Anne-babadan algılanan kabul-red ile yetişkin duygusal bağlanma boyutlarının ilişkisi: Reddedilme duyarlılığının aracı rolü

dc.contributor.advisorÖzen, Dilek Şirvanlı
dc.contributor.authorKökdemir, Gonca Yaprak
dc.date.accessioned2024-05-27T22:42:40Z
dc.date.available2024-05-27T22:42:40Z
dc.date.issued2016
dc.departmentSosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Psikoloji Bilim Dalı
dc.description.abstractAraştırmanın amacı, çocuklukta anne-babadan algılanan kabul-red ile yetişkin duygusal bağlanma boyutlarının (kaygı-kaçınma) ilişkisinde reddedilme duyarlılığının aracı etkisini, cinsiyet farklılıkları temelinde incelemektir. Araştırma, yaş ortalaması 22.19 olan 355 üniversite öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında; 'Demografik Bilgi Formu', 'Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği', 'Reddedilme Duyarlılığı Ölçeği' ve 'Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri' kullanılmıştır. Araştırmanın amacına yönelik yapılan analizler sonucunda çocuklukta algılanan ebeveyn kabul-reddi, yetişkinlikteki reddedilme duyarlılığı ve duygusal bağlanma boyutları (kaygı – kaçınma) arasında anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bulgular, cinsiyet farklılıkları bağlamında analiz edildiğinde, kadın katılımcıların çocukluklarında algıladıkları anne reddi ile yetişkinlikteki duygusal bağlanma kaçınma boyutu arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Aynı şekilde, hem kadın hem erkek katılımcıların çocuklukta algıladıkları baba reddi ile yetişkinlikteki duygusal bağlanma kaygı boyutu arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte, çocuklukta algılanan kabul-red ve yetişkin duygusal bağlanma boyutları arasında reddedilme duyarlılığının aracı etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Reddedilme duyarlılığının kısmi aracı etkisi, kadın katılımcıların çocuklukta algıladığı anne reddi ve yetişkinlikteki duygusal bağlanma kaçınma boyutuyla ilişkisinde tespit edilmiştir. Benzer etki, erkek katılımcıların çocuklukta algıladığı baba reddi ve yetişkinlikteki duygusal bağlanmanın hem kaygı hem de kaçınma boyutlarıyla ilişkisinde bulunmuştur. Bunun yanı sıra, kadın katılımcıların çocuklukta algıladıkları baba reddinin yetişkinlikteki duygusal bağlanma kaygı boyutunu ve reddedilme duyarlılığı aracılığıyla da kaçınma boyutunu sınırda yordadığı gözlemlenmiştir. Geçmiş araştırmalar ve kuramsal yaklaşımlar ışığında bulgular incelenmiş, tartışılmış ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Anne-Baba Kabul-Red, Reddedilme Duyarlılığı, Yetişkin Bağlanma Boyutları, Cinsiyet
dc.description.abstractThe aim of the study was to examine adults' remembrances of parental acceptance - rejection in childhood and its capacity for intimacy in adulthood by investigating mediating effects of rejection sensitivity. The research was carried out with 355 university students in Turkey. 'Adult Parental Acceptance-Rejection Questionnaire', 'Rejection Sensitivity Questionnaire', 'Experiences in Close Relationships Inventory' and 'Demographic Data Sheet' were used to collect data. According to the results, remembered childhood rejection from parents was related to higher rejection sensitivity and higher anxious - avoidant attachment dimension for intimate relationship in adulthood. When the data was investigated in terms of gender of parents as well as siblings, the results indicated that mother rejection was significantly related to avoidant attachment dimension for girls in intimate relationship and father rejection was significantly correlated with anxious attachment dimension for girls as well as boys. Meanwhile, results of mediation analysis revealed that rejection sensitivity significantly mediates the relationship between paternal acceptance-rejection and anxious-avoidant attachment dimension for intimate relationship in adulthood. In addition, rejection sensitivity has partial mediating effect in terms of the relation between perceived rejection by mother in childhood and avoidant attachment dimension in adulthood for girls. On the other hand, rejection sensitivity has significant mediating effect between the relation perceived rejection of father in childhood and anxious attachment dimension in adulthood for boys and so far partial mediating effect for avoidant attachment dimension. Furthermore, rejection sensitivity has partial mediating effect at limits between perceived rejection by father and avoidant attachment dimension in adulthood for girls. In addition, perceived father rejection has direct effect on anxious attachment dimension for girls as well as for boys. In the light of earlier studies and theoretical backgrounds, findings of current study were evaluated and discussed. Keywords: Interpersonal Acceptance-Rejection, Rejection Sensitivity, Adult Attachment Dimension, Genderen_US
dc.identifier.endpage70en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14517/2943
dc.identifier.yoktezhttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=OykDDeWBWTL9-Wm52sZBrKWeTRv08D-XcqIH0sdKUHWKj5zJzTy6iRkkCT9niGyE
dc.language.isotr
dc.subjectPsikoloji
dc.subjectAna-baba algısı
dc.subjectCinsiyet
dc.subjectPsychologyen_US
dc.subjectCinsiyet farkları
dc.subjectParents perceptionen_US
dc.subjectGenderen_US
dc.subjectEbeveyn kabul veya reddi
dc.subjectGender differencesen_US
dc.subjectReddedilme duyarlılığı
dc.subjectParantel acceptance-rejectionen_US
dc.subjectRejection sensitivityen_US
dc.subjectYetişkinlerde bağlanma
dc.subjectAdult attachmenten_US
dc.titleAnne-babadan algılanan kabul-red ile yetişkin duygusal bağlanma boyutlarının ilişkisi: Reddedilme duyarlılığının aracı rolü
dc.titleRejection sensitivity as a mediator link between parental acceptance-rejection in childhood and adult experiences in close relationshipsen_US
dc.typeMaster Thesisen_US
dspace.entity.typePublication

Files