Sağlık çalışanı olan ve olmayan bireylerin madde kullanımına yönelik tutumlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, psikiyatri hastanesinde çalışan sağlık çalışanları ve sağlık çalışanı olmayanların madde kullanan bireylere yönelik tutumlarını etkileyen değişkenlerin incelenmesi amacı ile yapılmıştır. Bu araştırma, tanımlayıcı ve kesitsel tipte gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini; psikiyatri servislerinde çalışan 212 sağlık çalışanı ve sağlık çalışanı olmayan 427 kişi ile oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu, Bağımlılık Tedavisi Tutum Ölçeği ve Bağımlılık Yapıcı Madde Kullanan Bireylere Yönelik Tutum ve Davranışlar Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, Kruskal-Wallis, Mann Whitney U, T-testi, One Way Anova ve Spearman's rho korelasyon analizleri kullanılmıştır. Sağlık profesyonellerinin, madde kullanan bireylere yönelik olumsuz tutuma sahip olduğu görülmüştür. Bu gruptaki bireylerin; cinsiyetine, yaşına, meslekte ve psikiyatri hastanesinde çalışma süresine ve çocuk sahibi olma durumuna göre tutumun değişmediği belirlenmiştir. Eğitim seviyesinin yüksek olması, hemen hemen her gün alkol kullanıyor olma, ailede bağımlılık tedavisi görmüş birinin veya yakın çevresinde madde kullanım bozukluğu olan birisinin olmaması ve Amatem/Çematem kliniklerinde çalışıyor olmanın tutumu olumlu yönde etkilediği bulunmuştur. Meslek grubuna göre bakıldığında ise olumlu tutum sırasıyla; ruh sağlığı hastalıkları uzman hekimi, sosyal çalışmacı, psikolog, asistan doktor, hemşire, ebe, sağlık memuru olarak bulunmuştur. Sağlık çalışanı olmayan bireylerin, madde kullanan bireylere yönelik olumsuz tutuma sahip olduğu görülmüştür. Bu gruptaki bireylerde; cinsiyete, yaşa, sigara kullanımına, ailede bağımlılık tedavisi görmüş birinin varlığına, meslek ve ekonomik duruma göre tutumun değişmediği belirlenmiştir. Ek olarak eğitim seviyesi yükseldikçe tutumun olumlu yönde farklılaştığı, evli ve çocuk sahibi olanlarda, hiç alkol kullanmayanlarda ve yakın çevresinde madde kullanan birinin olmadığı durumlarda daha olumsuz tutumun olduğu bulunmuştur. Hem sağlık profesyonellerinin hem sağlık çalışanı olmayanların, madde kullanan bireylere yönelik tutumları karşılaştırıldığında ise sağlık profesyonellerinin daha olumlu bir tutum sergilediği saptanmıştır. Bu çalışmanın sonucu ile madde kullanım bozukluğuna sahip bireylere karşı tutumu etkileyen birçok değişkenin olduğu görülmüştür. Madde kullanan bireylere yönelik olumsuz tutumun belirlenmesi literatürü destekler nitelikte olup; iki farklı grubun aynı çalışmada değerlendirilmiş olması literatüre katkı sağlamaktadır. Ek olarak çalışmanın sonuçları ile tutumu etkileyen değişkenlere yönelik farkındalığın arttırılmasının madde kullanım bozukluğuna sahip bireylerin tedaviye uyumuna katkı sağlanacağı düşünülmektedir.

This study have carried out for the purpose of analysing the attitudes of health workers and non-health workers working in psychiatric hospitals towards the people who use substances and parameters which effect these attitudes. This study employed descriptive and cross-sectional methods.There are two groups in this study; the group of healthcare professionals working at psychiatry service consist of 212 participants and the group of non-healthcare professionals consist of 427 participants. The data of the study was provided by using Introductory Information Form, Attitude Scale of Addiction Treatment, Attitude and Behaviours Scale towards Individuals Using Addictive Substance. Analysis of Kruskal-Wallis, Man Whitney U, T-test, One Way Anova, and Spearman's Rho Correlation were used while evaluating the data. It was inferred that healthcare professionals have negative attitude towards individuals who use substance. It was determined that the attitude of the members in this group has not changed according to the gender, age, the working period in profession and psychiatry hospital and having children. It was provided that the increase in educational level, the usage of alcohol almost every day, the absence of someone who has received addiction treatment in the family or someone with a substance use disorder in his inner circle and working in Amatem / Çematem clinics have a positive effect on the attitude. According to the profession group, positive attitude is respectively; He has been found as a mental health specialist, social worker, psychologist, assistant doctor, nurse, midwife and health officer. It was deduced that non-healthcare professionals have a negative attitude towards substance users. It was identified that the attitude has not changed in this group according to their gender, age, smoking, having someone with an addiction treatment among family members, occupation and economical condition. In addition, it was found that as the level of education increases, the attitude changes in a positive way whereas those who are married and having children, those who do not use alcohol, and those who do not have any substance user at immediate vicinity, the attitude changes in a negative way. When the attitudes of both healthcare professionals and non-healthcare professionals towards substance users were compared, it was detected that healthcare professionals maintain a positive attitude than the others. It was revealed that there are plenty of parameters to affect the attitude towards people with substance use disorder, with the result of this research. Determining the negative attitude towards substance users has supported the literature; and also the evaluation of two different groups in the same study has contributed to the literature. In addition to this, it is thought that raising awareness of the variables that affect attitude with the results of the study will contribute to the treatment compliance of individuals with substance use disorders.