Türkiye'de kanser hastalarında hastalık yönetimi politikalarının irdelenmesi: Bursa ili örneği

Abstract

Hastalık yönetimi, sistematik, çok disiplinli bir yaklaşım ve çoklu tedavi yöntemlerini kullanarak bir veya daha fazla kronik durumu önlemek veya yönetmek için tasarlanmış bir grup müdahaleden oluşmaktadır. Kanser, dünya genelinde mortalite, sağkalım, genel hastalık yükü, etken çevresel faktörler açısından coğrafi varyasyonlar gösteren majör bir hastalık yüküdür. Bununla birlikte tüm bu varyasyonlar ülkenin prevansiyon, tanı, tedavi ve palyatif programlarının tümünü içeren kanser kontrol stratejisini oluşturmaktadır. Türkiye'de kanser sıklığı dünyanın gelişmekte olan ülkeleriyle benzerlikler göstermektedir. Çalışmada, Türkiye'de kanser hastalarında hastalık yönetimi politikalarının Bursa ili örnek alınarak değerlendirmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma niteliksel bir araştırmadır ve 01/01/2020 - 30/06/2020 tarihleri arasında Bursa ilinde çalışan, konu ile ilgili farklı branşlardan uzman hekimler ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama yöntemi olarak bireysel derinlemesine görüşme yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca, Bursa İl Sağlık Müdürlüğü'nün Sağlık Bakanlığı onaylı kanser verileri ve bu yöndeki tarama çalışmaları ele alınarak değerlendirme yapılmıştır. Kanser hastalarının tanı, tedavi ve takip süreçlerinin herhangi bir aşamasına dahil olan farklı branşlarda yedi uzman hekime yarı yapılandırılmış sorular yöneltilmiştir. Bu sorular ülkemizdeki hastalık yönetim politikalarını, zayıf ve güçlü yanlarını, iyileştirilmesi adına önerileri içermektedir. Çalışmamızda Sağlık Bakanlığı kanser politikaları doğrultusunda çıkarılmış mevzuat ve kararlar değerlendirilmiştir. Son yıllarda Sağlık Bakanlığı tarafından bu konuda yürütülen faaliyetler yoğunlaştırılmış olup, kanser kontrolünün ilk basamağı olan güçlü bir kayıt sistemi oluşturulmuştur. Buna ek olarak KETEM çalışmaları ve Ulusal Kanser Eylem politikaları yürütülmektedir. Kanserde hastalık yönetiminin Bursa ili örneğinde cinsiyete ve yaşa standardize edilmiş hızların kanser türüne göre dağılımlarının 2010 ile 2018 yılları arasında dünya ve ülke geneli ile uyumlu şekilde erkeklerde trakea, bronş ve akciğer kanseri, kadınlarda da meme kanseri olduğu dikkat çekmektedir. Sonuç olarak; Ülkemizdeki kanser kayıt ve tarama üzerine Sağlık Bakanlığı politikalarının geçmişe göre daha iyi olduğu ancak geliştirilmesi ve kanser merkezlerinin arttırılıp, eğitimli ve donanımlı ekiplerin bu merkezlerde görevlendirilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Hastalık Yönetimi, Kanser Yönetimi, Sağlık Politikaları, Bursa İli

Disease management consists of a systematic, multidisciplinary approach and a group of interventions designed to prevent or manage one or more chronic conditions using multiple treatment methods. Cancer is a major disease burden, with geographical variations in terms of mortality, survival, general disease burden, and active environmental factors worldwide. However, all these variations constitute the cancer control strategy of the country, which includes all of the country's prevalence, diagnosis, treatment and palliative programs. Cancer incidence in Turkey shows similarities with the developing countries of the world. In the study, cancer patients in disease management policies are intended to Bursa in Turkey modeled evaluation. This study is a qualitative research and was carried out with specialist physicians from different branches working in Bursa between 01/01/2020 - 30/06/2020. Individual in-depth interview method was used as data collection method. In addition, cancer data approved by the Ministry of Health of Bursa Provincial Health Directorate and screening studies in this direction were evaluated. Semi-structured questions were asked to seven specialist physicians in different branches that are involved in any stage of the diagnosis, treatment and follow-up of cancer patients. These questions include disease management policies, weaknesses and strengths in our country, and suggestions for improvement. In our study, legislation and decisions made in line with the cancer policies of the Ministry of Health were evaluated. In recent years, the activities carried out by the Ministry of Health on this issue have been intensified and a strong registry system, the first step of cancer control, has been established. In addition, KETEM studies and National Cancer Action policies are carried out. It is noteworthy that in the Bursa province example of cancer management in cancer, the distribution of the speeds standardized by gender and age by cancer type is trachea, bronchus and lung cancer in men and breast cancer in women in accordance with the world and country in general. As a result; The policies of the Ministry of Health on cancer registration and screening in our country are better than in the past, but the centers of cancer should be increased and educated and equipped teams should be employed in these centers. Key Words: Disease Management, Cancer Management, Health Policies, Bursa Province