Araştırma Çıktıları / Research Outputs

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.14517/9

Browse

Now showing 1 - 19 of 19

Big data (büyük veri) ve geleneksel veri saklama ve işleme yöntemlerine etkisi üzerine bir araştırma
(2016) Razbonyalı, Can; Kaşlı, Ahmet Faik
İçinde bulunduğumuz yüzyıl, bilgi çağı olarak adlandırılmaktadır. Bilgi/veri, tüm paydaşlar açısından çok değerli bir kaynak durumuna gelmiştir. Bütün kurum ve kuruluşlar bilgi/veriyi gelişim ve karar verme sürecinde yoğun olarak kullanır olmuşlardır. Büyüyen iş potansiyeli ve gelişen ilişkiler, bu bilgi/verilerin büyük bir hızla artmasına neden olmuştur. Dolayısıyla bilgi/veriyi toplamak, saklamak ve erişmek, kurum ve kuruluşların gelişim sürecinde büyük önem kazanmıştır. Gelişen bilgisayar teknolojisi ve bilgi/veriye duyulan gereksinim, bilgi/verinin saklama ve işleme teknikleri açısından sürekli bir gelişim göstermiştir. Bu çalışmada, giderek artan düzeyde bilgi/veriyi saklamak ve bunlara erişim tekniklerini incelemek ve yeni yaklaşımların söz konusu bu tekniklere etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Söz konusu çalışmada öncelikle geleneksel olarak nitelendirdiğimiz veri yapıları tekniklerinden söz edilmiştir. Daha sonra yine bu sınıfa giren veri tabanı ve veri madenciliği kavramları üzerinde durulmuştur. Son bölümde ise, büyük veri ve bunun geleneksel yöntemlere olan etkisi açıklanmaya çalışılmış ve örnek bir uygulama verilmiştir.
Bir hızlı parmak izi doğrulama sistemi
(2019) Güler, Müslim; Akgün, Bekir Tevfik
Bu tez çalışması, parmak izlerinden kişilerin teşhis için geliştirilmiş bir uygulamadır. Çalışmada kişilerin alınan parmak izleri alınarak küme oluşturulmuştur. Bu küme içerisinde parmak izleri bölümlendirilerek saklanmıştır. Herhangi bir kişinin parmak izleri alınıp, K-Means kümeleme algoritması ile hızlı şekilde teşhis etmesi hedeflenmiştir. Öncelikle konu ile ilgili daha önce yapılmış olan çalışmalar araştırılmış ve konunun gerçekleşmesine temel teşkil edecek biyometrik sistemleri, parmak izi doğrulama, teşhis sistemleri ve parmak izi minutiae çıkarım algoritmaları araştırılmıştır. Parmak izi teşhisi için uygulama geliştirilmiş, uygulamada parmak izi alım ve parmak izi teşhis modülü oluşturulmuştur. Bu uygulama ile parmak izlerinin minutiaeları çıkarma algoritmaları denemiştir. Uygun parmak izi minutiae çıkaran algoritma seçilerek, minutiaelar ile K-Means kümeleme algoritmasına kümelenerek parmak izi görüntüsü oluşturulmuştur. Oluşturulan parmak iz üzerinde teşhis işlemi uygulanmış ve örnek senaryolar incelenmiştir. Son olarak ise uygulama sonrası elde edilen sonuçlar ve değerlendirmeler özetlenmiştir.
BİR UZAKTAN PROGRAM YÜKLEME HİZMETİ TASARIMI VE UYGULANMASI
(2019) İncereis, Nilgün; Akgün, Bekir Tevfik
BİR UZAKTAN PROGRAM YÜKLEME HİZMETİ TASARIMI VE UYGULANMASI Yeni teknolojilerden biri olan Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojisi, internete bağlı bilgi alış verişi yapabilen nesneleri bir arada tutan bir ağ ve bu nesnelerin yönetimine katkıda bulunan yazılım destekli bir sistemin oluşumudur. Bu çalışma, OTA hizmeti olarak adlandırılan bir uzaktan program yükleme hizmeti tasarlamayı ve uygulamayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın sistem tasarımı için, genel IoT sistemleri, yerel sistem, yerel yönetim/uzaktan erişim sistemi, uzaktan yönetim sistemi ve bulut üzerinden dağıtılmış yönetim sistemi olarak incelenmiştir. Uzaktan program yükleme hizmeti sistemi için bir öneri yapılmış ve uygulanmıştır. Sistemi geliştirmek amacıyla senaryo durumları oluşturulmuştur. Bunlar, kullanıcıların sisteme kayıt olma durumlarına göre sisteme veya aygıta program yükleme, aygıtların sisteme bağlı olma durumlarına göre karar verme yapısı, belli aralıklarla aygıtların sistemde aktif veya pasif olması durumuna göre gözetlenebilmesi, güncelleme için güvenlik önlemleri şeklindedir. Önerilen sistemde, NodeMcu aygıtları, IoT birimleri olarak kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Nesnelerin İnterneti, OTA Güncelleme, Bulut, Kablosuz Sensör Ağı, İzleme Sistemi, Hizmetler, Gömülü Sistem, Uzaktan Yazılım Güncelleme.
