Karayolu taşımacılık faaliyetlerinde risk yönetimi ve sigorta

Abstract

Ticaretin sağlıklı yapılabilmesi istemi, zamanla lojistik denilen sistemi yaratmıştır. Ticaretin ve mal dolaşımının ana itici gücü olan taşımacılık sektörünün olası riskleri kontrol altına alınmadan, küresel ticaretin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması mümkün değildir. Uluslararası ticaret, takasla yapıldığı dönemden sanal dünyaya doğru gelişim gösterirken, risk ve risk yönetimi konusu özenle gözetilmiştir. Ancak Türkiye bu gelişmeye ayak uydururken, bu iki unsuru göz ardı etmiştir. Bu gözlem, çalışmamızın çıkış noktası olmuştur. Çalışmamızın amacı; küresel ticaretin standardizasyon kurallarının yerel ticaret için de, kabul görüp uygulanmasına katkıda bulunmaktır. Ticaret taşımacılıktan ayrı düşünülemeyeceğine göre, malların güvenle yer değiştirebilmesi için eksikliklere işaret edilmiş, çözümler üretilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda; taşımacılık, depolama ve sorumluluklar başlıkları altında, karayolu taşımacılığı lojistik risklerinin güvence altına alınabileceği sigorta türleri ele alınmıştır. Sigorta sektörünün, ekonominin karşılaşacağı riskleri ölçerek, yöneterek ve transfer edilmesini sağlayarak azalttığı kanaatine varılmıştır. Böylece riskin gerçekleşmesi durumunda, işletme kaynaklarının daha düzgün ve verimli kullanılmasının sağlandığı belirlenmiştir. Sigorta sektörünün lojistiğe olan katma değeri; hasar önleme faaliyetleri ile hasar olasılığını azaltmak, gerçekleşme olasılığı olan risklerin hasar düzeyini öngörüp, hasarlarını karşılayarak ekonomik kaybın telafisini sağlamak, böylece kaynakların daha verimli kullanımına aracı olmaktır. Araştırmada, lojistik sektörünün riskleri belirlenmiş, bunları güvence altına alan sigorta türleri belirtilmiş, henüz kapsama alınmayan ancak sigortalanabilir kapsamda olan risklere dikkat çekilmiştir. Araştırma kısıtı olarak, lojistik faaliyetlerin kara taşımacılığı yaşam alanı belirlenmiştir. Kullanılan yöntemde; bu multidisipliner sektörlerde yapılan literatür ve mevzuat taramasında; sigorta şirketlerinin hasar istatistiklerinden yaralanılmış, hukuki anlaşmazlıklar yaşanması durumunda, kurumların karşılaşması muhtemel olumsuzluklar irdelenmiş, gerçekleşmiş hasarlardan örnekler verilerek konuların daha kolay anlaşılabilmesi sağlanmıştır. Araştırmada; karayolu taşımacılığında karşılaşılabilecek olası risklerin, disiplinler arası bir çalışma ile riski üstlenmekten daha düşük bir maliyetle sigorta ile yönetilebileceği ve lojistik sektörüne daha güvenli çalışma olanağı yaratmada çözüm olabileceği sonucuna varılmıştır. Maddeler halinde; yapılan hata ve eksiklikler belirtilmeye, sektörlere katma değer yaratacak çözümler üretilmeye, ticaretin güvenli bir platformda sürdürülebilmesine katkı sağlamaya, paydaşların her birine gözden geçirilmesi gereken mecralar önerilmeye çalışılmıştır. Ayrıca lojistik faaliyetlerin geliştirilmesinin, risklerin gerçekleşmesinden doğacak ekonomik kayıpların telafisi ile mümkün olabildiği, bu telafinin de ancak sigortacılık faaliyetleri ile mümkün olabildiği gerçeği, araştırmamız sonucu ortaya çıkan bulgulardandır. Bu doğrultuda yapılan çalışma; lojistik sektörünün sigorta sektörü ile yoğun ilişkilerinin ortaya çıkaracağı sinerjinin, sistemi oluşturan öğelerin hareket sahalarını uluslararası platformda güvenle genişletebilecekleri bir rekabet şansı yaratacağını göstermiştir. Gelecekte bu konuda araştırma yapmak isteyen araştırmacılara, farklı taşıma biçimlerinde veya farklı ticari sektörlerde, yeni çalışma alanları işaret edilmiştir.The desire for healthy trade operations gave rise to the creation of a system named logistics. And without keeping the potential risks of the transportation sector that is the main driving force of trade and goods circulation under control, it is not possible for the global trade to develop or extend. While international trade progressed from a period of barter to a virtual world, the subjects of risk and risk management have always been handled carefully. However while Turkey kept up with the progress in trade, it disregarded these two subjects. And this is the starting point of our study. The objective of our study is to contribute to the acceptance and implementation of the standardization rules of global trade also in local trade. And since trade cannot be thought separately from transportation, the failures regarding secure transportation of goods are indicated and solutions are generated, too. In our study, the types of insurances that can secure the risks of road transport logistics are discussed under the titles of transportation, storage and liabilities. And it is concluded that the insurance sector reduces these risks that the economy is exposed to by measuring, managing and transferring them, and thus enables operating resources to be used more effectively and efficiently when the risks actually occur. The values that the insurance sector adds to logistics are the reduction of damage possibility through damage prevention actions, the compensation of economical loss by forecasting the damage level and covering it, and the intervention for more efficient use of resources. The study reveals the risks of the logistics sector, determines the insurance types that secures them and underlines the insurable risks that are not covered yet. And the study has been limited with the field of road transport in logistics. In the study methodology, in other words in the literature and legislation scan in this multidisciplinary sector, the claim statistics of insurance companies are used, the possible negative events that organizations may face due to legal conflicts are examined and the real claim examples are provided to enable easier understanding. The study concludes that the potential risks in the road transport can be managed with insurances costing less than actually undertaking the risks with an interdisciplinary effort and that this can be the solution for creating a more secure work environment in the logistics sector. And it tries to list the mistakes and failures one by one, generate solutions that will add value to the sector, contribute to the continuity of trade at a more secure platform and suggest media to review for each of the stakeholders. Moreover, the facts that the development of logistics is only possible through the compensation of economical losses arising from the occurrence of risks and that this compensation is only possible through insurance operations are the findings of our study. In line with this, the study reveals that the synergy emerged due to the close relations between the logistics sector and the insurance sector will create a competitive edge that the elements of the system can securely expand their movement area to the international platform. This indicates the requirement of further studies in this subject for different means of transport or different sectors of trade.