Varlık fonu uygulamaları ve Türkiye uygulaması üzerine karşılaştırmalı bir inceleme

Abstract

Ülkelerin en temel ekonomi hedefi vatandaşlarının ekonomik refah seviyesini arttırmaktır. Bunun doğal sonucu olarak ülkenin ekonomik refah seviyesi artmaktadır. Ekonomik refah seviyesi zaten yüksek olan ülkeler de hem bu refah seviyesini arttırmak ya da mevcut refah seviyelerini korumayı/kaybetmemeyi arzu etmektedirler. Değişen, gelişen dünya veya ülke ekonomilerinde yaşanan negatif dalgalanmalar sebebiyle krizler yaşanabilmektedir. Yaşanılan ekonomik krizin doğal sonucu olarak ülkelerin/bireylerin ekonomik refah seviyelerinde azalma olmaktadır. Geçmişte yaşanılan acı tecrübelerden derslerini alan refah seviyesi yüksek olan ülkeler refah seviyelerini arttırmaya devam etme çalışmalarıyla birlikte en azından kriz zamanlarında mevcut refah durumlarını koruyacak çalışmaları da yapmaktadırlar. Hatta durumu bir adım öteye taşıyarak gelecek nesillerin de mevcut refahtan pay almasını sağlayacak çalışmalar yapmaktadırlar. Bu düşüncenin ve ihtiyacın bir sonucu olarak refah seviyesi göreceli olarak yüksek olan ülkeler ulusal varlık fonları, ulusal servet fonları, ulusal refah fonları gibi isimlerle adlandırılan ekonomik birimlerini oluşturmaya başladılar. Günümüzde 50' den fazla ülkede 80'den fazla ulusal varlık fonu vardır. 2016 yılında kurulan Türkiye Varlık Fonu Anonim Şirketi bunlardan bir tanesidir. Bu tez amacına uygun olarak kurulan ulusal varlık fonu uygulama örnekleriyle Türkiye' nin sahip olduğu varlık fonu örneğini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti ekonomisinin gerçekten bir varlık fonuna sahip olabilmesinin mümkün olup olmadığı sorusuna objektif bir yanıt aramaktadır.

Countries' main economic goal is to increase the level of economic prosperity of their citizens. As a result of this, the economic well-being of the countries expands. Countries with already high level of economic welfare desire to advance this level of prosperity or to maintain existing welfare level. Crises are experienced due to negative fluctuations in the changing and developing world and country economies. As a natural result of the economic crisis, there is a decrease in the individuals' and countries' economic prosperity. By taking lessons from the past experiences, countries with high welfare level put efforts to increase their economic prosperity and at least during crisis, they attempt to preserve their current welfare situation. In fact, they make efforts to ensure that future generations receive a share of existing prosperity. As a result of this thought and necessity, countries with relatively high levels of welfare started to construct economic units called sovereign wealth funds, national welfare funds etc. Today there are more than 80 sovereign wealth funds in more than 50 countries. Turkish Wealth Fund Inc. founded in 2016 is considered one of those funds. This thesis aims to compare sovereign wealth fund practices from the world with Turkish Wealth Fund. It seeks to find out answers to the question of whether the economy of Turkish Republic might actually have a wealth fund.