Bulut bilişim ve teknolojileri
(2012) Okutucu, Baki Onur; Akgün, Bekir Tevfik
Bulut bilişim; birey ve kurumlara veriye daha hızlı ve daha az maliyetle ulaşma imkanı veren, servis tabanlı çalışan bir teknolojidir. Bu servis döngüsü, katmanlı ve sistematik bir şekilde internet ya da intranet üzerinden sunulmaktadır. Bu teknoloji, içinde barındırdığı her bir katmanda farklı hizmetler sunmakta ve her katmanda kullanılan teknolojiler değişmektedir. Bulut bilişimin temelinde sanallaştırma yatmaktadır. Bu sebeple gerek donanımların ve gerekse yazılımların sanallaştırılması ile bir çok platform üzerinde çalışan servislerin kullanıcılara ulaştırılması mümkün olabilmektedir. Dinamik ve ölçeklenebilir özelliği sayesinde bulut bilişim, her sektörden birçok kurum ve kuruluş için olduğu kadar bireyler için de oldukça avantajlıdır. Bulut bilişim; kurumlar için veri merkezi, enerji, donanım ve yazılım maliyetlerinin düşürülerek hizmetin sunulması, kullanıcılar için ise veriye her yerden kesintisiz ve hızlı ulaşabilmek anlamına gelmektedir. Bu çalışmada; bulut bilişim katmanları ve bu katmanlar üzerinde sunulan servisler araştırılmış, Türkiye?de ve dünyada bulut teknolojilerine ilişkin akademik ve sektörel bazda yapılan çalışmalara yer verilmiştir.
DALI arabirimi üzerinden bir acil aydınlatma ve yönlendirme sistemi yönetimi ve uygulaması
(2011) Güngör, Bülent; Akgün, Bekir Tevfik
Bu çalışmada Acil Aydınlatma Sistemleri ve bu sistemdeki armatürlerin merkezi bir sistem ile kontrolünden ve takip edilmesini kapsamaktadır. DALI ara birimli armatürler kullanılarak, her bir armatür ayrı ayrı adreslenir. Gerektiği zaman merkezi sistemden her bir armatüre erişim sağlanır ve gerekli müdahale yapılır. DALI ara birimli armatürler kullanılarak oluşturulmuş bir acil aydınlatma sistemi bir bina otomasyon sistemi altında çalıştırılabilir. Böylece bakımları gerektiği gibi ve zamanında otomatik olarak yapılır aynı zamanda izleme kolaylığı sayesinde istenilen zamanda armatürler kolayca izlenebilir ve arıza durumları gözetlenebilir. Bilgisayar ve ana cihaz arasındaki haberleşmede OPC sunucu kullanılmıştır. C# ortamında OPC sunucu ile haberleşebilen bir kullanıcı ara yüzü hazırlanmıştır.
Derin öğrenme algoritması kullanan bir mobil abartılmış gerçeklik oyunu
(2019) Boz, Umut; Akgün, Bekir Tevfik
Bu tezde; Derin Öğrenme, Bilgisayarlı Görü, Nesne Sınıflandırma, Nesne Belirleme ve Görüntü İşleme teknikleri kullanarak bir Artırılmış Gerçeklik (AG) uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu yeni nesil teknolojilerle desteklenen ve gerçeklenen mobil AG oyunu ile sadece tek kamera kullanarak; sanal ortam üzerinde, bir fiziksel nesne ile bir sanal nesnenin fiziksel dünya kurallarının yer aldığı etkileşiminin sağlanması amaçlanmıştır. Bu çalışma örnek alınarak, gerçek dünyaya ait nesneler üzerinde ilgili örnekler çoğaltılarak AG dünyasında farklı uygulamalar ile çözümler üretilebilinir. Üretim sektörü, eğitim, oyun, çocuk gelişimi ve benzeri alanlara yönelik kamera üzerinden öğretilmiş nesneleri kullanan uygulamalar gerçekleştirilebilinir. Genel mobil cihaz sensörlerine karşın; 3 boyutlu nesneleri algılayan sensörler, donanımlar ve özel kameralar kullanmak şüphesiz daha gerçeğe uygun bir çalışma ortamı sunar. Ancak son kullanıcılar açısından bakılırsa; cihazlara yönelik üretilen ve bu tezde önerdiğimiz yöntemleri kullanan mobil AG çözümleri fazladan bir maliyet oluşturmayacağından daha yaygın kullanım alanı bulacaktır.
