Öğretmenlerin öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin inançları

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin inançlarını ölçmektir. Öğrencilerin bireysel farklılıkları onların kültürel alt yapısı, sosyo ekonomik durumu, cinsiyeti, dili, dini, varsa sahip olduğu engeli gibi etmenler tarafından belirlenir ve bu farklılıklar mutlaka öğrencinin başarısına yansır. Sınıf içindeki ya da okul toplumu genelindeki başarıyı arttırabilmek için bu farklılıkları göz önüne almak ve ona göre hareket etmek gerekebilir. Harekete geçme aşamasında benimsenmesi gereken yol öğrencilerin bireysel farklılıklarını gözetme üzerine dayalı olarak yapılandırılmış olan sosyal adalet kavramı ve bu kavram benimsenerek uygulanabilecek olan sosyal adalet liderliğidir. Öğretmenlerin öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin algılarını ve dolayısıyla sosyal adalet tutumlarını ölçmek amacıyla 2013-2014 eğitim öğretim yılında, Bursa'nın merkez ilçeleri olan Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım'da, çeşitli okul türlerinde görev yapmış 328 öğretmene ölçek uygulanmıştır. Kullanılan ölçek Pettus, Allain ( 1999) ve Pohan, Aguliar ( 2001)'in geliştirdikleri ölçekler temel alınarak ve sınıf yönetimi ile ilgili alan yazından faydalanılarak araştırmacı tarafından oluşturulmuş ve geçerlilik çalışması yapılmıştır. Araştırma anketi iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde yaş, cinsiyet, görev yaptığı okul türü, mezuniyet derecesi, kıdem, aynı okulda geçen çalışma süresi, sendika ve kendini ait hissettiği coğrafi bölgeye ilişkin olmak üzere kişisel bilgiler, ikinci bölümde ise öğretmenlerin öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin inançlarını belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Sorulara verilen cevaplarda 5'li Likert tipi benimsenmiştir. Verilerin analizinde t-test , ANOVA ve Tukey kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin yaşının, cinsiyetinin, mezuniyet derecesinin, kıdeminin, aynı okulda geçen çalışma süresinin öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin inançlarını etkilemediği tespit edilmiştir. Öğretmenler görev yaptıkları okul türüne göre incelendiğinde imam hatip lisesinde görev yapan öğretmenlerin ortaokulda görev yapan öğretmenlere göre engellilere daha az ayrımcılık yapıldığını düşündüğü ortaya çıkmıştır. Öğretmenler üye oldukları ya da kendilerini yakın hissettikleri sendikaya göre incelendiğinde Eğitim- sen üyesi olan öğretmenlerin Türk eğitim-sen üyesi olan öğretmenlere oranla kültürel boyutta daha az ayrımcılık yapıldığını düşündüğü görülmüştür. Cinsel ayrımcılık boyutunda Eğitim Bir-sen üyesi olan öğretmenler daha az ayrımcılık yapıldığını düşünürken, Eğitim-sen, Türk Eğitim-sen ve Eğitim-iş sendikalarına üye olan öğretmenler daha fazla ayrımcılık yapıldığını düşünmektedirler. 'Diğer' grubundaki öğretmenler ise Eğitim-sen üyesi olan öğretmenlere oranla cinsel ayrımcılık boyutunda daha az ayrımcılık yapıldığını düşünmektedir. Öğretmenlerin kendilerini ait hissettikleri coğrafi bölge ile boyutlar arasında anlamlı bir fark olduğu gözlemlenmiştir. Kendini 7 coğrafi bölge dışında başka coğrafi ve kültürel altyapılara ait hisseden 'diğer' grubu, kendini doğu/ güney doğu Anadolu'ya ait olarak hisseden öğretmenlere oranla kültürel boyutta daha fazla ayrımcılık yapıldığını düşünmektedir. Sınıf içi ayrımcılık boyutunda kendini iç/ orta Anadolu'ya ait olarak hisseden öğretmenler, kendini Marmara bölgesine ait olarak hisseden öğretmenlere oranla daha fazla ayrımcılık yapıldığını düşünmektedir. Cinsel ayrımcılık boyutunda ise kendini doğu/ güney doğu Anadolu'ya ait olarak hisseden öğretmenler, kendini Marmara bölgesine ait olarak hisseden öğretmenlere oranla daha az ayrımcılık yapıldığını düşünmektedir. Sonuç olarak öğretmenlerin öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin inançlarında öğretmenlerin yaşı, cinsiyeti, mezuniyet durumu, kıdemi ve aynı okulda geçen çalışma süresinin bir etkisi olmadığı, buna karşın çalıştıkları okul türünün, üye oldukları sendikanın ve kendilerini ait hissettikleri coğrafi bölgenin onların inançlarına etki ettiği görülmektedir. Etkisi tespit edilmiş olan bağımsız değişkenlerle daha kapsamlı bir çalışma yapılabileceği gibi bu çalışmada hiç ele alınmamış olan öğretmenlerin branşlarının onların inançlarına ne derece etki ettiği de araştırılabilir. Anahtar Kelimeler: bireysel farklılıklar, sosyal adalet, sosyal adalet liderliği, eşitlik, eğitimde eşitlik, eğitimde