11-13 yaş aralığındaki bireylerin psikolojik doğum sıraları ile bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 11-13 yaş aralığındaki bireylerin psikolojik doğum sıraları ile bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu; 2019-2020 eğitim ve öğretim yılı güz dönemi İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda eğitim ve öğretime devam eden 355 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada istatistiksel yöntem olarak ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin demografik bilgilerini elde etmek için 'Kişisel Bilgi Formu', öğrencilerin psikolojik doğum sıralarını öğrenmek için Campbell, White and Stewart (1991) tarafından geliştirilen, Kalkan (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan 'Psikolojik Doğum Sırası Ölçeği' kullanılmış olup ayrıca Hu ve Adey (2002) tarafından geliştirilen daha sonra Deniş Çeliker ve Balım (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan 'Bilimsel Yaratıcılık Ölçeği' kullanılmıştır. Kullanılan ölçekler ve formlardan elde edilen bilgilerin çözümlenmesi için SPSS veri analiz programından yararlanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, 11-13 yaş aralığındaki bireylerin psikolojik doğum sıralarının yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey ve ebeveynlerin eğitim seviyelerine bağlı olarak bazı alanlarda farklılaştığı gözlemlenmiştir. Psikolojik doğum sırasının alt boyutları incelendiğinde araştırmaya katılan bireylerin için en yüksek ortalamalarının ortanca çocuklarda en düşük ortalamalarının ise büyük çocuklarda çıktığı gözlemlenmiştir. Söz konusu bireylerin bilimsel yaratıcılık puanlarına baktığımızda ise ailenin ekonomik seviyesine göre çocukların bilimsel yaratıcılık puanları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bilimsel yaratıcılık ile cinsiyet, yaş ve ebeveynlerin eğitim seviyelerine göre anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Ancak kız öğrencilerin bilimsel yaratıcılık ortalamaları erkek öğrencilere göre daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca 12 yaşında bulunan öğrencilerin bilimsel yaratıcılık ortalamaları diğer yaş grubunda bulunan bireylere göre daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, 11-13 yaş aralığındaki bireylerin psikolojik doğum sıraları ile bilimsel yaratıcılıkları arasında anlamlı bir ilişkinin bulunmadığı gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Bilimsel Yaratıcılık, Psikolojik Doğum Sırası, Gerçek Doğum SırasıInvestigation of the Relationship Between Psychological Birth Order and Scientific Creativity of Individuals at 11-13 Years. The study group of the research; The fall term of the 2019-2020 academic year consists of 355 secondary school students who continue their education in schools affiliated to the Istanbul Provincial Ministry of National Education. In the research, relational screening method was used as statistical method. 'Personal Information Form' was used to obtain demographic information of the individuals participating in the research. 'Psychological Birth Order Scale' developed by Campbell, White and Stewart (1991) and adapted to Turkish by Kalkan (2005) was used to learn the psychological birth orders of students. In addition, the 'Scientific Creativity Scale' developed by Hu and Adey (2002) and later adapted to Turkish by Deniş Çeliker and Balım (2012) was used to measure the levels of scientific creativity of individuals. SPSS data analysis program was used to analyze the information obtained from the scales and forms used. According to the findings of the study, individuals in the 11-13 age range, the age of the psychological birth order, gender, depending on their socio-economic status and parental education levels has been observed to vary in some areas. When the sub-dimensions of the psychological birth order were examined, it was observed that the highest averages were found in median children and the lowest averages in older children for the individuals participating in the study. When we look at the scientific creativity scores of individuals, a significant relation was found between the scientific creativity scores of the children according to the economic level of the family. There was no significant difference between scientific creativity and gender, age and education levels of parents. However, the scientific creativity averages of female students were higher than male students. In addition, the average scientific creativity of 12 years old students was higher than the individuals in the other age group. As a result of the study, it was observed that there was no significant relationship between the psychological birth order and scientific creativity of individuals between the ages of 11-13. Keywords: Scientific Creativity, Psychological Birth Order, Real Birth Order.