Browsing by Author "Moray, Hakan"

Now showing 1 - 1 of 1

Türkiye'de A takımı seviyesinde yüzme ve sutopu yapan kadın ve erkek sporcuların dönüşümcü liderlik özelliklerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması
(2022) Orta, Lale; Orta, Lale; Spor Yöneticiliği / Sports Management
Bu çalışmada Türkiye'de A takımı seviyesindeki yüzme ve sutopu sporu yapan kadın ve erkek sporcuların dönüşümcü liderlik türleri düzeyinin belirlenmesi ve sonrasında karşılaştırılması üzerine bir araştırma hedeflenmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye'de A takımı seviyesinde yüzme ve sutopu sporu yapan kadın ve erkek sporcular oluşturmuştur. Örnekleminde ise başarılı olan üç spor kulübü belirlenmiş ve bu spor kulübünün sporcuları seçilmiştir. Sporculara Bernard Bass ve Bruce Avalio tarafından geliştirilen 'Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği (MLQ 5x)' uygulanarak sahadan veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler bilgisayar ortamında SPSS ve STATA programlarıyla analiz edilerek kadın ve erkek sporcular arasında dönüşümcü liderlik alt boyutları düzeyi karşılaştırması ve bununla birlikte sutopu ve yüzme (takım ve bireysel) sporlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Sonuçlar yine B. Bass ve B. Avalio tarafından geliştirilen ölçeğin orijinal değerlendirme tablosuna göre yorumlanmıştır. Ulaşılan bulgular ile bu spor branşları ve sporcuların başarı verilerini yükseltebilmesinde referans değerler oluşturabilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızın literatür taramasında liderlik yaklaşımları detaylı olarak ele alınmış ve sporda liderlik konusu incelenmiştir. Araştırma da değerlendirdiğimiz sporcuların %50' si kadın ve %50' si erkektir. Bu sporcuların %56,5'i 20 yaş altı, %42' si 20-29 yaş aralığında ve %1'i 30-39 yaş aralığındadır. Katılımcıların %38,5'i lise, %60'ı üniversite ve %1,5'i yüksek lisans ve üzeri eğitim düzeyine sahip olmakla beraber %98'i bekar ve %2'si evlidir. Cinsiyete göre yaptığımız karşılaştırmada idealleştirilmiş etki (atfedilen), telkinle güdülenme, entelektüel öngörü, koşullu ödül, istisnai yönetim (aktif), istisnai yönetim (pasif), ekstra çaba ve memnuniyet özelliklerini taşıyan liderlik boyutları bakımından fark görülmemiştir. Sutopu ve yüzme branşının kadın ve erkek sporcularının bu özellikler bakımından eşit düzeyde olduğu anlaşılmıştır. İdealleştirilmiş etki (davranışsal) ve etkinlik alt boyutlarında ise, erkek sporcuların liderlik düzeyi kadın sporculara nazaran daha yüksek ve laissez-faire alt boyutunda ise kadın sporcuların liderlik düzeyi erkek sporculara göre daha yüksek çıktığı görülmüştür. Branşlara göre karşılaştırmada kadın sporcularda sutopu ve yüzme sporu bakımında idealleştirilmiş etki (atfedilen), idealleştirilmiş etki (davranışsal), telkinle güdülenme, bireysel destek, koşullu ödül, istisnai yönetim (aktif), laissez – faire, ekstra çaba, etkinlik ve memnuniyet boyutları analiz edildiğinde herhangi bir fark olmadığı görülmüştür. Sutopu oynayan kadın sporcular, yüzme sporu yapan kadın sporculara göre entelektüel öngörü boyutunu kapsayan ifadelerin ölçeğe göre analizinde daha yüksek çıktığı görülmüştür. Yüzme sporu yapan kadın sporcularda sutopu sporu yapan kadın sporculara göre 'istisnai yönetim (pasif)' boyutunu kapsayan ifadelerin analizinde daha yüksek çıktığı görülmüştür. Erkek sporcularda sutopu ve yüzme bakımından idealleştirilmiş etki (atfedilen), idealleştirilmiş etki (davranışsal), telkinle güdülenme, entellektüel öngörü, bireysel destek, koşullu ödül, istisnai yönetim (pasif), laissez – faire, ekstra çaba, etkinlik ve memnuniyet boyutları analiz edildiğinde erkek sutopu oyuncuları ve erkek yüzücüler arasında bu ölçek bakımından anlamlı bir fark yoktur. Sutopu oynayan erkek sporcularda yüzme sporu yapan erkek sporculara nazaran 'istisnai yönetim (aktif)' boyutunu kapsayan ifadelerin ölçeğe göre analizinde daha yüksek çıktığı görülmüştür. Cinsiyet, branş ve hem cinsiyet hem de branş değişkenleri bakımından iki yönlü Faktorial Anova Testine göre idealleştirilmiş etki (atfedilen), ilham veren motivasyon, bireysel destek, koşullu ödül, istisnai yönetim (pasif), ekstra çaba ve etkinlik ifadelerinin analizinde anlamlı bir fark görülmemiştir. Buna karşın ideal etki (davranışsal) liderlik özelliğine göre kadın ve erkek sporcular arasında anlamlı bir fark olduğu gözlenmiştir. Erkeklerde istisnai yönetim (pasif) liderlik ölçeği bakımından kadın sporculara göre daha yüksek bir değere sahip olduğu görülmüştür. Laissez-faire liderlik özellikleri bakımından kadın ve erkek sporcular arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Bu nedenle Post Hoc analizi yapılmış ve analiz sonunda erkek sporcular kadın sporculardan daha düşük liderlik değerine sahip olduğu görülmüştür. Laissez-faire liderlik özellikleri, branşlar bakımından anlamlı bir fark yokken, memnuniyet liderlik özelliklerinde anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Bu nedenle Post Hoc analizi yapılmış ve analiz sonunda liderlik ölçeği memnuniyet ifadeleri bakımından erkek sporcuların kadın sporculara göre daha yüksek bir liderlik ölçek değerine sahip olduğu görülmüştür. Anahtar kelimeler: Sporda Dönüşümcü Liderlik, Lider, Yüzme, Sutopu, Takım Sporları, Bireysel sporlar