Bir kamu hastanesinde kan transfüzyon eğitiminde kullanılan anlatım ve katılımcı eğitim tekniklerinin hemşirelerin bilgi düzeylerine etkisinin karşılaştırılması

Abstract

Giriş: Kan transfüzyon sürecinin aşamalı ve hayati bir süreç olması ve hemşirelerin bu süreçte kritik öneme sahip olması, hemşirelerin, yüz yüze eğitimden farklı olarak yeni eğitim şekillerine ihtiyaç duymasına neden olmaktadır. Bu çalışma; kan transfüzyonu eğitiminde kullanılan anlatım ve katılımcı eğitim tekniklerinin hemşirelerin bilgi düzeylerine etkisinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Yarı deneysel tipte olan bu çalışmanın evrenini bir kamu hastanesinin cerrahi ve dâhili bölümleri ile yoğun bakım kliniklerinde çalışan 241 hemşire oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü 60 hemşire olarak belirlenmiş ve 30 hemşireye anlatım yöntemi, diğer 30 hemşireye ise katılımcı eğitim teknikleri kullanılarak kan transfüzyonu eğitimi verilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından literatür taranarak ve uzman görüşü alınarak hazırlanan 'Tanıtıcı Bilgi Formu' ve 'Kan Transfüzyon Bilgi Düzeyi Değerlendirme Formu' kullanılmıştır. 'Kan Transfüzyon Bilgi Düzeyi Değerlendirme Formu' eğitimden öncesi ve sonrasında uygulanmış, katılımcıların ön test son test puanları grup içi ve gruplar arası karşılaştırılmıştır. Verilerin analizinde; Ki Kare testi, Student t testi, Mann Whitney U testi, Kruskall Wallis testi, Paired t testi, Pearson korelasyon ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Alfa anlamlılık seviyesi p˂0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Anlatım grubundaki hemşirelerin yaş ortalaması 26,5±2,6, katılımcı gruptekilerin 26,3±2,6 bulunmuştur. Anlatım grubunun %40,0'ı, katılımcı grubun %23,3'ü erkektir. Anlatım grubundaki hemşirelerin %90,0'ı, katılımcı grubun ise %93,3'ü üniversite mezunudur. Anlatım grubu hemşirelerinin ön test puan ortalaması 20,4±2,9, son test puan ortalaması 28,8±3,0; katılımcı grubun ön test puan ortalaması 19,6±3,1, son test puan ortalaması 36,0±2,9'dur. Ön testte anlatım ve katılımcı grubun bilgi düzeyleri arasında bir fark saptanmazken (p˃0.05), son testte katılımcı grubun puan ortalaması anlatım grubuna göre yüksek bulunmuştur (p<0.001). Anlatım grubu eğitim sonrası 8,4±2,6 puan artarken, katılımcı grup 16,4±3,8 puan artmıştır. Eğitim sonrasında katılımcı grubunun bilgi düzeyinin, anlatım grubuna göre daha çok yükseldiği tespit edilmiş, aradaki fark çok yüksek düzeyde istatistikî olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.001). Sonuç: Katılımcı eğitim teknikleri ile verilen eğitimin hemşirelerin kan transfüzyon bilgi düzeyini arttırmada, anlatım yöntemine göre daha etkili olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: kan transfüzyonu, eğitim, hemşirelik, anlatım tekniği, katılımcı eğitim teknikleri.

Introduction: The fact that the blood transfusion process is a gradual and vital process and that nurses have critical importance in this process causes nurses to need new forms of education, unlike face-to-face education. This study aimed to compare the effect of 'learning based on classic education' and 'learning based on participatory education' techniques used in blood transfusion on the knowledge level of the nurse. Material and Methods: This quasi-experimental study was performed on 60 nurses working in internal medicine and surgery departaments and intensive care clinics. Nurses were divided into two groups, 30 in the classical education group and 30 in the participatory education group. 'Introductory Information Form' and 'Blood Transfusion Knowledge Level Evaluation Form', which were prepared by there searcher by scanning the literature and taking expert opinion, were used to obtain the data. Two weeks after the training, the 'Blood Transfusion Knowledge Level Evaluation Form' was applied again. The pre-test post-test scores of the participants were compared within and between groups. In the evaluation of the data; descriptive statistics, Chi Square test, Student's t test, Mann Whitney U test, Kruskall Wallis test, Paired t test, Pearson Correlation and Spearman Correlation Analysis were used. In the interpretation of the statistical results, the level of significance was set at p<0.05. Result: The mean age of all nurses participating in the study was 26.5±2.6 in the classical education group; 26.3±2.6 in the participatory education group. 40.0% of the classical education group was male, and 60.0% was female. 23.3% of the participatory education group was male, and 76.7% was female. 90.0% of the nurses in the classical education group and 93.3% of the participatory education group are university graduates. There was no statistically significant difference between the pre-test mean total scores of classical and participatory education group for basic life support knowledge level (p=0.290). However, a statistically significant difference was found between the mean total scores of classical and participatory education group in the post-test (p<0.001). The pre-test mean score of the nurses in the classical education group was 20.4±2.9, the mean post-test score was 28.8±3.0; The pre-test mean score of the participatory education group was 19.6±3.1, and the post-test mean score was 36.0±2.9. The knowledge level of the participant group is higher than the knowledge level of the classical group. While the classical group increased by 8.4±2.6 points after the training, the participant group increased by 16.4±3.8 points. After the training, it was determined that the knowledge level of the participant group increased more than the classical group, and the difference was statistically significant (p<0.001). Conclusion: It has been determined that the effect of the education given by the participation method on the level of knowledge of blood transfusion is more effective than the education given by the classical method. Keywords: blood transfusion; education; nurse; classical; participant.