Yeşil Finans Bağlamında Bankacılık Sektörü, Finansal Gelişim, Ekonomik Büyüme, Yenilenebilir Enerji ve CO₂ Emisyonu Arasındaki İlişki: BRICS Ülkeleri ve Türkiye'den Kanıtlar

Abstract

Bu çalışma, BRICS ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) ve Türkiye'de bankacılık sektöründe yeşil finans uygulamaları, finansal gelişim, ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji yatırımları ve CO₂ emisyonları arasındaki ilişkileri incelemektedir. Küresel ölçekte sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda çevresel riskleri azaltmaya yönelik finansal mekanizmaların etkinliği giderek önem kazanmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada seçilmiş ülkelere ilişkin 1990-2021 dönemini kapsayan panel veri seti kullanılmıştır. Araştırma, çoklu regresyon analizine ek olarak ADF ve PP birim kök testleri, Johansen eşbütünleşme testi, VAR, varyans ayrıştırması, etki-tepki analizleri ile birlikte FMOLS, DOLS, CCR ve ARDL yöntemleri sayesinde hem kısa hem de uzun vadeli etkiler ayrıntılı biçimde ortaya konulmuştur.Elde edilen bulgular, BRICS ülkeleri ve Türkiye'de ekonomik büyümenin genellikle CO₂ emisyonlarını artırıcı etki yaptığını, buna karşın yenilenebilir enerji kullanımının emisyonları azaltıcı yönde anlamlı katkılar sunduğunu göstermektedir. Bankacılık sektörü gelişimi ve finansal gelişimin etkileri ise ülkeden ülkeye farklılaşmakta olup, özellikle Türkiye ve Hindistan'da bu değişkenlerin emisyonları azaltıcı etkisi dikkat çekmektedir. Ayrıca, Çalışma, Çevresel Kuznets Eğrisi (ÇKE) hipotezinin geçerliliğini ülkeler bazında test etmekte ve finansal sistemin çevresel sürdürülebilirlik üzerindeki rolünü yeşil finans bağlamında değerlendirmesi açısından literatürdeki boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Bu yönüyle, politika yapıcılar için sürdürülebilir kalkınma stratejilerinin finansal araçlarla nasıl desteklenebileceğine dair yol gösterici bulgular sunup, yeşil finansman mekanizmalarının yaygınlaştırılması ve finansal sistemde çevresel sürdürülebilirliğe yönelik düzenlemelerin güçlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

This study examines the relationships between green finance practices, financial development, economic growth, renewable energy investments and CO₂ emissions in the banking sector in BRICS countries (Brazil, Russia, India, China, South Africa) and Türkiye. The effectiveness of financial mechanisms to reduce environmental risks in line with sustainable development goals on a global scale is increasingly gaining importance. In this context, data sets covering the period 1990-2021 for selected countries were used in the study.The research has revealed both short-term and long-term effects in detail through multiple regression analysis, ADF and PP unit root tests, Johansen cointegration test, VAR, variance decomposition, impulse-response analysis as well as FMOLS, DOLS, CCR and ARDL methods. The findings show that economic growth generally increases CO₂ emissions in BRICS countries and Türkiye, whereas renewable energy use makes significant contributions to reducing emissions. The effects of banking sector development and financial development vary from country to country, and the emission-reducing effect of these variables is particularly striking in Türkiye and India.In addition, the study tests the validity of the Environmental Kuznets Curve (EKC) hypothesis on a country basis and aims to fill the gap in the literature in terms of evaluating the role of the financial system on environmental sustainability in the context of green finance. In this respect, it provides guiding findings for policy makers on how sustainable development strategies can be supported by financial instruments, and emphasizes the need to expand green financing mechanisms and strengthen regulations for environmental sustainability in the financial system.