THE MEDIATION EFFECT OF WORK / LIFE CONFLICT IN THE RELATIONSHIP OF WORK LOAD AND PERFORMANCE FEEDBACK WITH GENERAL LIFE SATISFACTION

Abstract

Bir insan kaynağı yönetimi fonksiyonu olarak çalışanları elde tutma araçlarının nasıl de- ğişebileceği örgütlerde istenen olumlu tutumsal değişkenlerle ilgili olabilecek diğer değişkenlerin neler olabileceği sorusunu akla getirmektedir. Bu değişkenlerden birinin genel yaşam tatmini olduğu görüşü gittikçe önem kazanmaktadır. genel yaşam tatmininin öncüllerinin örgütsel bağlamda neler olacağı çeşitli örneklemlerde araştırılmaktadır. Ancak yaşam tatmini araştırmaları büyük ölçüde örgütsel çerçeveyi göz ardı etmişlerdir Araştırmanın amacı iş yükünün, işin kendisinden ve kişilerden sağlanan performans geri bildiriminin genel yaşam tatmini üzerindeki etkisinde iş hayatı/özel hayat çatışması ve özel hayat/iş hayatı çatışmasının ara değişken etkisini incelemektir. Tabakalı örnekleme kullanılarak seçilen 227 katılımcı eğitim düzeyleri ve mesleki statülerine göre belirlenmiştir. Araştırmada iş yükü algısının değerlendirilmesi için Peterson (1995) tarafından geliştirilen ölçek, performans geri bildirimi ölçümü için Oldham ve Hackman (1980) tarafından geliştirilen İş Teşhis Anketinin alt ölçeği, iş/özel hayat çatışması değerlendirmesi için Netemeyer vd. (1996) tarafından geliştirilen ölçek, genel yaşam tatmini değerlendirmesi için ise Diener vd. (1985) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Araş- tırmada betimleyici istatistik yöntemleri, değişkenlerin faktör yapılarını ortaya çıkarmak için faktör analizi, ölçeklerin güvenilirliklerini belirlemek için cronbach alfa iç tutarlık katsayısı, değişkenler arası doğrusal ilişkiyi değerlendirmek için pearson korelasyon katsayısı, bağımsız değişkenlerin iş hayatı/özel hayattaki değişimin ne kadarını açıklayabildiğini gösterecek çoklu regresyon analizi (SPSS) ve iş hayatı/özel hayat dengesinin ara değişken rolünü teşhis etmek için yapısal eşitlik modelinden (Lisrel) yararlanılmıştır.Analizler 0,05 anlamlılık düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre, en güçlü doğrusal ilişki iş hayatı/özel hayat çatışması ve iş yükü arasında olumlu yönde ortaya çıkmıştır. İş hayatı/özel hayat çatışması en çok iş yükünden etkilenmektedir. Özel hayat/iş hayatı çatışması ise en çok işin kendisinden sağlanan performans geri bildiriminden etkilenmektedir. İşin kendisinden sağlanan performans bildirimi her iki çatışma türü ile olumsuz yönde ilişkilidir. Kişilerden performans geri bildiriminin anlamlı bir etkisi görülmemiştir. İşin kendisinden geri bildirim iş yükü ile olumlu ilişki göstermiştir. İş/aile çatışması ve aile/iş çatışması birbirleri ile istatistiksel olarak anlamlıdır. Çalışmada iş hayatı/ özel hayat çatışması, iş yükü ve işin kendisinden sağlanan performans geri bildiriminin genel yaşam tatmini üzerindeki etkisinde ara değişken etkisi göstermiştir. İş yükünün genel yaşam tatmini ile olumsuz yönde anlamlı bir ilişkisi tespit edilmiştir. İş hayatı/özel hayat çatışmasının bu ilişkide ara değişken olduğu da teşhis edildiğinden bu ara değişken etkisinin kısmen olduğu ifade edilebilir.İşin kendisinden geri bildirim yaşam tatmini ile anlamlı bir ilişki göstermemiş- tir. İş hayatı/özel hayat çatışmasının bu ilişkide ara değişken olduğu teşhis edildiğinden bu ara değişken etkisinin tam olduğu ifade edilebilir.