Erythromcın ilacının yan etkilerinin araştırılması üzerine veri madenciliği çalışması
(2014) Tahminciler, Erhan; Yıldırım, Pınar; Bilgisayar Mühendisliği / Computer Engineering
Bu çalışmada, bir araştırma çalışması veri ve metin madenciliği yöntemleri kullanılarak www.askapatient.com web sitesinde üzerinde Erythromycin ilaci ile ilgili hasta yorumları ile yapılmıştır. İlgili yorumlar metin ayrıştırma ve hastaların cinsiyet, yaş, günlük alınan dozaj bilgileri ve kullanım süresi gibi nitelikler bazı yöntemlerle analiz edilmiş ve bu ilacın yan etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda, hasta yorumlarının yan etkileri metin ayrıştırma yöntemleri ile ayrılmış ve bunların frekansları hesaplanmıştır. Mide ağrısı, baş dönmesi, kusma ve ishal gibi sık görülen yan etkiler tespit edilmiştir. Cinsiyet, yaş , günlük doz miktarı, kullanım süresi gibi nitelikler analiz ettikten sonra, birliktelik kuralları (Apriori) algoritması kullanılmış ve nitelikler arasında gizli ilişkiler araştırılmıştır Bu çalışmanın sonuçları tıbbi uzmanlar , araştırmacılar ve ilaç şirketleri için önemli katkılar sağlayacaktır.
Hava verilerinin analizi ve bir tahmin sistemi önerisi
(2019) Şenyüz, Hazal Ayşegül; Akgün, Bekir Tevfik
Hava durumu; yaşantımızı, çevremizi ve pek çok endüstriyi doğrudan etkilemektedir. Saniyede milyarlarca hava verisinin toplandığı günümüzde doğru hava tahmini yapmak büyük önem taşımaktadır. Fakat, ülkemizde hava tahmini konusunda yeterli bilgi ve uygulama bulunmaktadır. Hava tahmini yapabilmesi için bilimsel metotlar ve teknolojik araçlar kullanılmalıdır. Bu bağlamda büyük veri teknolojileri ve makine öğrenme algoritmaları ile manuel analiz edilemeyecek ölçekteki hava verilerinden otomatik olarak yeni tahminler çıkarılmaktadır. Bu tahminler doğrultusunda karar destek mekanizmaları geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında 5 günlük 24 adet/gün 1 saatlik aralıklar için hava sıcaklığı tahminleri oluşturulmuştur. 3 ayrı hava tahmin sitesinden ücretsiz alınan günlük minimum maksimum sıcaklık tahminleri üzerinden önce seçilen güne ait minimum maksimum sıcaklık tahminleri bulunmakta ve sonra seçilen yerleşkenin 3 yılına ait gerçek değerleri kullanılarak hedeflenen saatlik tahminler oluşturulmaktadır. Hava durumu verilerine meteoroloji yayın servisleri üzerinden erişim sağlanmıştır. Bu veri kümesi İstanbul'un 3 yıllık 2016-2018 sıcaklık verilerini içermektedir. Aynı zamanda yeni geliştirilen Python API kullanılarak, Accuweather, OpenWeatherMap, WeatherBit sitelerinden günden 4 adet minimum maksimum sıcaklık olacak şekilde 5 günlük hava sıcaklığı tahmin verileri toplanmıştır. Tahmin sistemi için 24saat/gün tahmin üreten bir fonksiyon kullanılmıştır. Tüm site tahmin minimum maksimum sıcaklık değerleri ve veri kümesinden 5 günlük 24 saat/gün verileri alınarak, ara değer fonksiyonu (map fonksiyonu) ile 5 günlük 24 saat/gün için tahminler oluşturulmuştur.
