Fonksiyonel gıdalarda tüketici algısı üzerine bir araştırma: İstanbul ili örneği

Abstract

Bu çalışma teknolojinin gelişmesiyle elde edilen geliştirilmiş, paketlenmiş fonksiyonel gıdalarla ilgili tüketici algısı ve onları etkileyen faktörleri belirlemek amaçlı yapılmıştır. Yapılan çalışmada 604 kişiye ulaşılarak fonksiyonel gıda tüketimine ilişkin algının varlığı ve boyutları, tüketilen ürünler, fonksiyonel gıda tüketiminde etkili olabilecek sağlık boyutları, gıda tüketiminde bilgi edinmek amacıyla kullanılabilecek iletişim kanallarına karşı güven ve bunlarda etkili olabilecek demografik boyutlar gibi bağımsız değişkenler ile ilişkileri ölçülmüştür. Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre ürün kullanımları açısından yulaflı bisküvi ve bitkisel çaylar her demografik boyut açısından en çok kullanılan ürünler olarak görülmüştür. Kadınların ürün kullanımların daha yüksek ve fonksiyonel gıda algılarının erkeklere göre daha pozitif olduğu ve alınan gıda eğitimi ile de fonksiyonel gıda algısının pozitif ilişki içerisinde olduğu öne çıkan önemli sonuçlardandır. Yaş arttıkça kefir tüketim oranının artması, spor yapma oranı arttıkça protein barları ve proteini arttırılmış süt ürünlerinin tüketiminin artması, probiyotik yoğurt tüketiminin en fazla küçük yaşlarda olması, omega 3 ve selenyum açısından zenginleştirilmiş yumurta, diş beyazlatıcı sakız ve vitamin ilaveli/kolestrolü düşürülmüş margarin kategorilerinin en düşük bilinme oranına sahip olmasına rağmen omega 3 ve selenyum açısından zenginleştirilmiş yumurtanın eğitim oranı arttıkça tüketim oranının da artması öne çıkan diğer önemli sonuçlardır. Sindirim sistemine yardımcı olması, zihin sağlığını arttırması ve kemik dokusunu güçlendirmesi gibi olumlu etkiler, satın alınmalarına sebep olabilecek en önemli sağlık nedenleri olarak görülmüştür. Yapılan çalışmada fonksiyonel gıdalar hakkında bilgi sahibi olma durumu ve gıda hakkında eğitim almış olmanın fonksiyonel gıda tüketimi ve algısı ile pozitif ilişki içerisinde olduğu görülmüştür. Satış oranlarını yükseltip pazar paylarını arttırmak isteyen fonksiyonel gıda üreticilerinin tüketicilere karşı bilgilendirme çalışmaları yapmalarının faydalı olabileceği düşünülmektedir.

This study was carried out on the developed and packaged functional foods. The aim of this study is to determine the consumer perception and the factors affecting them. In this study, 604 people took the survey to help measure the perceived dimensions of functional foods, health dimensions that could be effective on consuming of products, consumed functional foods, confidence in communication channels that could be used to obtain food consumption and correlation of some independent variable such as demographic factors between them. According to the results of the work, biscuits with oat and herbal teas are seen as the most used products in terms of each demographic dimension for product usage. It is important to note that women have the higher consumption rate and they have higher positive perceptions about functional food than men, also functional food perception in positive association with food intake. With the increasing of age, kefir consumption rate increases. Parallel to the sporting rate, the consumption of protein bars and protein increased. The consumption of probiotic yoghurt is seen at the youngest ages. Although omega 3 and selenium enriched eggs, tooth whitening gum, and vitamin / cholesterol lowered margarine categories have the lowest known rate there is a correlation between education rate and consumption of omega 3 and selenium enriched eggs. These are other important results of this study. The most important health elements that considered to be effective on the purchase decisions are helping digestive system, increasing mental health and strengthening bone tissue. In the study, it was found that the status of having functional foods knowladge and having education about food were found to be positively related to the functional food consumption and perception. Functional food producers who want to increase their sales rates and increase their market share have to make informative activities about content and utility toward consumers.