İşletmelerde finansal risk yönetimi ve İMKB'de işlem gören çimento firmasına yönelik bir uygulama

Abstract

Risk kavramı bu günlerde işletme üst yönetimlerini ve kurumlarını gündemlerini yoğun biçimde meşgul etmektedir. Risk kavramı yalnızca ülkemiz ile sınırlı kalmamakta, tüm dünyada büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Bu bağlamda risk konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzün artan rekabet koşulları, geleceğe yönelik belirsizlikleri arttırmaktadır. Muhtemel olumsuzluklara karşı tedbirler alarak yaşanacak olumsuzluklardan korunmak, firmaların isteğinden çıkmış, bir zorunluluğa dönüştürmüştür. Çalışmada işletmelerin beş yıllık dönemine ilişkin faaliyet sonuçlarını kapsayan faaliyet raporları ve finansal oranlar, gruplar halinde ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı, işletmelerde risk faktörlerinin incelenmesi, bu doğrultuda faaliyet raporları kapsamında finansal oran analizinin kullanılarak işletmelerin riskleri araştırılmasıdır. İMKB'de işlem gören çimento sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2007-2011 yıllarına ilişkin faaliyet raporları kullanılmıştır. Tezin birinci bölümünde finansal risk kavramı ve riskin sınıflandırılması incelenmiştir. İkinci bölümde ise, riskin belirlenmesi ve korunma yöntemleri araştırılmıştır. Üçüncü bölümde de, finansal başarısızlığın sonucunda işletmelerin maruz kaldığı riskler ve riskten korunmak için alınacak önlemler irdelenmiştir. Dördüncü bölümde, mali tablo analizi ve teknikleri anlatılmıştır. Beşinci bölümde, İMKB'de işlem gören çimento sektörü işletmelerinin faaliyet raporlarında finansal oran analizinin yeri araştırılmıştır. Ayrıca aynı bölümde, işletmenin mali tablolarının yatay ve dikey olarak analiz edilmesi, rasyo analizleri, işletmelerin göstergeleri hakkında genel bakış açısıyla yorumlanmaya çalışılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda, faaliyet raporlarında ilgili işletmelerce finansal oran analizinin kullanıldığı, ancak geçmişe dönük yerinde değerlendirmeler yapabilmek ve geleceğe yönelik kararlar alabilmek açısından bazı oranların mevcut kullanımlarının artırılması gerekliliği sonucuna varılmıştır.The risk concept often occupies agenda of senior management of enterprises and establishments, nowadays. The risk concept can become a threat for not only our country but also global economy. Accordingly, there are world-wide studies on risk. Current increasing competition conditions raise uncertainty related with future. Taking measures against possible negative incidents and ensuring protection against negativities to be suffered have become a necessity for companies rather than being an intention. This study examines in detail operation reports and financial ratios covering activity outcomes of five-year period of enterprises, in groups. The purpose of this study is to examine risk factors at businesses and business risks by using the financial ratio analysis under the scope of operation reports. 2007- 2011 Operation Reports of cement companies, which traded at the Istanbul Stock Exchange, were used. The first section of the thesis examines financial risk concept and risk classification. The second section studies risk identification and methods of hedging. The third section examines the impacts suffered by business as a result of financial failure and discusses the measures to be taken for hedging against risks. The forth section explains financial statement analysis and techniques. The fifth section discusses the place of financial ratio analysis in operation reports of establishments in cement sector. Moreover, in the same part, the financial statements of the business was analyzed vertically and horizontally and discusses the business indicators via ratio analysis within a general approach. As a result of the studies conducted, it is concluded that the establishments in question use financial ratio analysis on operation reports but current uses of certain ratios should be increased for making retrospective assessments and future decisions.