Kuantum Fisher Bilgisi Optimizasyonu Önerisi ve Dolanıklık Ölçütleri ile ilişkisi
(2015) Erol, Volkan; Altıntaş, Azmi Ali; Özaydın, Fatih
Günümüzde Kuantum Bilgi Kuramı üzerine çalışmalar aktif bir şekilde devam etmektedir. Shor'un çarpanlara ayırma algoritması veya Grover'ın arama algoritması gibi bazı algoritmaların kuantum sistemlerde klasik sistemlere göre çok daha hızlı şekilde çalışabileceği gösterilmiştir. Son dönemde, pratikte Kuantum Bilgisayarlarının üretilmesi konusunda; Kuantum Tekrarlayıcı, Hafıza ve İşlemciler üretilerek ciddi oranda yol alınmıştır. İşlem hızı ve kapasitesi açısından Bilgisayar Bilimleri problemlerinde devrimsel bir dönemin kapıları yavaş yavaş aralanmaktadır. Kuantum Anahtar Dağıtımı Altyapıları çok uzunca bir süredir teknolojik olarak hayatımızdadır ve Bankacılık, Savunma vb. sektörler için ürünleşme noktasına kadar gelmiştir. Kuantum Hesaplama açısından kullanılan en temel teorik altyapı dolanıklık olarak karşımıza çıkar. Dolanıklığın hesaplama açısından bize sağladığı fayda bahsedilen kuantum algoritmaların üretiminde önem arz etmektedir. Dolanıklığı ölçmenin çeşitli yöntemleri bulunmaktadır. Bunlardan en formel olanı Dolanıklık Ölçütleri ya da Dolanıklık Monotonları dediğimiz altyapıların kullanılmasıdır. Bu konularda açık bir konu olan Kuantum Sistem Durumlarının Sıralaması problemi özellikle çoklu dolanık sistemler için çözümlenmesi gereken önemli ve açık bir problemdir. Fisher Bilgisi, Bilgi Kuramı açısından birçok günümüz probleminin çözümlenmesinde bize uygun bir altyapı sağlamaktadır. Keşifsel Veri Analizi dediğimiz yöntemle, Büyük Veri, Veri Madenciliği, Makine Öğrenimi gibi konularda çözümler elde edilebilmektedir. Kuantum Fisher Bilgisi, faz hassasiyeti gerektiren durumlarda işe yarayan bir değer olmakla beraber kuantum bilgisayarlarının icadı ile bahsettiğimiz altyapının kuantum eşleniğini oluşturacaktır. Kuantum Fisher Bilgisi tek başına bir dolanıklık ölçütü değildir. Tez kapsamında Kuantum Fisher Bilgisi önerilen yeni bir optimizasyon yöntemi ile optimize edilmiş ve dolanıklık ölçütleri ile sistem durum sıralaması açısından ilişkileri incelenmiştir. Daha önce sistem durum sıralaması üzerine yapılan çalışmaların üzerine özgün ve oldukça ilginç sonuçlar bulunmuş ve bu sonuçlar tez kapsamında açıklanmıştır. Bulunan en ilginç sonuç Lokal Operasyon Klasik İletişim yöntemleri ile maksimize edilen Kuantum Fisher Bilgisi'nin iki kübit sistem durumları için özellikle Dolanıklığın Göreceli Entropisi ölçütü ile anlamlı bir sıralama ilişkisi içerisinde olmasıdır. Ayrıca diğer dolanıklık ölçütleri ile bulunmuş olan analiz çalışmaları da paylaşılmıştır. Çalışmamız kübit-kütrit sistem durumlarına da genişletilmiş ve elde edilen sıralama ilişkileri ve sınıflandırmaları paylaşılmıştır. Belli sistemler için Kuantum Fisher Bilgisi'nin belli uyum bozulması kanalları altındaki değişimleri de detaylı olarak incelenmiştir.
Kullanıcı kişisel verilerinde platform bağımsız güvenlik
(2012) Ilhan, Zana; Özgövde, Bahri Atay
Günümüzde mobil aygıtlar, hayatımızın bir çok alanında aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. Taşınabilir formda ve gündelik hayata tümleşik biçimde kullanılan bu aygıtlar artan hesaplama kapasiteleri ile kişisel bilgisayarların yerini almaya başlamışlardır. Bu bağlamda kullanıcıların gün geçtikçe daha önemli bilgilerini barındıran bu aygıtlar için güvenlik önemli bir sorundur. Yazılım ve donanım mimarilerinde tam olarak standartlaşmaya gidilememiş olması, uygulamaların yüksek yetkilerle sisteme yüklenmesi, uygulama dükkanları tipi yazılım üretim ve tüketim süreçlerinin henüz oturmamış olması gibi etmenler yüzünden mobil platformlarda güvenlik sorunlarının artarak yaşanacağını öngörülmektedir. Bu çalışmada mobil platformlarda karşılaşılan güvenlik problemlerinin sebepleri incelenmiş, boyutları ortaya konulmuş ve bir çözüm önerisi getirilmiştir. Örnek platform olarak gittikçe artan pazar payı ile baskın hale gelmeye başlayan Android işletim sistemi ele alınmış ve Android mimari yapılanması içinde tüm uygulama türleri için geçerli olabilecek bir çözüm önerisi olarak PIPSU(Personel Security For User Private Data) ortaya konulmuştur.PIPSU ile mobil platform kullanıcılarının kişisel bilgilerinin, kullanıcı kontrolü olmaksızın kullanılmasının önüne geçilmesini hedeflenmiştir. PIPSU, kullanıcı kişisel bilgilerinin iki katmanda güvenli şekilde saklamayı hedefleyen bir çözüm önerisidir. Önerilen güvenlik yaklaşımı mimari olarak mobil ortam istemcisi (PIPSU-L) ve bulut tabanlı sunucu (PIPSU-C) biçiminde yapılandırılmıştır. PIPSU-L ile fiziksel mobil aygıt üzerindeki kişisel bilgilerin kullanımı, kontrolü ve yapılandırılması, PIPSU-C ile de, kişisel bilgilerin mobil ortam bağımsız olarak güvenli şekilde saklanması hedeflenmiştir. PIPSU-L sahip olduğu Launcher yapısı ile mobil ortam kullanıcılarının kullanım kiplerini değiştirmeden, kişisel verileri önce aygıt üzerinde geliştirilen depolama çözümüne, daha sonrada bu verileri farklı mobil ortamlara taşıyabilmek amacıyla PIPSU-C bileşenine yönlendirmektedir. Bu çalışma kapsamında yapılan analizler sonucu ortaya çıkan çözüm modeli ile kullanıcı kişisel bilgilerinin güvenli şekilde mobil platformda kullanılabilmesi hedeflenmiştir. PIPSU'nun en önemli artılarından biri, getirdiği yüksek güvenlik seviyesinin kullanıcıların mobil aygıtları ile gündelik kullanım alışkanlıklarını ve etkileşim kiplerini değiştirmek zorunda kalmadan etkili kılmasıdır. Bu durum getirilen önerinin önemli bir güvenlik çözümü olmasının dışında pratik ve ticari uygulanabilirliği açısından önem arz etmektedir.