fırsat eşitliği, öğrenci başarısıThe aim of this study is to measure teachers' beliefs related to students' individual diversity. Students' individual diversity is determined by elements such as their cultural background, socio economic status, gender, language, religion and disability they have and these variations definitely effect students' academic achievement scores. To raise the success in class or in school generally, educators should take these variations into consideration and act according to them. In the stage of developing action, social justice theory which is constructed on protecting students' individual diversity and social justice leadership which can be applied by adopting social justice theory are the ways to be seized upon. With the aim of measuring teachers' beliefs related to students' individual diversity and consequently their social justice attitudes, a survey was applied to 328 teachers who are working in different types of schools in 2014-2015 academic year in Osmangazi, Nilüfer and Yıldırım which are three central districts of Bursa. The survey used for this study was developed by using Pettus & Allain's ( 1999) and Pohan & Aguilar's ( 2001) surveys as a base besides literature review on classroom management was done and more items were added to the survey. The validity study of the survey was also completed. The survey consists of two sections. The first section includes personal information such as age, gender, type of school s/he works in, graduation level, year of working in general, year of working in the same school, teachers' union s/he belongs to, region where a person feels belongs to while second section includes questions aimed to determine teachers' beliefs about students' individual diversity. 5-point Likert is used in answers. T-test and One Way ANOVA are used in analyzing the data. Findings show that elements such as teachers' age, gender, graduation level, year of working in general, year of working in the same school don't effect their beliefs about students' individual diversity. When teachers are analyzed according to the type of school they work in it is seen that comparing with the teachers work in secondary schools, teachers work in imam hatip high schools think that there is less discriminative action to disabled people. When teachers are analyzed according to the teachers' union they belong to or feel themselves close it is seen that comparing with the teachers who are members of Türk Eğitim-sen, teachers who are members of Eğitim-sen think that there is less discriminative action in cultural dimension . In dimension of sexual discrimination while members of Eğitim Bir-sen think that there is less discriminative action, members of Eğitim-sen, Türk Eğitim-sen and Eğitim-iş think that there is more discriminative action. Comparing with the members of Eğitim-sen, teachers in the group named 'other' think that there is less discriminative action in dimension of sexual discrimination. A meaningful difference is observed between the region teachers feel themselves belong to and dimensions. Comparing with the teachers who feel themselves belong to east/southeast Anatolia, the group named 'other' in which teachers feel themselves belong to regions or cultures apart from 7 geographical region think that there is more discriminative action in cultural dimension. In in-class discrimination dimension comparing with the teachers who feel themselves belong to Marmara region, teachers who feel themselves belong to middle Anatolia think that there is more discriminative action. In dimension of sexual discrimination, comparing with the tecahers who feel themselves belong to Marmara region, teachers who feel themselves belong to east/ southeast Anatolia think that there is less discrimination. As a result, it is found that there isn't any effect of teachers' age, gender, graduation level, year of working and year of working in the same school on their belief about students' individual diversity whereas the type of school they work, teachers' union they belong and region they feel they belong effect their beliefs. A wider study can be done with the independent variables which has an effect. Besides a research can be done on the effect of teachers' branches to their beliefs about students' individual diversity. Key words: Individual diversity, social justice,social justice leadersip,equality, equity in education, equal options in education, students' achievement.