Marakeş kenti (Fas) konut yapıları için sürdürülebilirlik bağlamında iyileştirme

Abstract

Marakeş, Fas tarihi boyunca çok önemli bir rol oynamıştır. Özellikle mimarlık alanında temsili ile öne çıkan bir kenttir. Ülke mimarisi, tarih öncesi mimariden başlayarak, zaman içindeki gelişimine göre klasik, geleneksel ve modern mimari olarak sınıflandırılabilir. Bu dört önemli dönemin ardından, Faslıların bağımsızlıktan sonra yarattığı bir tarz olarak tanımlanan 'Faslı mimari' olarak adlandırılan başka bir tip ortaya çıktı. Fas mimari alanında bir denge kırılmasını temsil ediyor. Marakeş şehrinin günümüzdeki mimarisi, farklı özelliklere sahip üç farklı bölgeye ayrılmıştır. Eski şehir, modern şehir ve yeni şehirler. Eski şehir, ekolojik özellikler ve insan konforu özenli geleneksel mimariye sahiptir. Ancak modern şehir, estetik niteliklerin dikkate alındığı buna karşın sürdürülebilir ve konfor niteliklerinin ihmal edildiği yapıdadır. Modern şehir, ne kentsel ölçekte ne de bina ölçeğinde bu niteliklere hiç dikkat etmeden büyüdü. Bu sorunlar yalıtımsız kılıflar, yansıtıcı yüzeyler, kötü doğal havalandırma, güneş yansımalarına karşı kontrol olmaması, daha az bitki örtüsü ve su unsurları olarak kendini gösterdi. Buradan alınan dersle yeni şehirler, binalara konfor, güvenlik ve cazibe sunan daha iyi şehirler inşa etmek üzere geleneksel ve modern bina özelliklerini birleştirerek bir çözüm olarak inşa edildi. Zamanla modern Marakeş kenti, mimariyi birçok açıdan ama özellikle ekolojik açıdan olumsuz etkileyen önemli bir kentsel patlama yaşadı. Ucuz ve uygun fiyatlı binalar ve minimum sürede maksimum yapı blokları inşa etmek için ekolojik özellikleri tamamen ihmal ederek çok kısa sürede şehirde inşaat yayıldı. Bu gerçek, yüksek sınıflar için iyi inşaat koşullarını ve düşük sınıflar için düşük koşulları tolere eden birçok ekonomik sınıfın ortaya çıkmasına neden oldu. Bu gerçek, şehirde yerel bir sorun yarattı. Bu nedenle, yeni şehirlerin önerdiği çözüm kapsamlı değil, her zaman kısmi bir çözüm olacaktır çünkü az sayıda bina ve sakini kapsamaktadır. Çeşitli ülkeler sorunlu binalar (iç mekan ve çevre kalitesi ile sağlıklı olmayan binalar) sorununu incelediler ve sürdürülebilir iyileştirme çözümler önerdiler. İyileştirme bu bağlamda özgün yapılara eklemeler yaparak, kelimenin tam anlamıyla onları başka bir konsepte çevirmek anlamına gelir. Diğer bir deyişle, sağlıksız binalara bazı eklemeler yaparak sürdürülebilir hale getirilir. Araştırmada yapılan bazı analizler, belirli bir inşaatla ilgili çözümlere karar vermek için çeşitli yöntemler ve hesaplamalar yardımıyla güçlendirme stratejileri izleyerek bir binanın nasıl sürdürülebilir olabileceğini netleştirmektedir. Bir binanın sürdürülebilir bir şekilde güçlendirilmesi, şehir için kapsamlı bir çözüm oluşturmak için bir tür rehber olabilir.

Through the history of Morocco, a very vital role goes to Marrakech. It is the city that represents a big amount of importance, especially in architecture field. The country architecture can be classified according to its diversity through time, started from prehistoric architecture, classic, traditional and modern architecture. After these four important periods, another style emerged called 'Morocconized architecture', defined as a style created by Moroccans after the independence. It represents a balance rupture in Moroccan architectural field. Architecture of Marrakech city in the current time is divided into three different zones that have different characteristics. The old city, the modern city and the new made cities. The old city holds the traditional architecture that deals carefully with ecological characteristics and human comfort. However, the modern city started to neglect the sustainable and comfortable qualities heeding the aesthetical qualities. The modern city grew without any care of those qualities neither from urban scale nor from building scale. These problems were defined as envelops without insulations, reflective surfaces, bad natural ventilation, no control to sun reflections, less vegetation and water elements. Therefore, new made cities were built as a solution by combining traditional and modern building characteristics to build better cities that offer comfort, safety and good allure to buildings. Through time, Marrakech modern city got an important urban explosion that affected negatively architecture from many angles, especially from the ecological perspective. Construction spread in the city in a very short time with a complete negligence to ecological characteristics to build cheap and affordable buildings and a maximum of building blocks in a minimum time. This fact led to the apparition of many economical classes that tolerated good building conditions for the high classes and low conditions for the low classes. This fact created a local problem in the city. Therefore, the solution proposed by new made cities, will always be a partial solution, not a comprehensive one, because it covers a small number of buildings and occupants. Varied countries studied the problem of the sick buildings (buildings with no regards to indoor environmental quality) and came up with the solution of sustainable retrofit. It literally means making additions to original things changing them to another concept. In other words, it makes some additions to the sick buildings to become sustainable. Some analyses done in the research clarify how a building can be sustainable, by following retrofit strategies with the help of diverse methods and calculations to decide the solutions related with a specific construction. The sustainable retrofit of one building can be a sort of guidance to create a comprehensive solution for the city.