Çevre maliyetleri muhasebe sistemi ve bir uygulama

Abstract

Çevre sorunlarındaki artış, çevresel bilincin oluşmasına, yerleşmesine ve yayılmasına neden olmuştur. İşletmeler, çevresel bilincin etkisi, çevreyi korumaya yönelik kanunlar ve artan müşteri tepkileri nedeniyle daha dikkatli hareket etmek zorunda bırakılmışlardır. İşletmeler, sosyal sorumluluk ilkesine bağlı olarak gerçekleştirmiş oldukları faaliyet sonuçlarının sadece ekonomik etkilerini değil, aynı zamanda sosyal etkilerini de dikkate almak durumundadırlar. Dolayısıyla, çevreyi korumaya yönelik yatırımlarda bulunmak ve teknolojilerini geliştirmek işletmelerin önemli sorumlulukları arasında yer almaktadır. İşletmelerin yapacakları çevresel yatırımlar ve fedakarlıklar sebebiyle ortaya çıkan maliyetlerin etkilerinin saptanması ve izlenerek yönetim kararlarında kullanılabilmesi çevre muhasebesi yaklaşımı ile mümkündür. Muhasebe mesleğinin ekonomik ve teknolojik alanlarda ortaya çıkan değişimlerle birlikte önem kazanması, bu mesleği toplum ve ticaret hayatı içinde etkili bir konuma getirmiştir. Bu nedenle muhasebenin sosyal sorumluluk kavramı gereği işletmelerin doğaya vermiş oldukları zararları ortaya çıkarmak ve etkilerini tespit ederek, ortaya çıkabilecek maliyetlerin hesaplanması, sınıflandırılması, izlenmesi ve raporlanması amacıyla çalışmalar yapmaya başlamış ve bu çalışmaların sonucunda ?Çevre Muhasebesi? kavramı gündeme gelmiştir. Bu çalışmada, doğal çevreye verilen zararların küreselleşme süreci içerisinde bulunan dünyamızda hem mikro hem de makro düzeyde sosyal, kültürel ve ekonomik yapı içerisinde değerlendirilebilmesini sağlamak amacıyla çevre muhasebesi ve çevresel maliyetler kavramlar üzerinde durulmuştur.Çalışmanın uygulama bölümünde ise seramik sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin çevresel maliyetleri gözden geçirilmiş ve bu işlemlerin muhasebeleştirilmesi sürecindeki işleyişi incelenmiştir.

The rise in environmental problems has triggered the formation, settlement and prevalence of environmental awareness. Enterprises are obliged to act rather meticulously due to the impact of environmental consciousness, environmental protection laws and increasing number of customer reactions. Companies, as bound by the principle of social responsibility, need to consider not only the economic effects but also the social impacts of their actions. Hence, environmental protection investments and development of necessary technology for environmental conservation are among the prominent responsibilities of the firms. The determination and monitoring of the impacts of the costs incurred by the environmental investments and altruism in enterprises and the use of such knowledge in managerial decisions are possible with environmental accounting approach. The accounting profession has gained more significance together with the advancements burgeoning in economic and technologic fields. Consequently, as a matter of the concept of social responsibility accounting, studies have been carried out for the purpose of evoking the environmental damages caused by firms, determining the impacts of such damages together with assessment, classification, monitoring and reporting of related costs incurred by these damages. Thanks to these studies, the concept of environmental accounting has come to the fore. This paper accentuates the concept of environmental accounting and environmental costs in order to ascertain the damages to the natural environment in globalizing world, both in micro and macro levels within the frame of social, cultural, and economic structures. In the application section, the environmental costs allocated by a company that operates in ceramic industry have been reviewed and the operational process during the accounting of these transactions has been studied.