Çocukluk çağı travmalarının kalp hastalarında ve hastalık algısı üzerindeki etkisinde bilişsel duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kalp hastalarında çocukluk çağı travmalarının hastalık algısı üzerindeki etkisini incelemek ve bu etkide bilişsel duygu düzenleme'nin aracı rolünü araştırmaktır. Araştırmanın örneklemi Başkent Üniversitesi İstanbul Hastanesi kardiyoloji polikliniği ve kalp damar cerrahisi bölümüne başvuran ve kalp hastalığı tanısı olan bireylerdir. Araştırmada veriler, Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği (ÇTQ), Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Hastalık Algısı Ölçeği (HAÖ) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada ele alınan çocukluk çağı travmalarının bağımlı değişken olan hastalık algısını yordamada anlamlı bir katkı sağlayıp sağlamadığını belirlemek amacıyla aşamalı regresyon yöntemi uygulanmıştır. Bilişsel duygu düzenlemenin aracılık etkisi Baron ve Kenny'nin kriterleri uygulanarak doğrusal medyatör regresyon analizi ile incelenmiştir. Bulgular, bireylerin depresif belirtileri kontrol edildiğinde çocukluk çağı travmaları toplam puanının hem hastalık algısı neden boyutu toplam puanını hem de bilişsel duygu düzenleme alt boyutlarından 'pozitif yeniden gözden geçirme' ve 'felaketleştirme' puanlarını yordadığını göstermiştir. Ayrıca bulgular çocukluk çağı travmaları toplam puanı ile hastalık algısı neden boyutu toplam puanı arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme alt boyutlarından 'felaketleştirme'nin aracı rolü olduğu yönündedir. Araştırmanın bulguları mevcut literatür kapsamında tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı travmaları, Kalp hastalıkları, Hastalık algısı, Bilşsel duygu Düzenleme

The purpose of this research is to examine the effects of childhood traumas on the perception of illness in cardiac patients and to investigate the mediating role of emotion regulation in this effect. The sample of the research are individuals who have been diagnosed with heart disease and applied to the cardiology clinic and cardiovascular surgery department of Başkent University Istanbul Hospital. In this study, The Personal Information Form, Childhood Psychiatric Trauma Scale, Cognitive Emotion Regulation Scale, Beck Depression Inventory, and Perfection of İllness Scale are used to collect data. A stepwise regression method was applied to determine whether the childhood traumas made a significant contribution to the prediction of the dependent variable, perception of illness. The mediating effect of cognitive emotion regulation was examined by linear mediator regression analysis by applying Baron and Kenny's criteria. The findings showed that when individuals' depressive symptoms were controlled, childhood traumas total score predicted both the total score of cause dimension of the perception of illness and the 'positive review' and 'catastrophizing' scores from the cognitive emotion regulation sub-dimensions. In addition, the findings suggest that 'catastrophizing', one of the sub-dimensions of cognitive emotion regulation, has a mediating role in the relationship between childhood traumas total score and disease perception cause dimension total score. The findings of the study are discussed in the context of the current literature. Key Words: Childhood traumas, Heart diseases, Disease perception, Cognitive emotion