Şirketlerde iç kontrol sistemleri,iç denetim ve bağımsız denetimin boyutları: Denetim 4.0 ve yapay zekâ bazlı değerlendirme

Abstract

Bu çalışma, Endüstri 4.0 çerçevesinde, iç kontrol sistemleri, iç denetim süreçleri/prosedürleri ve bağımsız denetim süreçleri arasındaki etkileşimleri ve bu süreçlerin Denetim 4.0 ve yapay zekâ teknolojileriyle olan ilişkilerini ele alarak, şirketlerin denetim süreçlerindeki dijital dönüşümü incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, şirketlerdeki iç kontrol sistemlerinin mali sağlığı koruma, operasyonel verimliliği artırma ve yasal düzenlemelere uyumu sağlama gibi çok yönlü işlevleri detaylandırılmıştır. Yapay zekâ ve diğer dijital teknolojilerin, iç denetim süreçlerinde nasıl bir dönüşüm yarattığı ve bağımsız denetim mekanizmaları üzerindeki etkileri irdelenmiştir. Modern denetim anlayışı olarak tanımlanan Denetim 4.0, şirketlerin denetim süreçlerine entegre edilen yapay zekâ uygulamalarıyla risk değerlendirme kapasitesini artırarak daha öngörülebilir ve etkin bir denetim süreci sunmaktadır. Yapay zekâ, veri setleri arasındaki karmaşık ilişkileri çözümleme ve potansiyel sorunları önceden belirleme kapasitesi ile denetçilere büyük avantajlar sağlamaktadır. Ayrıca, Denetim 4.0'ın şirketler üzerindeki etkisi teknolojik yönlerin yanı sıra etik ve yasal düzenlemelerle de yakından ilintilidir. Bu çalışmada ve yapılan değerlendirmelerde, yapay zekâ destekli denetim araçlarının, şirket içi kontrol mekanizmalarını nasıl güçlendirdiği ve bağımsız denetimlerde nasıl bir yarar sağladığı üzerinde durulmuştur. Bu teknolojilerin getirdiği yenilikler kadar, denetçilerin ve yöneticilerin karşılaşabileceği riskler ve zorluklar da ele alınarak, uygun politika önerileri geliştirilmiştir. Bu çalışma genel olarak dijital dönüşümün denetim süreçlerine entegrasyonunun, şirketlerin risk yönetimi, mali şeffaflık ve operasyonel verimlilik üzerinde nasıl kritik bir rol oynadığını vurgulamakta ve çalışmada bu entegrasyonun hem fırsatlar sunmakta hem de yeni zorlukları beraberinde getirmekte olduğu, bu nedenle denetçilerin bu yeni araçlara adapte olmaları gerekmekte ve etik bir çerçevede teknolojik araçları kullanmalarının beklendiği vurgulanmaktadır. Anahtar Kelimeler: İç Kontrol Sistemi, İç Denetim, Bağımsız Denetim, Denetim 4.0, Yapay Zekâ Teknolojisi

ABSTRACT DİMENSİONS OF INTERNAL CONTROL SYSTEMS, INTERNAL AUDİT, AND INDEPENDENT AUDİT İN CORPORATİONS: AUDİT 4.0 AND ARTİFİCİAL INTELLİGENCE-BASED ASSESSMENT This study aims to examine the digital transformation in corporate auditing procedures the interior of the Industry 4.0 framework, by exploring the interactions between internal control systems, internal auditing, and independent auditing processes, as well as their relationships with Audit 4.0 and artificial intelligence technologies. The research details the multifaceted functions of internal control systems in companies, such as safeguarding financial health, enhancing operational efficiency, and ensuring compliance with legal regulations. It investigates how artificial intelligence and other digital technologies have transformed internal auditing processes and their impact on independent auditing mechanisms.Defined as the modern auditing paradigm, Audit 4.0 enhances the predictive capabilities and efficiency of audit processes by integrating artificial intelligence applications into corporate auditing practices, thereby increasing risk assessment capacity. Artificial intelligence provides auditors significant advantages by analyzing complex relationships between data sets and identifying potential issues in advance. Moreover, the influence of Audit 4.0 on companies extends beyond technological aspects to include close connections with ethical and legal regulations. This assessment focuses on how AI-supported auditing tools strengthen internal control mechanisms within companies and the benefits they offer in independent audits. Alongside the innovations brought by these technologies, the risks and challenges that auditors and managers may encounter are also discussed, with appropriate policy recommendations being developed. Overall, this work highlights the critical role of digital transformation in integrating audit processes into corporate risk management, financial transparency, and operational efficiency. It emphasizes that this integration presents both opportunities and new challenges, necessitating auditors to adapt to these modern tools within an ethical framework and to utilize technological resources responsibly. Keywords: Internal Control System, Internal Audit, Independent Audit, Audit 4.0, Artificial Intelligence Technology