Matematiksel biçimbilim ile çevrim-dışı imza tanıma
(2014) Sisnelioğlu, Serkan; Aptoula, Erchan
Bu çalışma, matematiksel biçimbilim (mathematical morphology) teknikleri kullanılarak bir veya birkaç gerçek imza örneği elimizdeyken, üçüncü bir imza örneğinin kime ait olduğunu saptamaya yöneliktir. Karşılaşılan yöntemlerin çoğunda imza görüntüsü, imza tanıma ve karşılaştırma işleminden önce ön işlem adımlarından geçer. İmza görüntüsünün ön işlemden geçmesi ile işlem yapılacak tüm imza görüntüleri belli bir standarda getirilmiş olur. Ön işlem adımından sonra uygun teknik kullanılarak görüntünün öznitelik yöneyleri oluşturulur. Önerilen çözümde ön işlem adımından sonra matematiksel biçimbilim teknikleri olan açılım (opening) ve kapanım (closing) ile birlikte matematiksel biçimbilim gradyan, iç (internal) gradyan, dış (external) gradyan ve Robert operatörü kullanılmıştır. Bu teknikler kullanılarak beş farklı yöntem ile öznitelik yöneyleri çıkartılmıştır. Son aşamada her öznitelik yöneyi için farklı sınıflandırma yöntemleri kullanılarak sonuçlar elde edilmiş ve karşılaştırmalar yapılmıştır.
Mühendislik öğrencilerinin özel sektördeki eğitimlere yönelme sebepleri
(2013) Orman, Ümitali; Demirci, Birim Balcı
Bu çalışmada, üniversitelerin Bilgisayar Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği, Bilgisayar Programcılığı, Bilgisayar Sistemleri ve Bilişim Sistemleri gibi bölümlerin de okumakta olan ya da bu bölümlerden mezun olan kişilerin, neden bir özel eğitim kurumundan benzer bir eğitim alma ihtiyacında oldukları incelenmiştir. Çalışmayı iki bölüme ayırmak mümkündür. İlk bölümde, Yazılım Uzmanlığı konularında eğitim vermekte olan bir özel sektör temsilcisinin kendi öğrencilerine uyguladığı anket çalışmasından elde edilen bulgular verildikten sonra, ikinci bölümde bu eğitim kurumunun verdiği eğitim içeriği ile üniversitelerin ilgili bölümlerindeki müfredat ve ders içerikleri karşılaştırılmıştır. İlk bölümde, özel sektör temsilcisinin Yazılım Uzmanlığı konusunda eğitim verdiği 545 öğrencisine ve aynı kurumun Sistem Uzmanlığı bölümünde okuyan 266 öğrencisine uygulanan anketten elde edilen bilgiler, sayılar ile tablolar halinde ve grafiksel olarak sunulmuştur. İkinci bölümde, yazılımla ile ilgili üniversite eğitimlerinin yanında neden özel eğitim temsilcisinin verdiği bu eğitimleri almak istediklerini araştırabilmek için, ilgili kurumların müfredatlarındaki ilgili dersler, ders saatleri ve ders içerikleri ile özel eğitim kurumundakilerin karşılaştırılması yoluna gidilmiştir. Aynı ya da benzer dersler tablolarda gösterilmiş; her iki program arasındaki farklılıklar ise maddeler halinde sıralanmıştır. Son olarak, anket çalışmasından elde edilen istatistiksel veriler ve müfredat karşılaştırmalarından elde edilen veriler harmanlanarak, üniversitede benzer eğitimleri almış ya da almakta olan bireylerin, neden özel eğitim temsilcisinde verilen Yazılım ya da Sistem Uzmanlığı eğitimlerine katıldıkları ortaya koyulmaya çalışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Otonom araçların güzergah takibi için bir uygulama
(2015) Nikbay, Kader; Akgün, Bekir Tevfik
