Adölesan erkek sporcuların beslenme bilgi düzeyi ve yeme tutumları ile antropometrik ölçümlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma; farklı spor dallarındaki adölesan sporcuların beslenme bilgi düzeyleri ile yeme tutumları ve antropometrik ölçümleri belirlenerek, aralarındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bursaspor Futbol Tesisleri, Bursa Türkiye Olimpiyat Hazırlama Merkezi (TOHM) ve Bursa Sporcu Eğitim Merkezi (SEM) bünyesinde bulunan 144 elit adölesan erkek sporcu çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. Sporcuların demografik özellikleri ve beslenme alışkanlıkları anket formu ile belirlenmiş, yeme bozukluğu riskini değerlendirmek amacıyla Yeme Tutum Testi (EAT-26), beslenme bilgi düzeyini değerlendirmek için Spor Beslenme Bilgi Anketi (SBBA) uygulanmıştır. Çalışmaya katılan sporcuların ortalama yaşı 16,2±1,2 yıl, boy uzunluğu 177,5±7,5 cm, vücut ağırlığı 71,2±14,0 kg, yağ yüzdesi %14,2±4,7, yağsız doku kütlesi 60,9±10,8 kg olarak belirlenmiştir. Antropometrik ölçümler spor dalları arasında farklılık göstermektedir. Kuvvet sporcularının yağsız doku kütlesi ve BKİ'si (63 kg, 24±4,6 kg/m2 ), dayanıklılık (57,3 kg, 21,6±2,8 kg/m2 ) ve takım sporcularına (59,7 kg, 21,7±1,3 kg/m2 ) göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p=0,036). Yeme davranışı da spor dalları arasında farklılık göstermektedir. Kuvvet sporcuları arasında yeme davranışı bozuk olan sporcu oranının (%25,0), dayanıklılık (%6,2) ve takım (%6,2) sporcularına göre daha yüksek olduğu bulunmuştur (p=0,006). Sporcuların EAT-26 yeme tutum puanları ile antropometrik ölçümler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Spor dallarına göre SBBA puanının ortalamaları ise sırasıyla kuvvet (30,88±7,53), dayanıklılık (32,73±7,75) ve takım sporcuları için (35,19±5,54) hesaplanmış, aralarında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur (p=0,012). Takım sporcularının ortalama puanının, kuvvet sporcularına göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p=0,012). EAT-26 yeme ölçeğinden elde edilen toplam ölçek puanı ile SBBA toplam puanı ve alt gruplardan elde edilen puanlar arasında ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç olarak; Sporcuların EAT-26 ölçeği ile SBBA puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, antropometrik ölçümlerin ise spor dallarına göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Farklı spor dallarındaki adölesan sporcuların beslenme bilgi düzeyinin değerlendirilmesi, özellikle adölesan erkek sporcuların sağlığı ve performansı için önemlidir.

The aim of this study was to determine the nutritional knowledge levels, eating attitudes and anthropometric measurements of adolescent athletes in different sports branches and to evaluate the relationship between them. 144 elite adolescent male athletes from Bursaspor Football Facilities, Bursa Turkey Olympic Preparation Center (TOHM) and Bursa Athlete Training Center (SEM) agreed to participate in the study. The demographic characteristics and eating habits of the athletes were determined by a questionnaire, The Eating Attitude Test (EAT-26) was used to evaluate the risk of eating disorders, and The Sports Nutrition Knowledge Questionnaire (SNNQ) was applied to evaluate the nutritional knowledge level. The mean age of the athletes participating in the study was 16,2±1,2 years, height 177,5±7,5 cm, body weight 71,2±14,0 kg, fat percentage 14,2±4,7%, lean tissue mass was determined as 60,9±10,8 kg. Anthropometric measurements differ between sports branches. Lean tissue mass and BMI of strength athletes (63 kg, 24±4,6 kg/m2) was found to be significantly higher than, endurance (57,3 kg, 21,6±2,8 kg/m2) and team athletes (59,7 kg, 21,7±1,3 kg/m2) (p=0,036). Eating attitude also differs between sports branches. It was found that, among the athletes with disordered eating attitude, rate of strength athletes (25,0%) was higher than endurance (6,2%) and team athletes (6,2%) (p=0,006). There was no statistically significant relationship between the EAT-26 eating attitude scores of the athletes and anthropometric measurements (p>0,05). The averages of SNNQ scores according to sports branches were calculated for strength (30,88±7,53), endurance (32,73±7,75) and team athletes (35,19±5,54), respectively and it was found that there was a significant difference between them (p=0,012). It was determined that the mean score of team athletes was higher than that of strength athletes (p=0,012). There was no relationship between the total scale score obtained from the EAT-26 eating scale and the SBBA total score and the scores obtained from the subgroups (p>0,05). As a result; While there was no significant difference between the EAT-26 scale and SNNQ scores of the athletes, it was found that anthropometric measurements differed according to the sports branches. Evaluation of the nutritional knowledge level of adolescent athletes in different sports branches is especially important for the health and performance of adolescent male athletes.