Olumsuz çocukluk çağı deneyimi ile genel psikolojik sorunlar arasındaki ilişkide erken dönem uyum bozucu şemaların aracı rolü

Abstract

Olumsuz çocukluk çağı deneyimleri bireylerin olumsuz bilişsel yapılar geliştirmesine neden olabilmektedir. Bu bilişsel yapılar bireyin kendi, diğerleri ve dünyaya dair algıları üzerinde etki yaratmaktadır. Erken çocukluk dönemi içerisinde meydana gelen ve içselleştirilen bu yapılar, bireyin ilerleyen yıllarda psikolojik problemler yaşamasına temel oluşturmakta ve ruhsal sağlığını negatif yönde etkilemektedir. Bu çalışmada olumsuz çocukluk çağı deneyimleri ile genel psikolojik sağlık arasındaki ilişkide, erken dönem uyum bozucu şemaların aracı rolü olup olmadığı sorusuna yanıt aranmıştır. Yaşları 18 ile 50 arasında değişkenlik gösteren toplan 299 kişi araştırma örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem grubunun çocukluk dönemi içerisinde gerçekleşen olumsuz deneyimleri, yetişkinlik yani şu anki erken dönem uyum bozucu şemaları ve genel psikolojik sağlıkları değerlendirilmiştir. Bu amaç çerçevesinde kişisel bilgi formu, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği (CTQ), Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3) ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında oluşturulan tüm hipotezler, bulgularla desteklenmiştir. Bulgular sonucu, olumsuz çocukluk çağı deneyimine maruz kalmış olan katılımcıların genel psikolojik sağlık bakımından problem yaşadıkları tespit edilmiştir. Olumsuz çocukluk çağı deneyimi yaşayan katılımcıların, yaşamayan diğer gruba nazaran daha fazla erken dönem uyum bozucu şemaya sahip oldukları saptanmıştır. Aynı zamanda genel psikolojik sağlık kapsamında problem yaşayan katılımcıların daha fazla erken dönem uyum bozucu şema alanında yer aldıkları tespit edilmiştir. Son olarak olumsuz çocukluk çağı deneyimi ile genel psikolojik sağlık arasındaki ilişkiye, erken dönem uyum bozucu şemaların tam aracılık ettiği gözlemlenmiştir. Olumsuz yaşam deneyimlerinin, hangi alt başlığı olduğu ayırt edilmeden, erken dönem uyum bozucu şemaların gelişmesine neden olabileceği ve meydana gelen şemaların ilerleyen yıllarda psikolojik zorluklar için zemin oluşturabileceği değerlendirilmektedir.

Negative childhood experiences can cause individuals to develop negative cognitive structures. These cognitive structures have an effect on the individual's perceptions about himself, others and the world. These structures, which were formed and internalized in early childhood, form the basis for the individual to experience psychological problems in the following years and affect his mental health negatively. In this study, an answer was sought for the question of whether there is a mediating role of early maladaptive schemas in the relationship between negative childhood experiences and general psychological wellbeing. 299 people, whose ages vary between 18 and 50, constitute the research sample. In the study, the negative experiences of the sample group during childhood, early adaptation disruptive schemes in adulthood and their general psychological wellbeing were evaluated. For this purpose, personal information questionnaire, Childhood Mental Trauma Questionnaire (CTQ), Young Schema Questionnaire Short Form-3 (YSQ-SF3) and Brief Symptom Inventory (BSI) were used. All hypotheses created within the scope of the research are supported by the findings. As a result of the findings, it was determined that the participants who were exposed to negative childhood experience have problems in terms of general psychological wellbeing. It was found that the participants who had negative childhood experience have more early maladaptive schemas than the other group who did not have negative childhood experience. At the same time, it was determined that the participants who had problems in the scope of general psychological wellbeing could be included more in the field of early maladaptive schemas. Finally, it was observed that the relationship between negative childhood experience and general psychological wellbeing was mediated by early maladaptive schemas. It is evaluated that negative life experiences may lead to the development of early maladaptive schemas, regardless of which subtitle they belong to, and that the resulting schemas may provide a basis for psychological difficulties in the forthcoming years.