Kadınlarda Hedonistik Yeme, Yeme Farkındalığı ile Akdeniz Diyetine Bağlılık ve Kişilerarası Zayıflık Beklentileri Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi

Abstract

Kadınların beslenme alışkanlıkları üzerinde hedonik yeme, yeme farkındalığı, Akdeniz diyetine bağlılık ve zayıflık beklentileri önemli etkiler oluşturabilmektedir. Bu etkiler de toplum sağlığını etkileyerek kronik hastalık oluşma riskini arttırabilmektedir. Araştırmada, bu değişkenler arasındaki ilişkilerin kavranması, kadınların yaşam tarzları üzerindeki etkilerini anlamak ve toplum sağlığının iyileştirilmesi yönünden literatüre katkı sağlaması amaçlanmıştır. Kesitsel tipteki bu araştırmada etik kurul onayı alındıktan sonra Şubat 2024- Haziran 2024 tarihleri arasında yürütülmüştür. Verilerin toplanması 5 bölümden oluşan çevrimiçi anket yoluyla gerçekleştirilmiştir. Anket formu, antropometrik ve sosyodemografik bilgilerden oluşan sorular ve Hedonistik Yeme Ölçeği, Yeme Farkındalığı Ölçeği, Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği ile Kişilerarası Zayıflık Beklentileri Ölçeği'nden oluşmaktadır. Araştırmaya 484 kadın katılımcı dâhil edilmiştir. Katılımcıların yaş ortalaması 40,99±13,09 yıl olarak belirlenmiştir. Araştırmaya göre, katılımcıların %56,4'ünün ise Akdeniz diyetine bağlılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Akdeniz diyetine bağlı olanlarda anlamlı olarak daha düşük hedonistik yeme (p=0,007) ve zayıflık beklentileri (p=0,024), daha yüksek yeme farkındalığı ilişkisi (p<0,001) saptanmıştır. Kadınların yaşları ile beden kütle indeksleri arasında zayıf pozitif bir ilişki tespit edilmiştir (p<0,001). Bunlarla birlikte hedonistik yeme ile zayıflık beklentileri arasında zayıf pozitif (p<0,001) ve yeme farkındalığı ile güçlü negatif bir ilişki (p<0,001) tespit edilmiştir.Yapılan regresyon analizlerinde hedonistik yemenin zayıflık beklentilerine ve Akdeniz diyeti bağlılığına etkisi bulunamazken, yeme farkındalığının zayıflık beklentisini anlamlı bir şekilde azalttığı (B =-5,977; p <0,001), Akdeniz diyetine bağlılıklarını ise anlamlı bir şekilde (B=0,890; p<0,001) artırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca, yeme farkındalığının hedonistik yeme üzerinde güçlü bir negatif etkisi olduğu bulunmuştur (B=-12,939; p<0,001). Bulgulardan yola çıkarak kadınlarda yeme farkındalığının artırılmasının, Akdeniz diyetine bağlılığın artması, hedonistik yeme ve kişilerarası zayıflık beklentilerinin azalması gibi potansiyel olumlu etkileri olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu etkilerin neden sonuç ilişkilerinin daha iyi anlaşılması için ileriye dönük uzunlamasına çalışmalara ihtiyaç vardır.Hedonic eating, mindful eating, adherence to the Mediterranean diet, and thinness expectations can have significant effects on women's eating habits. These factors may also impact public health by increasing the risk of chronic diseases. This study aimed to understand the relationships between these variables, explore their effects on women's lifestyles, and contribute to the literature from the perspective of improving public health. This cross-sectional study was conducted between February 2024 and June 2024 after obtaining ethical approval. Data were collected through an online survey consisting of five sections. The survey included questions on anthropometric and sociodemographic information, along with the Hedonic Eating Scale, Mindful Eating Scale, Mediterranean Diet Adherence Scale, and Interpersonal Outcome Expectancies for Thinness Scale. A total of 484 women participated in the study, with a mean age of 40.99±13.09 years. According to the study, 56.4% of the participants adhered to the Mediterranean diet. Those adhering to the Mediterranean diet exhibited significantly lower hedonic eating scores (p=0.007) and thinness expectations (p=0.024), along with higher mindful eating (p<0.001). A weak positive correlation was observed between participants' age and body mass index (p<0.001). Additionally, a weak positive relationship was found between hedonic eating and thinness expectations (p<0.001), while mindful eating was strongly and negatively associated with hedonic eating (p<0.001). Regression analyses revealed no significant effect of hedonic eating on thinness expectations or adherence to the Mediterranean diet. However, mindful eating significantly decreased thinness expectations (B = -5.977; p < 0.001) and increased adherence to the Mediterranean diet (B = 0.890; p < 0.001). Furthermore, mindful eating was found to have a strong negative effect on hedonic eating (B = -12.939; p < 0.001). Based on these findings, it can be concluded that increasing mindful eating in women may positively impact adherence to the Mediterranean diet, while reducing hedonic eating and interpersonal thinness expectations. Longitudinal studies are recommended to better understand the causal relationships between these variables.