Uyku kalitesi ve süresi ile obezite ve besin seçimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma uyku kalitesi ve süresi ile obezite ve besin seçimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla İstanbul ili Sarıyer ilçesindeki bir sağlık kurumuna başvuran ve 19 ile 65 yaş aralığında beden kütle indeksi 25 ve üzeri olan 135 kadın birey üzerinde yürütülmüştür. Araştırma verileri anket formları yardımıyla toplanmıştır. Anket formlarında katılımcılara sosyodemografik özellikleri, uyku durumları ve besin tüketimleri hakkında sorular sorulmuştur. Katılımcıların uyku durumları Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ile belirlenmiştir. Katılımcıların beslenme durumlarını saptamak amacıyla üç günlük besin tüketim kaydı alınmıştır. Ayrıca boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve bel çevresi antropometrik ölçümleri alınmış ve beden kütle indeksleri hesaplanmıştır. Çalışmanın sonucunda bireylerin yaş ortalamaları 46,040 olarak bulunmuştur. Katılımcıların %68,9'unun iyi uyku kalitesine sahip olduğu ,%31,1'inin kötü uyku kalitesine sahip olduğu saptanmıştır. Bireylerin uyku kaliteleri ile sosyodemografik özellikleri arasındaki ilişki incelendiğinde yaş, medeni durum, eğitim ve çalışma durumu ile uyku kaliteleri arasında istatiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Yine bireylerin uyku kaliteleri ile BKİ ve bel çevresi ölçümleri arasında da istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi'ne göre iyi uyku kalitesine sahip bireylerin enerji ortalamaları 1281 kkal, iken kötü uyku kalitesine sahip bireylerin enerji ortalamaları 1393 kkal olup bu fark istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Bireylerin enerjilerinin karbonhidrattan, proteinden ve yağdan gelen yüzdeleri ile uyku kaliteleri arasında istatiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Bireylerin posa alımları ile uyku kaliteleri arasında ise istatiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05). Bu bulgulara göre kötü uyku kalitesinin gün içinde alınan enerji miktarını arttırarak, obeziteye neden olabileceği sonucu çıkartılabilir. Bu konuda yapılacak olan çalışmaların arttırılmasının, uyku kalitesi-süresi ile obezite-besin seçimi arasındaki ilişkiye ışık tutabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Uyku kalitesi, Uyku süresi, Obezite, BKI, BesinThe aim of this study was to determine the relationship between sleep quality and duration and obesity and nutrient choice. This study was conducted on 135 women who had body mass index of 25 and over in the age range og 19-65 who applied to the health institutions in Sarıyer. Survey data was collected with the help of questionnaire forms. In questionnaire forms participants were asked about sociodemografic characteristics, sleep status and food consumption. Sleep status of participants were determined by Pittsburgh Sleep Quality Index. In order to aim of nutrition status of participants, a 3 day food consumption record was taken. Anthropometric measurements of height, weight, waist circumference were also taken and body mass index was calculated. As a result of this study the average of age of individuals was found in 46.040. It was found that 68.9% of participants who had good sleep quality, 31.1% of participants who had bad sleep quality. When the relationship between sleep quality of participants and sociodemografic characteristic was examined, there was no statistically significant relationship between age, marital status, education and work status and sleep quality (p>0.05). There was no statistically significant relationship between sleep quality of individuals and BMI and waist circumference (p>0.05). According to Pittsburgh Sleep Quality Index, the average of energy (kcal) of individuals who had good sleep quality was found 1281.517, while the average of energy (kcal) of individuals who had bad sleep quality was found 1393.593. This difference was found statistically significant (p<0.05). It was not found statistically significant correlation between sleep qualtiy and the percentage energy from carbohydrate, protein and fat (p>0.05). It was found statistically significant correlation between fiber intake of individuals and sleep quality (p<0.05). With these findings, It is concluded that bad sleep quality can lead to obesity by the increasing to the amount of energy taken during the day. To increase in researches about this topic shed light between sleep quality-duration and obesity- nutrient choice. Key Words: Sleep quality, Sleep duration, Obesity, BMI, Nutrient