Bu tez çalışması otonom araçların güzergah takibi için geliştirilmiş bir uygulamadır. Çalışmada bir harita üzerinde otonom araca verilen başlangıç noktasından, tanımlanan hedef noktasına derinlik öncelikli arama algoritması ile bir güzergah oluşturarak varması hedeflenmiştir. Öncelikle konu ile ilgili daha önce yapılmış olan çalışmalar araştırılmış ve konunun gerçekleşmesine temel teşkil edecek simülasyon sistemleri, oyun motorları ve trafik sürüş sistemleri incelenmiştir. Sürücülü ve sürücüsüz araçların birlikte yer aldığı bir deneme oyun platformu geliştirilmiştir. Bu platformda izleme noktaları tek tek menü yarıdımıyla tanımlanarak güzergah takibi yapılmış, ancak bunun kullanılabilirliği zor olduğundan daha soyut tanımlardan güzergah takibinin gerçekleştirilmesi araştırılmıştır. Yol tanımlama ve hedef güzergah yapıları araştırılarak seçilen bir yapı üzerinde bir graf oluşturulmuş ve böylece graf üzerinde bilinen yol bulma algoritmaları denenmiştir. 2B bir sürüş simülasyonu gerçeklenmiş ve örnek senaryolar incelenmiştir. Son olarak ise uygulama sonrası elde edilen sonuçlar ve değerlendirmeler özetlenmiştir.
Programlama öğrenme performansına etki eden bilişsel faktörlerin belirlenmesi ve programlama eğitimi için bir model önerisi
(2016) Seğmen, Eşref; Akgün, Bekir Tevfik; Akpınar, Yavuz
Bu çalışma, bilgisayar programlama öğrenmeye etki eden bilişsel etmenler belirlenerek, bu etmenler temelinde bir programlama öğretim modeli geliştirmeyi amaçlamıştır. Çalışmada önce uzman ve deneyimsiz bilgisayar programcılarının problem çözme davranışları incelenmiş, sonra bilgisayar programlama sürecinde işe koşulan kavramsal ve işlemsel bilgiler literatür ışığında incelenmiş, bilgisayar programlama etkinliğinde altı bilişsel yapının işe koşulduğu gözlenmiştir. Söz konusu bilişsel yapılar şunlardır: 'Algoritmik Düşünme', 'Problem Çözme', 'Ardışık ve Döngüsel Düşünme', 'Örüntü Tanıma', 'Soyut Düşünme Soyutlama ve Genelleme', 'Mantıksal Çıkarım ve Akıl Yürütme'. Bu yapıları ölçümleyen programlamayla ilgili bir bilişsel hazır bulunuşluk testi, bu yapılar üzerine kurulu bir bilgisayar programlama öğretim, ölçme ve değerlendirme seti geliştirilmiştir. Bu çalışma sırasında üretilen öğretim araçları programlama öğrenmeye yeni başlayan üniversite öğrencileriyle sınanmıştır. Yapılan öğretim çalışması, laboratuvar ortamında, kod bloklarıyla programlamayı temele alan Blockly altyapısı üzerine kodlanarak üretilen araçlarla gerçekleştirilmiştir. Çalışma laboratuvar ortamında haftada dört saat olarak beş hafta sürmüş ve 44 öğrenci çalışmanın tümüne katılmıştır. Öğrenciler programlama etkinliğinde işe koşulan altı bilişsel yapıyla ilişkili olarak düzenlenmiş toplam 45 etkinliği geliştirilen düzenek içinde öğretmen yardımıyla tamamlamışlardır. Öğrencilerle yapılan çalışma öncesi ve sonrası öğrencilere programlamayla ilgili bilişsel hazır bulunuşluk testi ve programlamaya ilişkin öz yeterlilik ölçeği uygulanmıştır. Ayrıca öğrencilere programlama başarı testi deney sonrası uygulanmıştır. Çalışma sonunda programlamaya bilişsel hazır bulunuşluk testi ve programlamaya ilişkin öz yeterlilik ölçeği uygulamalarından öğrencilerin elde ettikleri puanlar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. İlgili testlerin ayırt edicilik özelliklerine sahip olduğu gözlenmiştir. Hazır bulunuşluk testi alt boyutlarının birbirleriyle ilişkili olduğu gözlenmiştir. Ayrıca programlama başarı ön ve son testleri arasında son test lehine anlamlı fark tespit edilmiştir. Bununla birlikte, uygulanan bilişsel hazır bulunuşluk testi alt boyutlarındaki yetkinliklerin tümünün önerilen programlama öğretimi çalışmasıyla geliştirilebildiği gözlenmiştir. Yapılan kuramsal ve laboratuvar ortamındaki uygulamalı çalışmalardan ortaya çıkan sonuçlar tezin son bölümünde yorumlanmış ve tartışılmıştır.
