Şensoy, FundaUyar, Umut2024-12-152024-12-152024https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=UjlM15wKZGQW6TLC0pvCt5jnf_sosy9YX5tpaKanGjB2rtyp77bL6tou5HhlQM-Khttps://hdl.handle.net/20.500.14517/7574İzotretinoin, 1982 yılında FDA tarafından onaylanan ve şiddetli akne tedavisinde oral olarak kullanılan en etkili ilaçtır. İzotretinoin tedavisinin sıklıkla görülen etkilerinden birisi sekonder hiperlipidemidir. Bu tez çalışması, izotretinoin tedavisi gören bireylerde ortaya çıkabilen serum lipid değerlerindeki yükselişin Akdeniz diyeti ve düşük kolesterollü diyet ile önlenebilirliğini araştırmak amacıyla tasarlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma, kurum izni ve etik kurul süreçlerinin tamamlanmasının ardından Nisan 2023 – Mayıs 2024 tarihleri arasında akne vulgaris tedavisi için izotretinoin tedavisi gören ve diyet polikliniğine araştırma için başvuran gönüllü katılımcılarla gerçekleştirilmiştir. Araştırma Akdeniz diyeti grubu, düşük kolesterollü diyet grubu ve kontrol grubu olmak üzere 3 ayrı grupta 46 gönüllü katılımcı ile tamamlanmıştır. Tüm gruplardaki hastaların yapılmış olan rutin testleri aracılığıyla serum lipid değerleri takip edilmiştir. Diyet öncesi ve sonrasında yapılan değerlendirmeler sonucunda, 3. ayda Akdeniz diyeti ve düşük kolesterollü diyet gruplarının LDL-K ve toplam kolesterol değerleri, kontrol grubundan anlamlı olarak düşük bulunmuştur (p<0,05). Tüm grupların toplam kolesterol değeri başlangıca göre yüksek bulunmuştur (p<0,05) Grupların 3.aydaki trigliserit değerleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Trigliserit değerlerinde grup içi yükselişler sadece kontrol grubunda anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Tüm grupların HDL-K değerlerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05). Tüm grupların AST ve ALT değerlerinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Düşük kolesterollü diyet grubunda diyetin A vitamini içeriği azaldıkça, toplam kolesterol değerinin yükseldiği bulunmuştur (p<0,05). Sonuçlar, izotretinoin tedavisi sırasında uygulanan Akdeniz diyeti ve düşük kolesterollü diyetin, serum lipidlerindeki değişimleri azaltabileceğini göstermiştir.Isotretinoin, approved by the FDA in 1982 and widely used orally for the treatment of severe acne, is the most effective medication in its class. One of the frequently observed side effects of isotretinoin treatment is an increase in serum lipid levels. This thesis aimed to investigate the preventability of the rise in serum lipid levels in individuals undergoing isotretinoin treatment through the Mediterranean diet and a low-cholesterol diet. The study was conducted after obtaining institutional permission and ethical approval, between April 2023 and May 2024, with voluntary participants undergoing isotretinoin treatment for acne vulgaris who visited the diet clinic for inclusion in the study. The research completed 46 voluntary participants divided into three groups: the Mediterranean diet group, the low-cholesterol diet group, and the control group. Serum lipid levels of all groups were monitored through routine tests. Following evaluations before and after diet, at the 3-month mark, LDL-C and total cholesterol levels in both the Mediterranean diet and low-cholesterol diet groups were significantly lower than those in the control group (p<0.05). Total cholesterol levels were found to be elevated in all groups compared to baseline (p<0.05). There was no significant difference in triglyceride levels among the groups at the 3-month mark (p>0.05), with significant intra-group increases observed only in the control group (p<0.05). There were no significant differences in HDL-C, AST, or ALT levels among the groups (p>0.05). In the low-cholesterol diet group, as the dietary vitamin A content decreased, total cholesterol levels increased significantly (p<0.05). The results indicate that the Mediterranean diet and low-cholesterol diet applied during isotretinoin treatment can mitigate changes in serum lipids.trBeslenme ve DiyetetikAkdeniz diyetiAkne vulgarisNutrition and DieteticsMediterranean dietAcne vulgarisDoctoral Thesis102898396https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=UjlM15wKZGQW6TLC0pvCt5jnf_sosy9YX5tpaKanGjB2rtyp77bL6tou5HhlQM-K