men scored significantly higher than women on passive-aggressive, obsessive-compulsive, antisocial, narcissistic, schizoid, and paranoid personality beliefs, as well as on immature defense mechanisms. Correlation analyses revealed significant positive relationships between avoidant, dependent, passive-aggressive, obsessive-compulsive, antisocial, narcissistic, histrionic, schizoid, paranoid, and borderline personality traits and both neurotic and immature defense styles. On the other hand, mature defense mechanisms were found to be negatively and significantly associated with obsessive-compulsive, antisocial, narcissistic, schizoid, and borderline personality traits. Moreover, these personality traits were negatively associated with psychological resilience. Similarly, significant negative relationships were found between these personality traits and level of insight. When examining the relationships between defense styles and psychological resilience and insight, a significant positive relationship was found between insight and mature defense mechanisms, while insight was negatively associated with primitive and neurotic defense mechanisms. Additionally, there was a significant positive relationship between level of insight and psychological resilience. According to the regression analysis, psychological resilience was positively predicted by mature defense styles and negatively predicted by primitive defense styles, as well as avoidant and dependent personality traits. This study aims to understand how personality beliefs, defense mechanisms, level of insight, and psychological resilience interact with one another in adulthood. It also seeks to contribute to the literature by exploring how these psychological factors are shaped through developmental and psychodynamic processes.trPsikolojiPsychologyDoctoral Thesis139959338