Sağlıkla ilgili sosyal medya forum verilerinde içeriğinin bilgilendirici özellikleri: İlaç yan etkilerinin araştırılması üzerine bir çalışma
(2018) Kaya, Alkan; Yıldırım, Pınar; Bilgisayar Mühendisliği / Computer Engineering
Çevrimiçi sosyal ağlarda internetin her yerde bulunması, sağlık bilgisi için yeni kaynaklar yaratmakta, ilaçların tartışıldığı ilaçların içeriğiyle ilgili özellikleri ve yan etkileri karşılaştırmaktadır. Bu çalışmada, www.webmd.com web sitesindeki hasta yorumları kullanılarak veri ve metin madenciliği yöntemleri kullanılarak bir araştırma çalışması yapılmıştır. İlgili yorumlar metin ayrıştırması da dahil olmak üzere bazı yöntemlerle analiz edilmiş ve hastaların cinsiyet ve yaş aralığı, kullanıcı tipi, ilaç kullanımı bilgisi ve süresi gibi bazı veriler sistematik hale getirilmiş ve ilaçların yan etkileri araştırılmıştır. Bu çalışmada, hastanın yorumlarının verileri, metin çözümleme yöntemleri ile ayrılmış ve bunların sıklıkları hesaplanmış ve sık görülen yan etkiler araştırılmıştır. Cinsiyet, yaş, kullanıcı tipi, kullanım süresi, birliktelik kuralları (Apriori), sınıflandırma kuralları (Knn), kümeleme kuralı (Kmeans) algoritmaları gibi alanların analizi yapıldıktan sonra bu özellikler arasında gizli ilişkiler araştırılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, tıp uzmanlarına, araştırmacılara ve ilaç şirketlerine önemli katkılar sağlayacaktır.
Spor ve yaşam merkezleri üzerine veri madenciliği çalışması
(2013) Keskin, Melih; Yıldırım, Pınar; Bilgisayar Mühendisliği / Computer Engineering
Bu çalışmada bir spor ve yaşam merkezine ait müşteri nitelik bilgileri, satılan hizmetleri incelenerek müşteri portföyü hazırlanacak, müşteri sadakati, müşteri güvenilirliği ve yeni pazarlama stratejileri ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Bu çalışmada, karar ağaçları ve kümeleme algoritmalarına ait teknikler kullanılmıştır. Çalışma içerisinde seçilmiş olan teknikler kullanılan veri madenciliği yardımcı yazılımlarına göre seçilmiştir. Kullanılan algoritmalar ile çıkarılan kurallar test edilerek doğruluk oranları ortaya çıkarılmış ve bunlar şekiller, kurallar ve değerlendirmeler ile ifade edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada kullanılan veri madenciliği modelleri geçmişte farklı sektör çalışmalarının benzer konularında oldukça güçlü önermeler ortaya sunacak yeteneğe sahiptir. Bu sebepten ötürü çalışma sonunda ortaya çıkan kurallar ile çalışmanın analizi detaylı bir şekilde anlatılacaktır. Ayrıca veri madenciliği çalışmaları için kullanılan yardımcı programlar dışında bir kodlama uygulaması yapılmıştır. Bu uygulama Id3 algoritmasının işleyişini oluşturacak şekilde uyarlanmış, kurallar oluşturulmuş ve karar ağacı çiziminin yapılması sağlanmıştır. Bu çalışmada kurgulanan sistem ve veri madenciliği modellemelerinin geliştirilmesine yönelik olarak çalışmam sonradan değiştirilmeye ve yeni eklemeler yapılmaya müsait bir şekilde tasarlanmıştır.
