Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin hastalık algısının psikososyal uyuma etkisi

Abstract

Bu çalışma, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) olan bireylerin hastalık algısının psikososyal uyuma etkisini değerlendirmek amacıyla yapılan tanımlayıcı, ilişki arayıcı ve kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırma Etimesgut Şehit Sait Ertürk Devlet Hastanesi'nde İç Hastalıkları Anabilim Dalı Dahiliye Servisinde KOAH tanısı ile Mayıs 2017-Eylül 2017 tarihleri arasında yatarak tedavi gören 137 hastadan vaka seçim kriterlerine uyan ve çalışmayı kabul eden 100 hasta ile yapılmıştır. Veriler, Hasta Tanıtım Formu, Hastalığa Psikososyal Uyum – Özbildirim Ölçeği (PUÖ) ve Hastalık Algısı Ölçeği (HAÖ) ile toplanmıştır. Veriler sayı ve yüzdelikler, ortalama±standart sapma, varyans analizi, t-testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis vekorelasyon analizi iledeğerlendirilmiştir. Hastaların yaş ortalamasının 63.87±10.77 yıl olduğu, %58'inin erkek, %62'sinin ilkokul mezunu olduğu ve %56'sının gelir durumunun kötü olduğu bulunmuştur. Hastalık süresi ortalamasının 9.35±9.1 yıl, hastalık evresinin B Grubu'nda olduğu, %55'inin son bir yılda alevlenme yaşadığıbelirlenmiştir. Hastaların %50'sinin psikososyal uyum düzeyinin kötü olduğuvesağlık bakımına oryantasyonalt boyutunun ortalama puanının en yüksek olduğu saptanmıştır. HAÖ'nin sonuçlar alt boyutu ile PUÖ'nin aile çevresi alt boyutu arasında ve HAÖ'ninsüre (döngüsel) alt boyutu ile PUÖ'nin geniş aile ilişkileri alt boyutu arasında negatif yönde zayıf istatistiksel olarak anlamlı (p=0.01) düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca gelir durumunun, hastalık süresinin, nefes darlığı şiddetinin, CAT skorunun <10 (Düşük) olmasının, ortalama SpO2 düzeyinin, alevlenme sayısının hastaların psikososyal uyumunun bazı boyutlarını etkilediği belirlenmiştir. Sonuç olarak, KOAH hastalarının yarısının psikososyal uyumunun kötü olduğu ve uyumu ekonomik durumun yanısıra, kısmen hastanın hastalık algısının, kısmen de mevcut hastalığın klinik durumunun etkilediği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kronik hastalık, Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, KOAH, Hastalığa psikososyal uyum.

This is a descriptive, relation-seeking, segmental type of survey which was made for the purpose of evaluating the effect of the individuals'disease perception,who have Chronic Obtructive Pulmonary Disease (COPD), on the psychosocial adaptation. This survey was conducted on 100voluntary patients who were selected from 137 patients who were suıt the selection criterias and treated in Martyr Sait Ertürk Public Hospital due toCOPD diagnosis. Parameters were compiled through with Patient Description Form,Psychosocial Adaptation to Disease - Self-Rating Scale (SRS), Disease Perception Scale (DPS). Paremeters, numbers and percentages were evaluated by using average standard deviation, variance analysis, t-test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis and correlation analysis. It was found that average patient age was 63.87+-10.77 and 58 percent of all patients were men, 62 percent of them were graduated from elementary school, and 56 percent of them were poor. Also it was found that average lasting time of disease was 9.35-+9.1, average disease phase was B group, and 55 percent of disease lived inflammation in the last year of disease.In addition to all these, it was found that half of the patients' psychosocial adaptation level was poor and healthcare orientation subdimension score at the highest level. It was determined that between results subdimension of DPS and family circle subdimension of SRS, and between circular subdimension of DPS and broaden family relationship subdimension of SRS, there was a correlation which was in negative direction, weak, statistically meaningful, and at (p=0.01) level.Also,it was determined that patients' income statue, lasting of disease, intensity of dyspnoea, CAT score<10 occuring at low level, average SpO2 level, and inflammation number effected some dimensions of psychosocial adaptation. As a conclusion, It was determined that half of COPD patients' psychosocial adaptation was poor and as well as economic condition, partly patients disease perception and also partly existing disease has effected the clinical condition Keywords: Chronic disease, Chronic obstructive pulmonary disease, COPD, Psychosocial adaptation, Disease perception.