Ortaöğretim kurumları yöneticilerinin etik liderlik anlayışları ile örgüt çalışanlarının örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki(Bursa örneği)

Abstract

Bir toplumda, sosyal ve ekonomik çevrenin eğitsel ihtiyaçlarını karşılayabilen okul, eğitim sisteminin en iyi öğesi olarak görülür. Bu nedenle insana ve kaliteli eğitime odaklı eğitim kurumları, ilk olarak etik değerleri benimsemek ve bunları davranış haline getirmek zorundadır. Bulunduğu kurumlarda etik değer ve ilkelere dayalı ilişkiyi benimseyen ve bunu önceleyen bir anlayışa sahip olan liderlik anlayışıdır etik liderlik. Kurumsal bağlık ise örgüt çalışanlarının kurumun hedef ve değerlerini kesin bir inançla benimseme, gönüllü olarak örgütü ileri seviyelere taşımaya çabalama ve bu örgütün üyesi olarak kalmaya devam etme isteğine sahip olma durumudur. Geleceğe yön verecek nesillerin yetiştirildiği okullarda bu işin mimarları olan öğretmen ve yöneticilerin bu misyonlarında başarılı olabilmeleri için öncelikle kendi aralarında etik değerlere bağlı sağlıklı bir iletişim kurmaları gerekmektedir. Çalışanların örgütsel bağlılığı yalnızca maddi olanaklarla sağlanamaz. Bunun yanında örgüt çalışanlarının örgütsel bağlılığını sağlayan manevi unsurların da nazara alınması kaçınılmazdır. Bu önemle okul yöneticilerini öğretmenlerine karşı etik değerler ışığında sağlıklı bir metot izlemeleri öğretmenlerin örgütsel bağlılığını artıracaktır. Bu çalışmada ortaöğretim kurumlarında görev yapan kurum yöneticilerinin etik liderlik anlayışları ile kurum(örgüt) çalışanlarının örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki incelenmektedir. Buna göre kurum yöneticilerinin sahip olduğu etik liderlik anlayışları ile bunları kurumda uygulamalarının çalışanların örgütsel bağlılıkları üzerinde önemli bir etkisi olduğu görülmektedir. Okul müdürlerinin etik liderlik anlayışları ve bu anlayışı kurumda uygulama derecesi ile kurum çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki incelenmeye çalışılmaktadır. Liselerde görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin görüşleri; cinsiyet, medeni durum, okul türü, mesleki kıdem, branş, mezuniyet türü, yaş, aylık gelir, sendika üyeliği değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir sorusuna cevap aranmıştır. Ayrıca okul yöneticilerin etik liderlik anlayışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki var mıdır sorusu da cevaplanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla Bursa ilindeki biri Anadolu lisesi, biri meslek lisesi, diğeri de genel lise olmak üzere üç okulda görev yapan 123 öğretmene Etik Liderlik Anketi ile Örgütsel Bağlılık Anketi uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen veriler bilgisayar ortamında SPSS 15.00 istatistik programında analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda iklimsel etik davranışları, davranışsal etik davranışlarından anlamlı derecede fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Duygusal bağlılık puanlarının, hem normatif puanlarından hem de devam bağlılığı puanlarından anlamlı derecede yüksek olduğunu (p<0,05) ancak devam bağlılığı ve normatif bağlılık puanları arasında anlamlı fark olmadığını (p>0,05) göstermiştir. Araştırmada; okul yöneticilerinin orta düzeyde etik liderlik davranışı sergiledikleri, araştırmaya katılan öğretmenlerin yüksek düzeyde örgütlerine bağlılıkta bulundukları; okul yöneticilerinin etik liderlik anlayışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını değişik düzeylerde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Etik, Etik Liderlik, Örgütsel Bağlılık, Okul Yöneticisi

In a society, school ensuring the educational needs of a social and economic surrounding seems the best element of the education system. For this reason, educational institutions focused on human and quality education first of all must adopt ethical values and turn these into behavior. Ethical leadership is the understanding of leadership adopting relationship based on the principles of ethical values and preceding this understanding in their institutions.And leadership is voluntarily striving to move forward the organization and going on reguesting the status of owner ship as a member of the organization . In schools where the generations that will give direction to the future are trained, teachers and administrators as the architects of this work must primarily establish healthy communication depending on ethical values among themselves to be succesful in this mission. Organizational commitment of employees can't only be ensured with financial facilities. In addition , ıt is inevitable to regard the spiritual elements providing organizational commitment of employees. In light of ethical values, the school administrators'following a healthy method towards teachers will improve teachers' organizanitonal commitment . In this study, the relationship between the ethical leadership understanding of managers who serve at secondary education institutions and the institution employees' organizational affiliations are being examined.Accordingly ,the institutions managers' ethical leardship understanding and applications these in their institutions are significant impact on the employees' organizational affillications. It's being tried to check out the relationship between school managers' ethical leadership understanding and application degree of this understanding in their institutions and the level of institution employees' organizational commitment. Do the high school teachers' opinions of organizational commitment show a meaningful difference according to gender, maritual status, type of school, vocational graduation type, age seniority,branch monthly income, the trade union memebership of variables? Do high school teachers opinions towards the ethical leadership skills represented by school managers, show a meaningful difference according to gender, maritual status, types of school, vocational graduation type, age seniority, branch monthly income ,the trade union membership of veriables? Is there a relaitonship between school managers ethical leadership understanding and teachers'organizational affilications? For this purpose, in the province of Bursa, one in anatolian high school, one in vocational school, another in general high school, totaly in three schools, ethical leadership servey and organizational commitment servey were implemented on 123 teachers serving in different schools. The data obtained from survery were analysed at statistic program spss 15.00. It has been reached a coclusion that climatic behaviors are significantly much more than behavioral ethical behaviors as a result of the research.Emotional commitment scores were significantly higher than both normative scores and ongoing loyalty scores(p<0,05) and it showed that there is no difference between ongoing loyalty and normative commitment scores (p< 0,05). In the research, it has been reached a coclusion that school administrators have applied a moderate leadership behavior but the teachers participating in the research with a high level of commitment to their organizations. It has also been reached a coclusion that school administrators' ethical leadership understanding has affected teachers' organizational commitments in different levels. Keywords : Ethic, Ethic Leadership, Organizational Commitment, School Administrators