Teknik analiz ve derin pekiştirmeli öğrenme ile kriptopara alım-satımı
(2019) Ünlü, Muhammed Said; Yıldırım, Pınar; Bilgisayar Mühendisliği / Computer Engineering
Son yıllarda teknolojinin yıkıcı etkisi birçok alanda kendini göstermektedir. Finans sektörü de bu durumdan fazlasıyla etkilenmiş durumdadır. Finansal piyasalar, artan rekabet ve gelişen teknoloji ile kriptopara piyasası gibi yenilikçi piyasaların oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Finansal piyasalardaki değişime paralel olarak, yapay zeka alanındaki çalışmalarda da çok önemli gelişmeler olmaktadır. Bu çalışmada Robotik üzerine başarılı sonuçlar veren modern Derin Pekiştirmeli Öğrenme yöntemlerinden Soft-Aktör-Kritik(Soft Actor Critic - SAC) yöntemi ile finansal piyasalarda sıklıkla tercih edilen Teknik Analiz yöntemlerini kullanarak alım-satım stratejileri geliştirilmiştir. Piyasa değeri en yüksek üç kriptopara (Bitcoin, Ethereum ve Ripple), hem USD hem de BTC paritesinde veri seti olarak kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında OpenAI-Gym ile kriptopara alım-satım ortamı oluşturulmuş ve bu ortamda SAC etmeni öğrenme süreci gerçekleştirilmektedir. Teknik Analiz yöntemleri ve SAC yöntemiyle oluşturulan stratejilerin performansları geriye yönelik testler(Backtesting) yapılarak karşılaştırılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Derin Pekiştirmeli Öğrenme, Kriptoparalar, Algoritmik Alım-Satım, OpenAI-Gym, Soft-Aktör-Kritik, Teknik Analiz, Geriye Yönelik Testler
Verimli seçmeli güvenli bir veri seti kümelemesi önerisi ve otonom sürüşe yönelik bir uygulaması
(2019) Kızılırmak, Fahrettin Orkun; Akgün, Bekir Tevfik
Bu çalışmanın amacı sürücüsüz araçlara yönelik örnek toplama açısından verimli bir uçtan uca derin öğrenme algoritması geliştirmektir. Bunu da elde edilen örnekleri seçici olarak sınıflandırma ile, sürüş politikasını geliştirmek adına, uzman sürücüyü en az sayıda çağırarak yapmaya çalışmaktır. Uçtan uca taklit öğrenmesi sürücüsüz sürüş politikalarında kullanılan popüler bir yöntemdir. Standart yaklaşım giriş (kamera görüntüleri) ve çıkış (direksiyon açısı vb.) ikililerini uzman sürücüden toplayıp bir derin sinir ağı içerisine yerleştirmek üzerinedir. Bu yaklaşım geçmişte bazı başarılı örnekler sergilemiş olsa da bir sürüş politikası öğrenmek uzman sürücüden alınan çok fazla örneğe ihtiyaç duymaktadır ki bu da kaynak açısından çok maliyetlidir. Bu çalışmada güvenli veri seti kümelemesi (SafeDAgger) yaklaşımı üzerine temellendirilmiş, öğrenilmiş politikanın farklı güzergâh sınıflarına ayrıldığı ve her bir sınıfın her bir tekrarda zayıflıklarına göre değerlendirildiği, özgün bir algoritma çerçevesi geliştirilmiştir. Her bir zayıf güzergâh parçası belirlendikten sonra, örnek toplayan algoritma yalnızca bu zayıf bölgelerde uzman politikayı çağırmak üzere tanımlanmıştır, bu da uzmana yapılan çağrıların sayısını ve politikanın yakınsama oranını önemli bir ölçüde azaltmaktadır. Yapılan simülasyon sonuçları göstermektedir ki yaklaşım uzmandan aynı sayıda örnek toplanırken standart SafeDAgger algoritmasına göre önemli ölçüde daha başarılı sonuçlar sunmuştur.
Yerel yönetimlerde gelir arttırıcı saha çalışmalarının arttırılmış gerçeklik kullanılarak mobil ortamda gerçekleştirilmesi
(2013) Yalçın, Oğuzhan; Akgün, Bekir Tevfik
Yerel Yo?netimler sec?im sonucu go?revlendirilen bir yo?netici tarafından yo?netilen, temel olarak halka hizmet sunmak ve kamu kaynaklarının etkin kullanımını sag?lamak amacını gu?den siyasi olus?umlardır. Bu kurulus?lar; halkın sec?imi ile is? bas?ına gelen, halka hizmet amacı gu?den ve bu amaca ulas?abilmek ic?in halk u?zerinden gelir toplayan kurulus?lardır. Bu hizmet do?ngu?su?nu?n sag?lanabilmesi ic?in gelirlerin su?rekli ve du?zgu?n takip edilmesi bu?yu?k o?nem tas?ımaktadır. Tez kapsamında gelirlerin temelini olus?turan tas?ınmaz ve mu?kellef alt yapısının su?rekli olarak gu?ncellenmesi ve takibinin saha ekipleri aracılıg?ı ile yapıldıg?ı, konum tabanlı arttırılmıs? gerc?eklik kullanılarak gelis?tirilen mobil saha takip uygulamasının gelis?tirilmesi ve bu su?rec?te kullanılan altyapılar gerekc?eleri ile paylas?ılmaktadır.

Browse

Browsing Araştırma Çıktıları / Research Outputs by Department "Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı"