Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan eğitimcilerin Covıd-19 fobisi düzeylerinin demografik bilgilere göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde çalışan eğitimcilerin Covid-19 pandemisinde sahadaki aktif çalışmalarının devamlılığı sırasında Covid-19 fobi düzeylerinin demografik bilgilere göre incelenmesidir. Araştırmanın ulaşılabilir evrenini İstanbul'un Pendik, Sancaktepe, Ümraniye ilçelerinde yer alan toplam 30 kurumda çalışan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerindeki eğitimciler oluşturmaktadır. Bu araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Örneklemini ise amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen bu okullarda çalışan gönüllülük ilkesiyle araştırmaya katılan 200 eğitimci oluşturmaktadır. Demografik Bilgiler Formu: Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan eğitimcilerin, Covid-19 Pandemi sürecinde içinde bulundukları koşulları belirlemeye yönelik, araştırmacı tarafından oluşturulan 21 soruluk 'demografik bilgiler' formundan oluşmaktadır. Araştırmada Arpacı, Baloğlu ve Karataş (2020) tarafından geliştirilen Covid-19 Fobisi Ölçeği kullanılmıştır. Ölçekte yer alan; Psikolojik etken, Psikosomatik etken, Ekonomik etken ve Sosyal etkenleri incelemek amacıyla 4 ana faktör altında incelemeler yapılmıştır. Her alt boyut için beş soruluk maddeler bulunmaktadır. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde çalışan eğitimcilerden demografik bilgiler formu ile beraber Covid-19 fobisi ölçeği kullanılarak yapılan çalışmada ulaşılan sonuçlar doğrultusunda eğitimcilerin belirlenen başlıklara göre Covid-19 pandemisinden etkilendikleri belirlenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda ikili parametrik testler kullanılarak sonuçlara ulaşılmıştır. İç tutarlılık düzeyleri incelendiğinde Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısının Covid-19 Fobisi Ölçeği için 0,97 psikolojik boyut için 0,87: somatik boyut için 0,94; sosyal boyut için 0,92 ve ekonomik boyut için 0,92 olarak hesaplanmıştır. Eğitimcilerden toplanan bilgiler doğrultusunda yüksek güvenirliliğe sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Erkek eğitimcilerin Covid-19 fobisinden daha çok etkilendikleri ortaya çıkmıştır. Eğitimciler içerisinde psikolog unvanıyla çalışan eğitimcilerin Covid-19 fobisi ölçeğinden anlamlı şekilde puan ortalamaları yüksek bulunmuştur. Eğitimciler içerisinde Uzman Öğreticiler: somatik ve ekonomik boyutta en düşük Covid-19 fobisinden etkilenme düzeyine sahiptirler. Zihinsel engelli grup ile çalışmayan eğitimcilerin Covid-19 Fobisi ve alt toplam puan ortalamasının anlamlı şekilde yüksek olduğu gözlenmiştir. İşitme engelliler ve Yaygın bozukluk ile çalışan eğitimcilerin Covid-19 fobisinden etkilenme düzeylerinde anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Covid-19, kronik rahatsızlığı olan bireylerde ağır seyir eden hastalık süreci hatta ölümcül sonuçlara sebebiyet vermesinden dolayı kronik rahatsızlıkları olan bireylerin daha fazla etkilendiği görülmüştür. Eğitimciler, Covid-19 sebebiyle psikolojik desteğe ihtiyacı olduğuna inanmaktadır. Eğitimcilerin iş kaybı endişesiyle ekonomik olarak zarar görmekten kaygı duydukları ve çalıştıkları kurumdaki öğrencilerinden bulaşabilecek bir Covid-19 pozitif test sonucu doğrultusunda ailelerine bulaştırmaktan korktukları ortaya çıkan bulgulardandır. Covid-19 Pozitif test sonucu alan kişilerin, test sonucu negatif alan kişilere oranla Covid-19 fobisinden daha fazla etkilendikleri görülmüştür. Aşı yaptıran eğitimcilerin somatik ve ekonomik boyut ortalamasının anlamlı şekilde yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Ailesinde Covid-19 pozitif test sonucu alan eğitimcilerin anlamlı şekilde Covid-19 fobisinden daha fazla etkilendikleri tespit edilmiştir. Özel gereksinimli bireylerin hijyen bilgisinin yetersiz olduğu ve eğitimcilerin çalıştıkları kurumda ortak kullanım alanlarında yeterli temizliğin olmamasından kaynaklı etkilendikleri ortaya çıkmaktadır. Öğrencileri içerisinde Covid-19 pozitif test sonucu alan öğretmenlerin Covid-19 fobisinden daha fazla etkilendiği görülmektedir. Özel gereksinimli bireylerin sosyal mesafe ve kurallarına uymamalarından endişe eden eğitimcilerin Covid-19 Fobisi ve alt boyut toplam puan ortalamasının anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Eğitimcilerin yaşları ve çocuk sayıları arttıkça Covid-19 fobisinden etkilendikleri görülmektedir. Haftalık girilen ders saati arttıkça öğrenciler ile bireysel temasın artmasından dolayı Covid-19 bulaşma riski artmaktadır. Bu sebeple eğitimcilerin Covid-19 fobisinden etkilenme düzeyleri daha yüksektir. 30 yaş üstü eğitimcilerin Covid-19'dan etkilenme oranları daha yüksek olduğu görülmüştür. Medeni durum ve çocuk sahibi olma değişkeninin Covid 19 fobisine anlamlı bir etkisi olmadığı gözlenmiştir. Dil ve konuşma bozukluğu ve öğrenme bozukluğu grupları ile çalışan eğitimcilerin Covid 19 fobisinden etkilenme düzeylerinin çok düşük olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Covid-19, özel eğitim, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi

The main purpose of this research is to examine the Covid-19 Phobia levels of the educators working in the special education and rehabilitation center according to demographic information during the ongoing active work in the field during the Covid-19 epidemic. The accessible universe of the research consists of educators working in special education and rehabilitation centers working in 30 institutions located in Pendik, Sancaktepe, and Ümraniye districts of Istanbul. In this study, a general scan survey model was used. The sample consists of 200 educators who participated in the research with the principle of voluntariness, working in these schools selected by purposive sampling method. Demographic Information: It consists of a 22 question 'demographic information' form created by the researcher to determine the conditions of the educators working in special education and rehabilitation centers during the Covid-19 pandemic process. In the research, The Coronavirus-19 Phobia Scale which is developed by Arpacı, Baloğlu, and Karataş (2020) was used. Analyzes were made under 4 main factors to examine the psychological factor, the psychosomatic factor, the economic factor, and the social effects. In line with the results obtained in the study, which was carried out using the Covid-19 Phobia scale together with the demographic information of the educators working in the special education and rehabilitation center, it was determined that the educators were affected by the Covid-19 epidemic according to the determined titles. As a result of the research, the results are reached by using binary parametric tests. When the internal consistency levels are examined, the Cronbach Alpha internal consistency coefficient was calculated as 0.97 for the Coronavirus Fear Scale, 0.87 for the psychological dimension: 0.94 for the somatic dimension; 0.92 for the social dimension, and 0.92 for the economic dimension. It was concluded that it has high reliability in line with the information collected from the educators. It has been revealed that male educators are more affected by Coronavirus phobia. Among the educators, the educators working as a psychologist were found to have a significantly higher mean score on the Covid-19 Phobia scale. Expert Trainers among educators: they have the lowest level of being affected by Covid-19 Phobia in somatic and economic dimensions. It was observed that the total score average of the fear of coronavirus and sub-dimension of the educators who did not work with the mentally handicapped group was significantly higher. A significant difference was found in the levels of being affected by the Covid-19 Phobia of the hearing impaired and the educators working with Pervasive Developmental Disorder. Since the Coronavirus causes severe and even fatal consequences in individuals with chronic diseases, it has been observed that individuals with chronic diseases are more affected by the results. Educators believe that they need psychological support due to the Coronavirus. It is one of the findings that educators are worried about being damaged economically due to job loss and are afraid of infecting their families with a Covid-19 positive result that can be transmitted from their students in the institution they work. It has been observed that people who get a positive result of Covid-19 are more affected by Covid-19 Phobia than people who get a negative result. It was concluded that the average somatic and economic dimensions of educators who had vaccination were significantly higher. It was determined that participants who had a positive test result for Covid-19 in their family were significantly more affected by Coronavirus phobia. It is mentioned that individuals with special needs are affected by insufficient hygiene education and the lack of adequate cleaning in the common areas of the institution where the educators work. It is seen that teachers who have a positive result of Covid-19 among their students are more affected by Coronavirus phobia. It was observed that the fear of Covid-19 Phobia and the sub-dimension total score average of the educators who were worried about the individuals with special needs not complying with the social distance and rules were significantly higher. It is seen that as the age of the educators and the number of children increase, they are affected by Coronavirus phobia. As the weekly course hours increase, the risk of Covid contamination increases due to the increase in individual contact with students. For this reason, educators are more affected by Coronavirus phobia. Educators over the age of 30 have been found to be more affected by Covid-19. It was observed that marital status and having a child did not have a significant effect on Coronavirus phobia. It has been concluded that educators working with language and speech disorder and learning disorder groups have a very low level of being affected by Coronavirus phobia. Key Words: Covid-19, special education, special education and rehabilitation center