Yüksek riskli ilaç uygulamalarına yönelik hemşirelerin bilgi düzeyleri ile ilaç uygulama hataları ve raporlanmasıyla ilgili davranış ve tutumları

Abstract

Bu araştırma, cerrahi birimlerde çalışan hemşirelerin, yüksek riskli ilaç uygulamalarına yönelik bilgi düzeylerini belirlemek ve uygulama hataları ve raporlanması ile ilgili davranış ve tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki çalışmanın evrenini, Mart-Temmuz 2017 tarihleri arasında Sultan Abdülhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi cerrahi birimlerinde çalışan 141 hemşire oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş olup, çalışmaya katılmayı kabul eden 120 (%85,1) hemşire ile çalışma tamamlanmıştır. Verilerin elde edilmesinde, 'Tanıtıcı Özellikler Soru Formu', 'Yüksek Riskli İlaç Uygulamalarında Hemşirelerin Bilgi Düzeylerinin Tanımlanması Soru Formu', Küçükakça (2013) tarafından geliştirilen 'İlaç Hatalarının Nedenlerine ve Raporlanmasına Yönelik Tutum İfade Formu' ve 'İlaç Hatalarına Yönelik Davranış İfade Formu ' kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 26.0 paket programı ile yapılmış, sayı ve yüzde hesaplamaları için Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için Okan Üniversitesi Etik Kurul Onayı ve araştırmanın yürütüleceği hastanenin yöneticilerinden gerekli izinler alınmıştır. Hemşirelerin İlaç Kullanımı ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranış Puan Ortalaması 68.19±19.29; Tutum Skoru 1'in 26.80±30.28; Tutum Skoru 2'nin 70.68±20.21 ve davranış skoru 55.37±24.05 olarak belirlenmiştir. Çalışmaya katılan hemşirelerin çoğunluğunun ilaç hatalarını raporlama eğiliminde olmadıkları, mesleki deneyimi süresi 2 ve 15 yıl arasında olan hemşirelerin yüksek riskli ilaçlarla ilgili bilgi düzeylerinin yüksek olduğu, ilaç hatalarına neden olabilecek faktörleri tanımlamada ve ilaç hatalarının önlenebilmesi için ilaç hatalarını raporlamanın gerekli olduğuna yönelik hemşirelerin çoğunun doğru tutum sergiledikleri ve ancak bunu doğru davranışa yöneltemedikleri özellikle mesleki deneyimi az olan hemşirelerde bu oranın daha düşük olduğu, tanımlayıcı özelliklerden, cinsiyet, eğitim düzeyinin bilgi, tutum ve davranışı etkilemediği, çalışma yılı ve çalıştığı kliniğin hemşirelerin bilgi ve davranış skorlarını etkilediği, yaş ve klinik deneyim süresinin ise davranışa etkilediği belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Yüksek riskli ilaç, İlaç hatası, Hata raporlama, Hemşire.

This study prepared to investigate leves of nurses, who is working in surgical clinics, about their knowledge levels of high risk medication and their attitudes, behaviors regarding medication errors and reporting. This descriptive and sectional study's population included 141 nurses, who was working at Sultan Abdulhamid Han Eğitim ve Arastirma Hastanesi in March 2017-July 2017. There were no sampling selection for this study and was finished with 120 (%85,1) nurses accepting to participate with. 'Question Form of Descriptive Details', 'Question Form of Description in Knowledge Levels of Nurses about High Risk Medication', 'Attitude Expression Form about Medication Errors and Reporting' which developed from Kücükakca (2013) and ' Attitude Form of Behaviors Regarding Medication Errors' were used for collecting the datas. Statical analyses of data's were made by SPSS 26.0 Packet Program on computer, Mann Whitney U, Kruskal Wallis Tests were used for number and percentage calculations. The necessary permissions received from Okan University Ethics Committee Approval and administrators of hospital where the study will be conducted for making this study. Nurses' level of Knowledge, Attitude and Behavior about medication is 68.19±19.29; Attitude Score 1 is 26.80±30.28; Attitude Score 2 is 70.68±20.21 and Behavior Score is 55.37±24.05. İt is determined that nurses' who were included this study mostly not leading for reporting of medication errors and nurses, the knowledge level of high-risk medicines among nurses whose professional experience was between 2 and 15 years get high knowledge about high risk medications and it is also determined mostly nurses shows right attitude about to define factors which can cause medication errors and about necessity of reporting to prevent medication errors but not to be direct right behavior especially less experience nurses. İt's identified that descriptive properties like gender, education levels don't affect knowledge, attitude and behavior but year of working and working different clinics affects nurses behavior score so age and clinic experience time affects behaviors. Key Words: High risk medication, Medication errors, Error reporting, Nurse.