Türk bankacılık sisteminde kredi risk yönetiminde takibe dönüşüm oranlarında gerçekleştirilen iyileştirmelerin ekonomik göstergeler üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada 2005/1 ile 2017/6 yılları arasında Türk Bankacılık sektöründe kredi risk yönetiminde takibe dönüşüm oranları (TDO) ile belli başlı ekonomik göstergeler olan büyüme, işsizlik, faizler, BIST 100 Endeksi ve Konut Fiyat Endeksi arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çerçevede, Türkiye'de kredi risk yönetiminde takibe dönüşümü azaltacak önlemler, Avrupa Birliği ve seçilmiş Avrupa ülkelerinin uygulamaları ile karşılaştırılarak ortaya konulmaya çalışılmış olup, bunun neticesinde takibe dönüşüm oranında (TDO'da) sağlanacak düşüşün ülkenin temel ekonomik göstergeleri üzerinde meydana getireceği etkiler tartışılmıştır. Bu kapsamda öncelikle kredi risk yönetimi üzerinde durulmuş olup, akabinde nasıl daha iyi bir kredi risk yönetiminin yapılabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Takibe Dönüşüm Oranı (TDO-Takipteki Krediler/Toplam Krediler) ile belli başlı ekonomik göstergeler (GSYİH'daki büyüme, işsizlik oranı, faizler, Konut Fiyat Endeksi ve BIST 100 Endeksi) arasındaki ilişki incelenmiş olup, sonrasında ise takibe dönüşümde sağlanabilecek iyileştirmeler üzerinde durulmuştur. Bu iyileştirmelerin başında hukuksal çerçevenin çizilmesi, ekonomiye katkısı olabilecek firmaların yaşatılması, belirli kriterlere göre yapılandırılması, yasal takip borçlarının teminatlarıyla birlikte ve/veya ayrı ayrı satılması, Varlık Yönetim Şirketlerinin (AMCs) kurulması, yapısal reformların gerçekleştirilerek (düşük kurumsal vergi uygulanması, doğrudan yatırımların artırılması, istihdamın artırılması, ülkenin ulusal ve uluslararası yatırımlar için çekim merkezi haline getirilerek bireylerden alınan vergilerin artırılması gibi.) kredi hacminin artırılması gelmektedir. Bu sayede takibe dönüşüm oranının (TDO) düşürülmesiyle bankalarda karlılığın artacağı, sermaye birikiminin sağlanacağı ve fonlama da ucuzlayacağından, düşük faizlerle fonlanan kredilerin artmasıyla yatırımların ve ihracatın artacağı ve sonucunda istihdamın ve ülke milli gelirinin yükseleceği düşünülmektedir. Çalışmamızda öncelikle takibe dönüşümle seçilen ekonomik göstergeler arasındaki ilişki ve bu ilişkinin yönü saptanmaya çalışılmış olup, modelleme yöntemi olarak, ARDL Sınır Testi Yaklaşımı da denilen ARDL Yöntemi kullanılmıştır. ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, teorik çalışmamızla ortaya çıkan sonuçları ekonometrik olarak destekler nitelikte olup, takibe dönüşüm oranının azaltılmasının Türkiye'nin ekonomik göstergelerini ne şekilde etkilediği tartışılmıştır. Akabinde de takibe dönüşümün iyileştirilmesinin sağlanabilmesi için gerekli tedbir ve uygulamalar ile çözüm stratejilerine yer verilmiş ve son yıllarda takibe dönüşümle ilgili önemli düzenlemeler yapan Avrupa Birliği uygulamaları gözden geçirilmiştir.

In this study, the relationship between NPL ratios and the main economic indicators, such as, GDP (growth), residential Property Price Index, unemployment, interest rates and BIST 100 Index in the Turkish Banking sector between 2005/1 and 2017/6 was investigated. In this context, measures to reduce the NPL in the management of credit risk in Turkey, has been tried to be introduced compared with the practices of the European Union and selected European countries. As a result, it has been discussed the implications of reductions realized in NPL ratios on macroeconomic indicators. In this context, firstly credit risk management has been analysed and then it has been tried to determine how a better credit risk management can be performed. The relationship between NPL ratio (NPL / Total Loans) and the main economic indicators (growth in GDP, Residential Property Price Index, unemployment rate, interest rates and BIST 100 index) were examined and then the improvements that can be achieved in NPL were discussed. Setting up the legal framework at the beginning of these improvements, keeping the companies that can contribute to the economy, structuring according to debt capacity of the company, selling the legal follow-up debts together and / or separately, establishing Asset Management Companies (AMCs), implementing structural reforms (low corporate tax implementation, increasing direct investments) increasing the employment volume, increasing the tax volume on individuals by making the country a center of attraction for national and international investments. In this way, it is considered that profitability will increase in banks by decreasing the NPL ratio, capital accumulation will be provided and funding will also be cheaper, and investments and exports will increase with the increase of loans funded with low interest rates and as a result, GDP will increase and unemployment will be decreased. In this study, the relationship between the selected economic indicators and non-performing loans and the direction of this relationship has been determined with ARDL Bounds Testing Approach which was used as the modelling method. The results of ARDL Bounds Testing Approach have strengthened our theoretical findings econometrically about describing the determinants of non-performing loans. On the top of this, it has been discussed the reductions of non-performing loans ratio and its effects on Turkish economic indicators for a better credit risk management in Turkey. Subsequently, necessary measures and implementations and solution strategies have been explained in order to improve the non-performing loans ratio and the practices of the European Union, which have made important arrangements regarding the non-performing loans in recent years, have been reviewed.