Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürleri: Üç Farklı Hastane Türü

Abstract

Bu çalışma Samsun ilinde bulunan özel, kamu ve üniversite hastanelerinin yoğun bakım birimlerinde görev yapan hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algılarını karşılaştırmak amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı –kesitsel nitelikte araştırma olup araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 25,0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, özel hastane yoğun bakım birimlerinde çalışan hemşirelerin kamu ve üniversite hastanelerine göre daha yüksek olduğu sonucunu bulmuştur. Özellikle hasta güvenliği kültürü ölçeğinin ''yönetim desteği'' alt boyutunda özel ve kamu hasta-nelerinde görev yapan hemşirelerin puanlarının, üniversite hastanelerine göre daha yük-sek olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin hasta güvenliği konusunda yaş, cinsiyet, iş tecrübesi, haftalık çalışma saatine göre anlamlı farklılıklar belirlenmiştir. Katılımcılarının ekip olarak çalışmaya istekli olmalarına rağmen hemşire sayısının yetersiz olduğunu düşündükleri sonucunu göstermiştir. Elde edilen veriler, hasta güvenliği kültürünün birçok yönüyle geliştirilmesi gerektiği-ni göstermektedir. Ekip çalışması hastanelerin güçlü yönü olarak belirlenirken, güvenlik konusunda farkındalık, yönetim desteği, kurumsal öğrenme ve sürekli iyileştirme gibi faktörler geliştirilmesi gereken olarak öne çıkmıştır. Diğer yandan, hemşire sayısının yetersizliği, olay sonrası öğrenme süreçlerinin sınırılılığı, etkili iletişim kanallarının eksikliği ve geri bildirim mekanizmalarının yetersizliği gibi unsurlar hastanelerin zayıf yönleri arasında yer almıştır. Hasta güvenliği kültürünü geliştirmek için hemşire sayısının yeterli sayıda olması, uygun çalışma saatlerinin sağlanması ve hataların 'sistem sorunu' olarak görülmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Hastane türleri arasında alt boyut ölçeklerinde saptanan anlamlı farklılıklar için daha geniş kapsamlı çalışmalar yapılmalıdır. Hastaneler kendi yapılarına uygun hasta güvenliği kültürü politikaları oluşturmalıdır. Suçlama ve cezalandırma yerine önleyici tedbirler alınmalı, yönetim sağlık profesyonellerinin hasta güvenliği önerilerini dikkate almalıdır. İletişimin hasta güvenliğine pozitif yönde katkısı kullanılarak, birimler arası uyum sağlanmalı. Ayrıca, hasta güvenliği kültürünün önemi tüm çalışanlara kabul ettirilmeli, raporlama ortamı güvenli hale getirilmelidir. Akreditasyon gibi dış kalite sistemlerinin sürece dâhil edilerek hasta güvenliği kültürünün kurumsallaştırılmasına katkı sağlayacaktır.

This study was conducted to compare the perceptions of patient safety culture among nurses working in the intensive care units of private, public, and university hospitals in Samsun, Türkiye. The research employed a descriptive and cross-sectional design, and the data obtained were analyzed using the SPSS (Statistical Package for the Social Sci-ences) for Windows 25.0 program. The findings revealed that nurses working in the intensive care units of private hospitals had higher perceptions of patient safety culture compared to those in public and universi-ty hospitals. In particular, scores on the 'management support' sub-dimension of the pa-tient safety culture scale was significantly higher among nurses in private and public hos-pitals than those in university hospitals. Significant differences in perceptions of patient safety were also identified based on variables such as age, gender, years of professional experience, and weekly working hours. Although participants were willing to engage in team-based work, they reported that the number of nurses was insufficient. The results indicate that various aspects of patient safety culture need to be improved. While teamwork was identified as a strength across hospitals, factors such as safety awareness, management support, organizational learning, and continuous improvement emerged as areas requiring development. On the other hand, insufficient nurse staffing, limited post-event learning processes, inadequate communication channels, and underde-veloped feedback mechanisms were reported as weaknesses. To enhance the patient safety culture, it is essential to ensure adequate nurse staffing, provide appropriate working hours, and adopt a systems-based approach to error man-agement rather than attributing faults to individuals. Further large-scale studies are rec-ommended to explore the significant differences identified in sub-dimensions across hos-pital types. Hospitals should develop safety policies tailored to their organizational struc-tures. Instead of punitive approaches, preventive strategies should be adopted, and healthcare administrators should consider the safety-related suggestions of health profes-sionals. Inter-unit coordination should be strengthened by leveraging the positive impact of effective communication on patient safety. Moreover, the importance of patient safety culture should be instilled among all staff, and reporting environments should be made secure. The integration of external quality systems such as accreditation can also contrib-ute to institutionalizing patient safety culture.