FED faiz oranlarındaki değişimlerin Türkiye'nin altın ve gümüş ihracatı ve ithalatına etkileri

Abstract

Bu araştırma, FED'in faiz oranlarının Türkiye'de altın ve gümüş ithalat ve ihracatı üzerindeki etkilerini incelemiştir. Araştırma, özellikle FED'in faiz politikalarının uluslararası emtia ticareti üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla Türkiye'yi odak noktası olarak almıştır. Araştırma, ekonometrik analiz yöntemlerinden zaman serisi analizi yöntemini kullanarak geniş bir zaman aralığında ve sektörel bazda veri setlerini değerlendirerek, FED faiz oranlarının Türkiye'nin altın ve gümüş ticaretine olan etkilerini ortaya koymuştur. Çalışma, öncelikle altın ve gümüş piyasalarını etkileyebilecek faktörleri kavramsal çerçeve ön sunum ve literatür taraması ile belirleyerek başlamıştır. Ardından, FED'in faiz oranlarının bu faktörler üzerindeki muhtemel etkilerini değerlendirmek üzere zaman serisi analizi yöntemini kullanmıştır. Zaman serisi analizi, zaman içindeki değişkenlikleri ve sektörel farklılıkları dikkate alarak, FED faiz oranlarının altın ve gümüş ticaretine olan etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde incelemeyi sağlamıştır. FED'in özellikle küresel ticaret ve ekonomi parametrelerini ne denli etkilediği hem literatür çalışmalarından hem de çalışmanın sonuç kısmından görülmüştür. FED'in özellikle 2009 Mortgage krizinden sonra küresel çapta etki düzeyinin Türkiye'yi de doğrudan ya da dolaylı olarak etkilediği görülmüştür. Özellikle 2002 Türkiye Ekonomik Krizi ve sonrasında meydana gelen 2022 Covid-19 Pandemisi ile farklı etki düzeyi analizi yapılmış ve sonuçlar bu tarihleri alsa da değerlendirmeler, bu etkilerin de söz konusu parametreler olabileceğini ortaya koyarak yapılmıştır. Sonuçlar, FED faiz oranlarının Türkiye'nin altın ve gümüş ticaretine etki ettiğini ancak diğer bazı parametrelerin de (ülke iç dinamikleri olan faiz, istihdam, döviz kuru vb. veriler) süreçte etkili olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmanın bulguları hem akademik literatüre katkı sağlamak hem de Türkiye'nin ekonomik politika oluşturucularına uluslararası piyasalardaki değişimlere karşı daha iyi hazırlıklı olmaları için önemli bir perspektif sunacaktır.This research examined the effects of FED's interest rate decisions on gold and silver imports and exports in Turkey. The research focuses on Turkey, especially in order to understand the effects of the FED's interest policies on international commodity trade. The research revealed the effects of FED interest rate decisions on Turkey's gold and silver trade by evaluating data sets over a wide time period and on a sectoral basis, using the time series analysis method, one of the econometric analysis methods. The study started by determining the factors that may affect the gold and silver markets with a preliminary conceptual framework presentation and literature review. Then, he used the time series analysis method to evaluate the possible effects of the FED's interest rate decisions on these factors. Time series analysis enabled a more detailed examination of the effects of FED interest rate decisions on gold and silver trade, taking into account variations over time and sectoral differences. It has been seen from both the literature studies and the conclusion of the study how much the FED affects the parameters of global trade and economy. It has been observed that the FED's global influence, especially after the 2009 Mortgage crisis, also directly or indirectly affected Turkey. Particularly with the 2002 Turkish Economic Crisis and the 2022 Covid-19 Pandemic that occurred afterwards, different impact level analysis was made, and although the results took these dates, the evaluations were made by revealing that these effects may also be the parameters in question. The results show that FED interest rate decisions affect Turkey's gold and silver trade, but some other parameters (data on the country's internal dynamics such as interest, employment, exchange rate, etc.) may also be effective in the process. The findings of this study will both contribute to the academic literature and provide an important perspective for Turkey's economic policy makers to be better prepared for changes in international markets.