Gıuseppe Verdi'nin Aida operasındaki 'Aida' rolünün yorum (seslendiriliş) özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, 19. yüzyıl romantik dönem bestecilerinden Giuseppe Verdi'nin verimli bestecilik hayatının son ve en görkemli döneminde bestelediği operalardan biri olan Aida'ya ait 'Ritorna Vincitor' aryasının yorumlama (seslendiriliş) açısından özelliklerinin ortaya konulmasıdır. Gerek aryanın analitik detaylarına dair bölüm, gerekse operaya dair genel saptamalar, farklı edisyonlardan ve ilgili kısımların şan tekniği ve yorumlama özelliklerinin orkestra partisi ile uyumu göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur. Söz konusu mevcut edisyonlarla birlikte Aida karakteri ve paralel dramatik yapı incelenerek elde edilen bulgulardan, 'Ritorna Vincitor' aryasının cümle cümle analiz edilmiş fonetik yapısı oraya konmuş, ve nihayetinde tüm bulgular dramatik yapı ile bütünleştirilerek yorum (seslendiriliş) analizi ortaya çıkarılmıştır. Tezin ilk bölümünde 19. yüzyıl müziğini oluşturan toplumsal olaylar örüntüsüne dair analitik bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmış, döneme adını veren 'romantisizm' in kapsamı ile repertuvar incelemesine etkisi ele alınmış, ardından G. Verdi'nin dört dönem halinde incelenen hayatına ve opera eserlerine yer verilmiştir. Daha sonra da Aida operasının dört perdelik konusu ve orjinal librettosuna değinilerek, İtalyanca ile birlikte İngilizce ve Türkçe anlamlarına da yer verilmiş ve bu bağlamda 'Ritorna Vincitor' aryasının yorum (seslendiriliş) özellikleri ortaya çıkarılmıştır. Yine bu amaçla aryanın gerek internet gerekse dvd kayıtlarından erişilebilen tüm ses ve görüntüleri incelenmiştir. Giuseppe Verdi'nin Aida operasına ait 'Ritorna Vincitor' aryası, bir kariyer aryasıdır. Dünyanın bütün opera evlerinin her yıl repertuarlarına aldıkları, aynı zamanda concur aryası olan bu eserin yorumlanmasına yönelik bu araştırma, literatürde bu v şekilde daha evvel yer almamış bir yorumlama rehberi niteliği taşıdığı kadar, teknik ve olgunluk dönemi tecrübesi gerektiren tüm diğer unsurların da Aida operası üzerinden ele alındığı örnek bir Verdi geç dönem analiz kitapçığı olma niyetiyle de yazılmıştır. Zira bu arya, veya benzer nitelikte ve zorlukta bir aryayı yorumlamaya niyet edecek sanatçıların, çalışma aşamasında teknik hiçbir sorunlarının kalmayıp sahne üzerinde ciddi tecrübe kazanmış olması beklenir. Bu bağlamda da, tüm bu sözü geçen gereksinimlere dair pedagojik anlamda fikir sahibi olmak isteyen ileri seviye şan öğrencilerinin olduğu kadar, ayrıntısı ile esere eğilmek isteyen müzisyenlerin de aydınlatılması hedeflenmiştir. Anahtar Kelimeler: Giuseppe Verdi, Aida Operası, Libretto

The main purpose of this research is to reveal the characteristics of the aria 'Ritorna Vincitor' in Aida, an opera composed by Giuseppe Verdi, in terms of interpretation. Verdi is one of the composers of the 19th century romantic period, and he composed Aida in the last and most glorious period of his productive life. Both the sections on the analytical details of the aria and the general remarks on the opera have been written by closely considering the different editions/ renditions of the score as well as relating the harmony regarding the parts in the orchestral score with of the singing technique and interpretation features of the aria. The phonetic structure of 'Ritorna Vincitor' was put together sentence by sentence from the findings obtained by examining the character of Aida and the parallel dramatic structure together with the different editions, and finally, all findings were integrated with the dramatic structure and interpretation. In the first part of the thesis, an attempt to form an analytical framework regarding the social event patterns followed by a section on 'romanticism', constituted an introduction to the music of the 19th century; leading to the section on G. Verdi's life and his opera works examined in four periods. Consequently, aiming to discuss the analytical details on the four-act theme and original libretto of the Aida opera, direct translations to English and Turkish along with the Italian original were given, and in this context, the interpretation characteristics of the aria 'Ritorna Vincitor' were discussed. For this purpose, all music and audio-visual recordings of the aria accessible from internet and DVD recordings were examined. 'Ritorna Vincitor' in Giuseppe Verdi's Aida is a career aria. This research on the interpretation of this work, which is included in the repertoire of all the opera houses of the world every year and which is also a concur aria, is an interpretation guide that has vii not been yet published in the academic literature in this scope before, since it includes a thorough discussion on the other elements that require technical and mature experience of this aria and opera in general. It is also written with the intention of being an exemplary late Verdi analysis booklet. Surely, one expects that the artists who intend to interpret this aria, or an aria of similar nature and difficulty, would absolutely have no technical problems during the working phase and should have had gained serious prior experience on the stage. In this context, this work aims to enlighten both the musicians who want to focus on the piece in detail, as well as the advanced vocal students who might want to have a pedagogical idea about all these aforementioned needs. Keywords: Giuseppe Verdi, Aida Opera, Libretto